20 cuốn sách tâm lý học cho năm 2020 bớt u ám

GIÚP BẠN THÔNG MINH HƠN 

1. TƯ DUY NHANH VÀ CHẬM - Daniel Kahneman

Daniel Kahneman từng giành giải Nobel về tâm lý học và có thể được xem là một trong những nhà tư tưởng, học giả có ảnh hưởng nhất trong vòng 50 năm qua.  

Ông lập luận rằng trí não của chúng ta có 2 dạng Tư duy: Tư duy nhanh và Tư duy chậm.

Cuốn sách không chỉ chỉ ra những khiếm khuyết trong bộ não của bạn một cách tỉ mỉ mà còn giúp bạn có một cái nhìn sâu sắc hơn về việc làm thế nào để chú ý đến những khiếm khuyết này cũng như đối phó với chúng.

Cách mà cuốn sách sẽ giúp bạn trở nên thông minh hơn:

Bạn sẽ nhận ra hàng tá cách mà trí não của mình phạm sai lầm. Bạn sẽ cảm thấy ít chắc chắn về bản thân hơn, ý thức hơn về sự thành kiến và lầm lẫn của trí óc mình, hoài nghi nhiều hơn về tất cả những điều nhảm nhí mà mình gặp phải.

Và do đó hi vọng là bạn sẽ quản lý tiền bạc tốt hơn, suy xét những giả định của mình kĩ hơn và có thể sẽ thôi không tỏ ra đạo đức giả suốt nữa.

Cuốn sách là Một món quà tuyệt vời cho: 1 thành viên gia đình đáng ghét, người mà sau khi uống quá nhiều rượu trứng liền nghĩ anh ta biết chính xác những gì chính phủ đang làm, khiến bạn tranh luận cũng không được mà lờ đi cũng không xong; 1 bà dì cứ khăng khăng về sự khôn ngoan dựa trên “trực giác” của mình.

2. NÃO BỘ KỂ GÌ VỀ BẠN - David Eagleman 

- Rất nhiều sự thật thú vị dàn trải khắp cuốn sách. 

- Bao gồm những ví dụ sinh động như vụ xả súng giết người hàng loạt ở trường học do Charles Whitman gây ra.

- Miêu tả rất tốt về bộ não của thanh thiếu niên. “Ngoài sự lúng túng xã hội và cảm giác quá mẫn, bộ não thanh thiếu niên được thiết lập để đón nhận những trò mạo hiểm.”

- Miêu tả cách ký ức được hình thành. Quá khứ của chúng ta không phải là một bản ghi nhớ trung thành. Thay vào đó nó là một sự phục dựng, và đôi khi nó có thể tiếp giáp với huyền thoại. Khi nhớ lại những kỷ niệm cuộc đời, chúng ta nên nhận thức rằng không phải mọi chi tiết đều chính xác.”

- Xem xét những câu hỏi quan trọng mang tính triết học. Liệu bằng chứng khoa học thần kinh hòa hợp thế nào với quan niệm về linh hồn phi vật chất?  

- Miêu tả thực tại. “Tất cả mọi thứ bạn trải nghiệm – mỗi hình ảnh, âm thanh, mùi – thay vì là một trải nghiệm trực tiếp, lại chỉ là một sự dịch chuyển điện hóa trong một rạp hát tối đen.”“Lát cắt thực tại mà chúng ta có thể thấy bị đặc tính sinh học của chúng ta giới hạn.”

- Miêu tả ý thức. “... ý thức của bạn là phần nhỏ nhất trong hoạt động của não bộ. Hành động, niềm tin và những thành kiến của bạn đều được các mạng lưới trong não bộ dẫn dắt mà bạn không thể can thiệp một cách có ý thức.” “Tôi coi ý thức như CEO của một tập đoàn lớn, với hàng ngàn chi nhánh và phòng ban đều đang cộng tác, tương tác và cạnh tranh bằng nhiều cách khác nhau.”

- Miêu tả cách não bộ ra quyết định. “Thật dễ dàng để nghĩ rằng não bộ chỉ huy cơ thể từ trên cao – nhưng trên thực tế não bộ lại là tập hợp của chuỗi các phản hồi liên tục với cơ thể.”

- Một góc nhìn thú vị về sức mạnh ý chí. “Sức mạnh ý chí không phải là thứ mà chúng ta cần rèn giũa – đó là thứ làm chúng ta suy kiệt.”

- Một góc nhìn về khoa học thần kinh xã hội. “Kỹ năng xã hội của chúng ta bắt nguồn từ hệ thống mạng lưới thần kinh của chúng ta – và sự hiểu biết về hệ thống này là nền tảng của một lĩnh vực nghiên cứu non trẻ được gọi là khoa học thần kinh xã hội.”

- Một góc nhìn lý thú về Hội chứng E và hậu quả của nó. “Hội chứng E được đặc trưng bằng một phản ứng cảm xúc thoái hóa, cho phép việc lặp đi lặp lại của hành động bạo lực.” “Nạn diệt chủng chỉ có thể xảy ra khi sự phi nhân tính hóa diễn ra trên quy mô lớn, và công cụ hoàn hảo cho việc này chính là tuyên truyền."

- Mô tả tương lai của khoa học thần kinh.  

- Có thể sao chép được ý thức không? Hãy tìm hiểu.

3. NGHỆ THUẬT TƯ DUY RÀNH MẠCH - 99 lỗi tư duy cần tránh - Rolf Dobelli

Mọi người đều mắc sai lầm. Những sai lầm trong việc ra quyết định đều bắt nguồn từ các lỗi tư duy tưởng như đơn giản, nhưng dần dà chúng tích tụ thành những thành kiến khó bỏ. Vậy mà hiếm khi chúng ta nhận ra điều đó, nên sai lầm cứ nối tiếp sai lầm, dẫn đến bao hối tiếc vì những quyết định không đúng cho cuộc đời mình: Cứ mãi đeo bám một công việc dù biết trước chẳng thu được lợi lộc gì; cho rằng một dự án thành công suôn sẻ là do tài năng và trí lực, còn thất bại do ngoại cảnh khách quan; bán cổ phiếu lúc đã quá trễ, hoặc bán quá sớm… 

Đây là cuốn sách khá đầy đủ về việc tổng hợp rất nhiều sách nổi tiếng về tâm lý hành vi trên thị trường. Nếu bạn hay đọc thể loại về tâm lý hành vi thì bạn sẽ thấy cuốn sách này rất quen thuộc. Sách tổng hợp 99 lỗi tư duy và chúng ta sẽ nhận thấy mình mắc khá nhiều lỗi tư duy được đề cập.

Mỗi lỗi tư duy trình bày từ 3-4 trang, bao gồm những thí nghiệm nổi tiếng, các kết luận cũng như quan sát của chính tác giả trong cuộc sống. Sách thuộc hàng dễ đọc, nhưng dễ chán bởi vì có đến 99 mục cần tìm hiểu như là 99 bài học. Sách có nhiều ý hay, nếu bạn là người làm sản phẩm, kinh doanh hoặc khởi nghiệp thì không thể bỏ lỡ cuốn sách này.

GIÚP BẠN THÀNH CÔNG HƠN 

4. VƯỢT QUA BẢN NGÃ - Ryan Holiday

Cuốn sách này nói về bản ngã. Bản ngã là niềm tin mù quáng vào tầm quan trọng của bản thân. Nó là một đứa trẻ nóng nảy tồn tại trong mỗi người, là kẻ sống bất chấp theo cách mình muốn. Nhu cầu được tốt hơn, có nhiều hơn, được công nhận vượt qua mọi lợi ích hợp lý - đó là bản ngã. Đó là cảm giác vượt trội và chắc chắn vượt xa mọi ranh giới của sự tự tin và tài năng.

Đó là khi ý niệm về bản thân và thế giới phát triển mạnh tới mức bắt đầu bóp méo thực tại quanh ta..."lòng tự tôn vào chính mình trở thành ngạo mạn, sự quyết đoán trở thành ngoan cố và tự tin trở thành phóng túng bất cần." Đó chính là bản ngã.

Bản ngã là kẻ thù của những điều bạn muốn và những gì bạn có. Của việc làm chủ một ngón nghề. Của cái nhìn soi tỏ thực tế. Của sự hòa đồng với người khác. Của việc xây dựng lòng trung thành và tương trợ. Của tuổi thọ. Của việc gìn giữ và phát huy thành công. Bản ngã đẩy lùi những thuận lợi và cơ hội. Bản ngã là thỏi nam châm thu hút những rắc rối và mâu thuẫn.

Cuốn sách này là một món quà tuyệt vời cho: anh chàng hay cô nàng đáng yêu ở lớp văn học cổ điển, người thường hay trích dẫn lời của Aristotle ở mấy buổi nhậu nhưng lại có vẻ gợi cảm rất riêng với vẻ ngoài mọt sách; một người bạn vừa mới làm hỏng việc kinh doanh lần thứ tư liên tiếp và không thừa nhận rằng đó là lỗi của anh ta; những người cần lời khuyên thực tế nhưng đã phát chán với mấy ý tưởng tầm phào đặc trưng kiểu tự hoàn thiện bản thân; bất cứ ai say mê triết học Hy Lạp cổ đại.

5. THÔNG MINH CẢM XÚC THẾ KỶ 21 - Travis Bradberry & Jean Greaves

Những ai có EQ thấp thường thù dai ghét lâu, dễ xù lông nhím...Nên nếu bạn thấy mình như vậy thì hãy đọc sách về Trí tuệ cảm xúc. Bởi Trí tuệ cảm xúc là một kỹ năng đặc biệt quan trọng để thành công trong sự nghiệp và cuộc sống. 

Với tất thảy 66 phương pháp, Thông Minh Cảm Xúc Thế Kỷ 21 hoàn toàn có thể áp dụng trong cuộc sống hằng ngày, và quan sát EQ của mình tăng dần tăng dần để gặt hái những thành quả xứng đáng.

6. CHÓ SỦA NHẦM CÂY - những gì bạn biết về thành công có khi lại... sai - Eric Barker

Bạn có biết:

- Các thủ khoa hiếm khi trở thành triệu phú, và nhược điểm lớn nhất có khi lại là ưu điểm tuyệt vời nhất mà ai ai cũng khao khát sở hữu.

- Ở công ty, sự chăm chỉ đang bị thổi phồng quá mức, còn những trò nịnh bợ lại thường mang đến kết quả tốt, và liệu đề cao chính nghĩa hay sa vào tà đạo mới là con đường dẫn đến thành công?

- Những người lính Navy SEAL và những nhân viên bán bảo hiểm có một điểm chung quan trọng, và cách sử dụng nguyên tắc WNGF trong thiết kế trò chơi để biến đống bài tập chán ngắt thành những trò chơi hấp dẫn.

Rất nhiều lời khuyên về thành công rất logic, đầy cảm hứng, và sai bét. Bằng cách nhìn qua lăng kính khoa học để xem những người cực kỳ thành công khác với mình ở những điểm nào, ta học được cách để trở nên giống họ—và nhận ra trong vài trường hợp, không được như họ hóa ra lại tốt hơn.

7. THAY ĐỔI TÍ HON - Atomic habits - James Clear

Thật dễ dàng để đánh giá quá mức tầm quan trọng của một giờ phút trọng đại và đánh giá thấp giá trị của việc thực hiện các cải tiến nhỏ hằng ngày. Chúng ta thường hay thuyết phục bản thân rằng thành công lớn đòi hỏi phải có hành động lớn. Cho dù đó là giảm cân, xây dựng doanh nghiệp, viết sách, giành chức vô địch hay đạt được bất kỳ mục tiêu nào khác, chúng ta tự tạo áp lực lên bản thân để thực hiện một số cải tiến chấn động mà mọi người sẽ nói đến. 

Trong khi đó, việc cải thiện 1% lại không đáng chú ý – đôi khi nó thậm chí còn chẳng đáng bận tâm – nhưng nó có thể mang đầy ý nghĩa, đặc biệt về lâu về dài. Sự khác biệt mà một cải tiến nhỏ có thể tạo ra theo thời gian là đáng kinh ngạc. Đây là công thức toán học: nếu bạn có thể tốt hơn 1 phần trăm mỗi ngày trong một năm, bạn sẽ kết thúc là tốt hơn 37 lần vào lúc bạn làm xong. Ngược lại, nếu bạn trở nên tồi tệ hơn 1% mỗi ngày trong một năm, bạn sẽ giảm gần như xuống không. Những gì bắt đầu như một chiến thắng nhỏ hoặc một thất bại nhỏ sẽ tích lũy thành một cái gì đó to lớn hơn.  

Cuốn sách này có rất nhiều các biện pháp và ví dụ thực tiễn, rất dễ đọc và áp dụng, được viết bởi James Clear -- một chuyên gia xây dựng thói quen và nâng cao hiệu suất; đang nhận được hơn 61 ngàn ratings trên Goodreads

GIÚP BẠN CHỮA LÀNH TỔN THƯƠNG TÂM LÝ DO BỊ BẠO HÀNH, THAO TÚNG, LỪA DỐI

8. CHA MẸ ĐỘC HẠI- Susan Forward

Chúng ta muốn tin vào sự thiêng liêng của gia đình, ngay cả khi thực tế ngoài kia có hàng triệu đứa trẻ đang lớn lên trong những gia đình độc hại, bị cha mẹ vùi dập cả về thể xác lẫn tinh thần. Giống như chất độc hóa học, những tổn thương cảm xúc gây ra bởi cha mẹ sẽ lây lan suốt tuổi thơ đứa trẻ, cho đến khi trưởng thành. Có từ ngữ nào tốt hơn “độc hại” để mô tả những bậc cha mẹ đã giáng xuống đầu con mình những chấn thương, lạm dụng, những lời chê bai, và gần như họ còn tiếp tục làm điều đó khi con cái đã trưởng thành?

Theo lẽ thường, cha mẹ được nắm quyền kiểm soát chúng ta đơn giản vì họ đã mang đến cho ta sự sống. Văn hóa và các tôn giáo của chúng ta gần như có chung quan điểm trong việc tán thành quyền lực tuyệt đối của cha mẹ. Việc bày tỏ sự giận dữ với chồng, vợ, người yêu, anh chị em, sếp và bạn bè được chấp nhận, song gần như chắc chắn là điều cấm kỵ khi đứng trước cha mẹ. Đã bao nhiêu lần bạn nghe câu “không được cãi lại mẹ” hay “sao con dám hét lên với bố?” Bạn có thể rời bỏ một người bạn, một đồng nghiệp hay người yêu độc hại, nhưng bạn gần như không thể rời bỏ cha mẹ độc hại.

Một số trích đoạn hay từ cuốn sách:

• "Cha mẹ là những người gieo hạt giống tinh thần và cảm xúc trong ta – những hạt giống sẽ trở thành chính ta sau này. Trong một số gia đình, có những hạt giống yêu thương, tôn trọng và độc lập. Nhưng trong nhiều gia đình khác, có những hạt giống sợ hãi, bổn phận hay tội lỗi."
• "Một hệ thống gia đình độc hại giống như một vụ tai nạn liên hoàn vậy, hậu quả của nó kéo dài từ đời này sang đời khác. Hệ thống này không phải do cha mẹ bạn tạo lập nên, nó là kết quả của những tình cảm, luật lệ, cách đối xử, và niềm tin được tích lũy từ nhiều đời tổ tông của bạn.
• "Những bậc cha mẹ độc hại luôn tìm lí do để chống lại bất cứ điều gì đi ngược lại với niềm tin của họ. Thay vì thay đổi, họ chọn cách tạo ra một thực tại méo mó và sống chung với nó. Đa số con trẻ không đủ suy nghĩ sâu sắc để nhận ra cái thực tại méo mó đó. Khi những đứa trẻ lớn lên chúng đem cái thực tại sai lầm chưa được điều chỉnh đó bước vào tuổi trưởng thành.

9. TẠI SAO ANH TA LÀM THẾ: GIẢI MÃ TÂM LÝ KẺ BẠO HÀNH - Lundy Bancroft

Anh ta không cố tình làm tổn thương tôi, anh ta chỉ mất kiểm soát.

Anh ta đối xử tệ bạc với tôi, nhưng anh ta chưa bao giờ mạnh tay với lũ trẻ. Anh ta thực sự là người cha tốt.

Anh ta từng có một quá khứ chẳng dễ dàng.

Anh ta luôn luôn nói xin lỗi sau mỗi lần làm tôi tổn thương.

Anh ta nói yêu tôi rất nhiều. 

Vậy TẠI SAO anh ta lại đối xử với tôi như thế?

Trong cuốn sách mang tính đột phá này, chuyên gia tư vấn về bạo lực gia đình Lundy Bancroft sẽ giúp bạn trang bị cho mình khả năng tự bảo vệ bản thân, cả về mặt thể chất và tâm lý, đồng thời nắm bắt được những phương pháp để cải thiện hoặc thoát khỏi mối quan hệ bạo hành một cách an toàn.

10. KẺ ÁC CẠNH BÊN - Martha Stout

Bạn có bao giờ rơi vào trường hợp bị bạo lực về tinh thần từ người chồng cũ nhưng hắn luôn chối bỏ trách nhiệm từ hành vi mà hắn gây ra?

Hay ông thầy thể dục tàn ác dùng những đòn tâm lý mà không bao giờ bị phát hiện hay truy tố?

Hay bà sếp thích làm bẽ mặt bạn trong cuộc họp rồi tảng lờ đi làm như mình vô tội?

Chúng ta thường nghĩ những người sociopath là những tên tội phạm bạo lực, nhưng nhà tâm lý học lâm sàng Martha Stout tiết lộ rằng có đến 4% người bình thường mắc chứng rối loạn thần kinh mà không bị phát hiện ra, triệu chứng của căn bệnh “không có lương tâm.” Họ có thể là đồng nghiệp, hàng xóm, thậm chí là người thân của bạn. Và họ có thể làm gần như bất cứ điều gì mà không hề cảm thấy tội lỗi, ăn năn hay hối hận. Nói tóm lại, cứ 25 người thì có 1 người là sociopath - nghe rất điên rồ, đáng sợ nhưng đó lại là sự thật.

Những kẻ góp mặt tạo ra con số 4% này phá hủy các mối quan hệ, tài khoản ngân hàng và thành tựu của chúng ta, lòng tự trọng và những năm tháng bình yên của chúng ta trên trái đất.

Nhưng bất ngờ thay, nhiều người lại không hề hay biết về những kẻ mắc chứng rối loạn nhân cách chống xã hội này, hoặc nếu có biết, họ nghĩ một cách đơn thuần theo kiểu đó là những người ưa bạo lực - những kẻ giết người không gớm tay, những tay sát nhân hàng loạt, những kẻ giết người tập thể - những kẻ phạm pháp có tội danh rõ ràng, và nếu bị bắt thì sẽ bị tống giam, thậm chí bị xử tử theo pháp luật. Chúng ta chưa nhận thức được và cũng không hiểu được rằng có rất nhiều sociopath không bạo lực đang sống giữa chúng ta. Đây là những kẻ thường không phạm luật một cách rành rành và “lọt lưới” hệ thống pháp luật.

11. HIỆU ỨNG ĐÈN GAS - Robin Stern

Gaslighting (nghĩa đen: thắp sáng đèn ga) là một hình thức lạm dụng tâm lý hoặc cảm xúc, trong đó kẻ lạm dụng sử dụng thông tin bị bóp méo, thiếu sự thật khiến nạn nhân ban đầu lo lắng, bối rối rồi dẫn đến nghi ngờ suy nghĩ, giá trị, trí nhớ, óc phán đoán của mình và mất dần đi cảm nhận về thực tế.

Thuật ngữ Gaslighting bắt nguồn từ vở kịch, phim cùng tên Gaslight và được sử dụng rộng rãi trong nghiên cứu tâm lý nói chung cũng như tâm lý trị liệu nói riêng.

Trong vở kịch Gaslight (năm 1938) còn được biết đến dưới tên Angel Street ở Mỹ và phim phỏng theo cùng tên (công chiếu năm 1940 và 1944,) một loạt những hành vi lạm dụng tâm lý có hệ thống của nhân vật chính (Mr. Manningham) với vợ (Mrs. Manningham) đã khởi nguồn cho việc sử dụng thuật ngữ. Cốt truyện diễn ra như sau: người chồng mặc sức thuyết phục mọi người và chính vợ mình rằng cô ta bị điên bằng cách thay đổi vị trí đồ đạc trong nhà rồi khăng khăng rằng cô nhớ nhầm hoặc trí nhớ có vấn đề khi có chỉ ra sự khác biệt. Khi người chồng đang truy tìm báu vật ở mái nhà, người vợ nhận ra chiến đèn sáng lờ mờ và sắp sửa hết ga nhưng người chồng không công nhận điều đó và cho rằng vợ mình đang ảo tưởng, từ đó dẫn đến tên vở kịch.

Bạn có bị thao túng ngầm trong cuộc sống? Bạn có bị ai đó chế ngự về tinh thần?

Nếu bạn nghĩ những điều này không thể xảy ra với mình, thì hãy nghĩ lại đi. Gaslight xảy ra khi một người nào đó muốn bạn làm việc mà bạn biết bạn không nên làm và tin vào những điều không thể tin nổi.  

12. SANG CHẤN TÂM LÝ - Bessel Van Der Kol

Đây là một tác phẩm kinh điển của tâm thần học hiện đại, là một công trình khoa học công phu và nghiêm túc, trải rộng trên nhiều lĩnh vực - tâm lý học thần kinh, tâm lý học phát triển, tâm bệnh học, tâm lý trị liệu - được đúc kết sau nhiều năm kinh nghiệm làm việc của chính tác giả - Tiến sĩ Y khoa Bessel Van Der Kolk, và dựa trên những câu chuyện có thật của các bệnh nhân mà tác giả có dịp tiếp xúc hoặc chữa trị.

Quyển sách dày gần 600 trang này có nội dung mang đầy đủ tính lịch sử, lâm sàng và cung cấp nhiều phương pháp chữa trị sáng tạo. Cuốn sách cần thiết cho bất kỳ ai quan tâm đến việc tìm hiểu và chữa trị stress do sang chấn cũng như tác động của sang chấn đối với xã hội.

Trích dẫn hay:

• "Những người bị sang chấn thường xuyên cảm thấy bất an trong lòng: Quá khứ vẫn sống dưới dạng một nỗi lo âu đang gặm nhấm thân tâm họ. Cơ thể họ thường xuyên bị oanh tạc bởi các dấu hiệu cảnh báo từ bên trong. Khi nỗ lực kiểm soát các quá trình này, họ thường bỏ qua trực giác của bản thân và tê liệt nhận thức về những gì đang xảy ra bên trong mình. Họ học cách trốn tránh khỏi chính bản thân mình.
• Ta càng cố xua đuổi, cố làm ngơ với những dấu hiệu cảnh báo bên trong ta thì chúng sẽ càng kiểm soát ta, sẽ khiến ta bối rối, hoang mang, xấu hổ. Với những người không thể nhận biết được những gì đang xảy ra bên trong mình, thì khi có bất kỳ chuyển biến nào về cảm giác, họ sẽ phản ứng lại bằng cách ngắt kết nối hoặc trở nên hoảng loạn, nghĩa là họ đang sợ chính nỗi sợ của mình.

13. ĐỪNG ĐỂ TRẦM CẢM TẤN CÔNG BẠN - David D. Burns 

Quy luật của Godwin có một câu nổi tiếng rằng nếu một cuộc thảo luận trên internet càng kéo dài thì khả năng một ai đó bị đem ra so sánh với Hitler tăng càng gần đến 100%. Theo kinh nghiệm của tôi, khi cuộc bàn luận về trầm cảm kéo dài càng lâu thì khả năng mọi người nói về cuốn sách này càng tăng, lên đến mức 100%. Tôi chứng kiến cuốn sách này được nhắc đến khắp nơi.

Bởi vì quyển sách này có thể cho bạn biết cảm giác trải qua 3 tháng với một nhà trị liệu bằng phương pháp tự kỉ ám thị cùng với đầy đủ các bài tập được gói gọn trong các trang sách là như thế nào. Ông Burns đã dùng con chữ để thay thế một bác sĩ trị liệu một cách xuất sắc và nếu ai đó cần một bác sĩ trị liệu nhưng không tiện đến phòng khám thì tôi xin được đề cử cuốn sách này.

Theo ghi nhận, đã có 5 nghiên cứu đối chứng được đăng trên tạp chí y khoa cho thấy 70% bệnh nhân mắc chứng trầm cảm sau khi đọc quyển Đừng Để Trầm Cảm Tấn Công Bạn đã có nhiều cải thiện trong vòng bốn tuần, dù không theo bất kỳ liệu trình thuốc men nào cả. Chưa hết, mức độ cải thiện bệnh của các đối tượng này còn được duy trì trong nhiều lần tái khám về sau, lên đến 3 năm sau đó. Ngạc nhiên ở chỗ, hiệu ứng giải tỏa căng thẳng mà quyển Đừng Để Trầm Cảm Tấn Công Bạn thể hiện không hề thua kém tác dụng của các loại biệt dược chống trầm cảm hoặc hiệu quả mà những liệu pháp tâm lý mang lại cho các bệnh nhân trải qua những cơn trầm cảm nặng nề.

GIÚP BẠN HẠNH PHÚC HƠN 

14. DÁM BỊ GHÉT - Kishimi Ichiro & Koga Fumitake   

Bạn bất hạnh không phải do quá khứ và hoàn cảnh, càng không phải do thiếu năng lực. Bạn chỉ thiếu “can đảm” mà thôi. Nói một cách khác, bạn không đủ “can đảm để dám hạnh phúc”. [...] Bởi can đảm để dám hạnh phúc bao gồm cả “can đảm để dám bị ghét” nữa. [...] Chỉ khi dám bị người khác ghét bỏ, chúng ta mới có được tự do, có được hạnh phúc.

Dưới hình thức một cuộc đối thoại giữa Chàng thanh niên và Triết gia, cuốn sách trình bày một cách sinh động và hấp dẫn những nét chính trong tư tưởng của nhà tâm lý học Alfred Adler, người được mệnh danh là một trong “ba người khổng lồ của tâm lý học hiện đại”, sánh ngang với Freud và Jung. Khác với Freud cho rằng quá khứ và hoàn cảnh là động lực làm nên con người ta của hiện tại, Adler chủ trương “cuộc đời ta là do ta lựa chọn”, và tâm lý học Adler được gọi là “tâm lý học của lòng can đảm”.

Những trích dẫn hay:

• Bất hạnh lớn nhất của con người là không thể yêu nổi chính mình.
• Giờ thì cậu không thấy hạnh phúc bởi vì cậu không yêu chính mình. Và cậu mong muốn 'biến thành người khác" như một phương tiện để có thể yêu bản thân. Nhưng dù thế nào thì cậu cũng không phải là Y. Cậu cứ là cậu là được rồi.  Điều quan trọng không phải là anh được trao cái gì mà là anh sử dụng nó như thế nào.
• Nếu thực sự tự tin thì không cần phô trương. Chính vì lòng tự ti quá lớn nên mới phô trương, cố ý khoe mình tài giỏi, sợ rằng nếu không như thế, sẽ không được những người xung quanh công nhận "cái bản thân như thế này".

15. TÌNH CỜ GẶP HẠNH PHÚC - Daniel Gilbert

Phần lớn sự bất hạnh của chúng ta xuất phát từ việc chúng ta rất tệ trong việc nhớ lại một cách chính xác chúng ta cảm nhận như thế nào về các sự việc trong quá khứ, do đó chúng ta đưa ra những lựa chọn tệ hại liên quan tới tương lai.

Bạn đã từng ăn quá nhiều, uống quá chén, hay thức quá khuya, và nói rằng “Tôi không nên làm việc này vì nó khiến tôi cảm thấy kinh khủng”…và sau đó vẫn lặp lại?

Bạn sợ Thứ Hai, sợ đến phòng tập thể dục hoặc những cuộc gặp gỡ … để rồi nhận ra chúng không thực sự tệ đến thế?

Chúng ta đánh giá quá cao việc mình sẽ hạnh phúc nhiều như thế nào vào ngày sinh nhật, chúng ta đánh giá quá thấp mình sẽ hạnh phúc nhiều như nào vào những buổi sáng thứ Hai, và chúng ta liên tục đưa ra những dự đoán thông thường nhưng sai lầm này, mặc dù chúng thường xuyên không đúng với thực tế.

16. GIẢI BÀI TOÁN HẠNH PHÚC - Mo Gawdat

Vào năm 2001, Mo Gawdat nhận ra mặc dù hết sức thành công, ông vẫn thấy tuyệt vọng, không cách gì hạnh phúc được. Là 1 người cả đời ham học, Mo giải quyết vấn đề này như một kỹ sư vẫn làm: ông đọc mọi tài liệu liên quan và áp dụng logic một cách kỹ lưỡng. Cuối cùng, vô số giờ nghiên cứu và làm khoa học của ông đã được chứng minh là thành công, và Mo đã phát hiện ra một phương trình để có hạnh phúc trường tồn.

Mo Gawdat đã áp dụng thứ logic siêu đẳng cũng như những kỹ năng giải quyết vấn đề của mình để giúp ta hiểu cách bộ não xử lý niềm vui lẫn nỗi buồn, và rồi ông dùng chính những thứ ấy để giải bài toán hạnh phúc. Kết quả là dù phải đối mặt với trở ngại nào, mang theo gánh nặng nào, kinh qua thử thách nào, chúng ta vẫn đều có thể hài lòng với hoàn cảnh hiện tại và lạc quan về tương lai.

17. HẠNH PHÚC TỪ NHỮNG ĐIỀU NHỎ BÉ - Cheryl Strayed

Ít ai biết rằng trước cuốn tiểu thuyết nổi tiếng thế giới và một bộ phim với kinh phí khủng về một cô gái đi khắp nơi với đôi ủng leo núi do Reese Witherspoon thủ vai, Strayed đã từng viết những lời khuyên ẩn danh trên một trang web văn học nhỏ. Những câu hỏi mà cô ấy nhận được có vẻ khá đặc trưng cho kiểu trang web này như: những cuộc chia tay, đối phó với cái chết hoặc tổn thương, bạo lực gia đình, cai nghiện v.v..

Tuy nhiên câu trả lời của Strayed lại không hề chung chung. Trước hết, chúng khá dài, thường khoảng từ 20-30 trang cho một người. Thứ hai, chúng rất dữ dội, cá tính và thẳng thừng. Strayed đã sống một cuộc sống tồi tệ nhưng bằng cách nào đó cô đã có một kết thúc khác. Thay vì đưa ra những lý thuyết có tính triết lý và những lời khẳng định ngớ ngẩn, cô ấy đã làm được điều tuyệt hơn nhiều trong “Những điều đẹp đẽ nhỏ nhặt” bằng cách kéo người đọc vào vũng bùn mà cô ấy từng trải qua sau đó truyền đi thông điệp rằng họ không hề cô độc và rồi mọi chuyện sẽ ổn.

Trích dẫn hay: 

“Cả tôi và bạn sẽ không bao giờ hiểu được cuộc sống mà chúng ta không lựa chọn. Chúng ta chỉ biết đến cuộc sống của chị em gái mình và thấy nó quan trọng, đẹp đẽ, chẳng hề giống cuộc sống của chúng ta. Đó là những con tàu ma mà chúng ta chưa bao giờ đặt chân lên, chỉ có thể vẫy chào từ bến cảng.”  

“Bạn không thể thuyết phục người khác yêu mình. Đó là quy luật bất biến. Sẽ chẳng ai trao cho bạn tình yêu chỉ vì bạn muốn như thế. Tình yêu chân chính đến một cách tự nhiên từ hai phía. Đừng lãng phí thời gian vào những chuyện không đâu.”

“Không ai có thể bảo vệ bạn khỏi những đau khổ mà bạn phải gánh chịu. Khóc cũng không hết, gặm nhấm cũng không được, chạy trốn hay trả đòn đều không có tác dụng và ngay cả chữa trị cũng không phải là cách. Chúng sẽ vẫn ở đó chừng nào bạn còn tồn tại. Bạn phải sống chung với điều đó, học cách yêu chúng và vượt qua. Và khi khiến bản thân vượt lên trên tất cả, hãy chạy thật nhanh về hướng những giấc mơ đẹp đẽ và hạnh phúc nhất mà bạn có thể mơ bằng cách băng qua cây cầu xây trên lòng khao khát được bình yên của chính mình.”

Cách mà cuốn sách khiến bạn tốt đẹp hơn: có hai cách để giúp đỡ mọi người trên thế giới này: một là cho họ lời khuyên chi tiết và rõ ràng về việc họ nên làm thế nào để giải quyết vấn đề của mình và hai là bình thường hóa nỗi đau khổ của họ và nhắc họ nhớ rằng họ không đến nỗi cô độc và tuyệt vọng như họ vẫn tưởng.

Cách làm của Strayed tập trung vào cách thứ hai hơn là cách thứ nhất. Cô ấy thực sự thành thạo với cách thứ hai. Thật vậy, sách của cô ấy là một ví dụ tốt nhất mà tôi từng thấy trong các thể loại thuộc dạng: “Này, đôi khi cuộc sống này chết tiệt thật đấy nhưng đừng ngại nói về nó”.

Một món quà tuyệt vời cho: một người em họ vụng về thường bật khóc khi bạn chặt gà tây; một người bạn đã thao thao suốt hơn một thập kỷ về việc viết một vở kịch nhưng vẫn đang loay hoay với phần cốt truyện; một thành viên trong gia đình từ bỏ việc chơi thể thao và vẫn luôn cảm thấy đáng tiếc; một nạn nhân bị lạm dụng.

18. SAO CHÚNG TA LẠI NGỦ - Matthew Walker

Trong cuốn sách mà theo The Sunday Times nhận xét là “hoàn toàn tâm phục, khẩu phục” này, GS Matthew Walker đã cho thấy một cuộc khám phá mang tính cách mạng của giấc ngủ, kiểm tra được giấc ngủ ảnh hưởng tới mọi khía cạnh về sức khỏe thể chất và tâm thần của chúng ta như thế nào. Trình bày mang tính biểu đồ những đột phá mang tính khoa học tiên tiến nhất và sắp xếp có hệ thống những nghiên cứu và thực tiễn lâm sàng của ông qua hàng chục năm, GS Matthew Walker giải thích rõ ràng và vô cùng thực tế cho chúng ta thấy được việc chúng ta có thể khai thác giấc ngủ ra sao để cải thiện được các mức độ về học tập, tâm trạng và năng lượng, điều chỉnh nội tiết tố, ngăn ngừa ung thư, các thể thuộc bệnh Alzheimer và tiểu đường, làm chậm lại những ảnh hưởng của quá trình lão hóa và gia tăng tuổi thọ theo cách có lợi cho sức khỏe. Ông cũng cung cấp cho độc giả những biện pháp thực hành để hướng tới việc có được giấc ngủ đêm trọn vẹn chất lượng tốt hơn vào mỗi đêm.

Một số ý hay từ sách:

• Giấc ngủ không giống như ngân hàng để bạn có thể vay rồi trả nợ. Nếu bạn thiếu ngủ một hôm, bạn mất đi vĩnh viễn và không thể hồi phục được.
• Số người có thể tồn tại lâu dài dưới 6 giờ ngủ mỗi ngày là 0.
• Sau 14 ngày liên tục ngủ dưới 6 tiếng, khả năng nhận thức của bạn giảm cắm sâu và không có chiều hướng dừng lại.

VÀ SAU KHI ĐÃ ĐỌC HẾT NHỮNG CUỐN SÁCH TRÊN MÀ BẠN VẪN CHƯA THÔNG MINH, THÀNH CÔNG & HẠNH PHÚC, hãy bình tĩnh đọc tiếp

19. NGHỆ THUẬT TINH TẾ CỦA VIỆC ĐẾCH QUAN TÂM - Mark Manson

“Bản thân nỗi khao khát có được những trải nghiệm tích cực chính là một trải nghiệm tiêu cực. Và ngược đời là việc chấp nhận một trải nghiệm tiêu cực lại chính là trải nghiệm tích cực.”

“Cuộc sống vẫn luôn là một chuỗi các vấn đề. Giải pháp cho vấn đề này lại tạo ra vấn đề khác.”

“Chúng ta phải chịu đựng đau khổ bởi một lý do đơn giản là khổ đau có lợi về mặt sinh học. Đó là tác nhân tự nhiên tạo cảm hứng cho sự thay đổi. Chúng ta không ngừng tiến hóa để sống với một mức độ bất mãn và bất an nhất định bởi vì chỉ những sinh vật cảm thấy bất mãn và bất an mới làm tất cả để đổi mới và tồn tại.”

Cách mà cuốn sách khiến bạn tốt đẹp hơn: Bạn có thể vẫn sẽ là một người tồi tệ sau khi đọc nó. Nhưng mà, tôi đã thử.

Cuốn sách này là một món quà tuyệt vời cho: tất cả mọi người, thật đấy, hãy mua một bản cho tất cả mọi người trong gia đình, con chó, con vẹt đuôi dài của bạn, con hamster trong phòng học lớp ba của con bạn; thế chấp luôn ngôi nhà của bạn và mua 100 bản cho cả khu phố; gửi một bản lên mặt trăng cùng với con khỉ du hành vũ trụ.

VÀ BÌNH THẢN MÀ SỐNG VỚI

20. CHỦ NGHĨA KHẮC KỶ: nghệ thuật sống bản lĩnh và bình thản - William B.Irvine

Chúng ta thường lầm tưởng là mình sông trong, cảm nhận và trải nghiệm cuộc sống một cách chân thực nhất. Nhưng các nhà hiền triết thì nghĩ ngược lại – chúng ta sống qua lăng kính của nội tâm mình, như một ô cửa sổ cũ nát mờ ảo nhìn thế giới từ bên trong ra. Khung kính đó càng trong suốt, sáng sủa thì cuộc sống chúng ta mới chân thực. Stoicism còn đi xa hơn nữa và nói rằng để có thể sở hữu một cuộc sống trọn vẹn, hạnh phúc thì nội tâm chúng ta không những phải trong sạch, mà còn phải kiên cường, hiệu quả, lý trí nhất.

Người Roman không coi trọng những giá trị mà xã hội Á đông chúng ta thường hay nhắc tới – sự tốt đẹp, lương thiện, yêu thương (mà tôi hay gọi là những giá trị mềm); không phải vì họ không nghĩ chúng tốt đẹp, cao thượng mà vì họ tin rằng để đạt tới những giá trị đó thì giá trị cứng/ giá trị gốc cần có là 1 lý trí sắc bén, 1 bộ não có khả năng tư duy mạch lạc. Từ đó ta mới đạt tới cuộc sống hài hòa với tự nhiên, thông qua một thái độ sống bình thản, thậm chí gần như vô cảm với những việc ngoại thân.

Bài viết nhận được sự hỗ trợ từ Fahasha với mong muốn chia sẻ kiến thức tâm lý học hay ho đến cộng đồng. Fahasha đang có chương trình Hội sách Online tháng 3 giảm giá 70%, freeship từ 140k và sách thật 100%. Link sự kiện http://bit.ly/hoi-sach-online-2020