.png){kind=logo}
Thiết kế để thay đổi hành vi: Áp dụng tâm lý học và kinh tế học hành vi
Với rất nhiều người thì những ý định và hành động thực tế luôn có một khoảng cách khá xa.
Với rất nhiều người thì những ý định và hành động thực tế luôn có một khoảng cách khá xa. Stephen Wendel đã viết một cuốn sách giúp giải quyết các vấn đề về hành vi bằng thiết kế sản phẩm. Ông ấy giải thích cách trí óc của chúng ta hoạt động và cung cấp các khuôn khổ với các bước hành động về cách thiết kế sản phẩm nhằm thay đổi hành vi vì lợi ích tốt nhất của người dùng.
Hành vi cá nhân hình thành xã hội
Hành vi sai lầm của các cá nhân dẫn đến các vấn đề xã hội to lớn. Thông thường, vấn đề không phải là thiếu thông tin hoặc động lực. Chúng ta biết điều gì là đúng, nhưng chúng ta thường gặp khó khăn trong việc thực hiện hành động. Đối với nhiều người, có một khoảng cách rất lớn giữa ý định hành động của họ và những gì thực sự xảy ra. Đây được gọi là khoảng cách ý định - hành động. Nghiên cứu cho thấy rằng không phải lúc nào mọi người cũng đưa ra quyết định và thực hiện hành động một cách thẳng tưng. Mọi người đấu tranh tư tưởng theo nhiều cách khác nhau. Họ thường xuyên đấu tranh tư tưởng để biến động lực của mình thành hành động hoặc họ đấu tranh để đưa ra quyết định đúng đắn. Để giúp người khác (hoặc để giúp chính mình) hành động khi cần thiết, trước tiên chúng ta phải hiểu tâm trí được điều khiển như thế nào.
Tại sao chúng ta cần khoa học hành vi trong thiết kế sản phẩm?
Đôi khi người ta sử dụng một sản phẩm nhưng lại đưa ra hàng loạt lựa chọn không tốt do thói quen cũ. Họ không thể thành công với mục tiêu của mình vì những hành vi mà họ đã định hình trước đó. Các bài học từ khoa học hành vi có thể giúp hiểu rõ hơn về các hành vi. Khi thiết kế các sản phẩm, hệ thống hoặc dịch vụ kỹ thuật số, chúng ta cần tính đến cách chúng ta suy nghĩ và cách trí óc chúng ta hoạt động. Sau đó, chúng ta có thể điều chỉnh sản phẩm theo cách chúng ta nghĩ. Nếu chúng ta muốn cố ý thay đổi hành vi vì lợi ích tốt nhất của người dùng, chúng ta cần xây dựng hiểu biết sâu sắc về cách trí óc của chúng ta hoạt động.
Trí óc của chúng ta sử dụng các đường tắt
Sự chú ý của chúng ta có giới hạn, và trí nhớ cũng như sức mạnh ý chí của chúng ta cũng vậy. Đó là lý do tại sao tâm trí của chúng ta sử dụng các đường tắt để giúp chúng ta sử dụng các nguồn lực hạn chế của mình theo những cách tốt nhất có thể. Nó chỉ đơn giản là tiết kiệm công việc nhận thức của chúng ta. Khi áp dụng sai thì những đường tắt này có thể gây ra những sai lệch về nhận thức dẫn đến những khuynh hướng không mong muốn trong hành vi hoặc ra quyết định.
Khoảng cách ý định - hành động
Những gì chúng ta thấy trong cuộc sống hàng ngày của mình là chỉ có vô số thông tin, ý định tốt, động lực trung thực hoặc mong muốn chân thành để làm điều gì đó là chưa đủ. Mọi người không hiện thực hóa những ý định thành hành động. Thường có một khoảng cách giữa hành động chúng ta muốn làm và những gì chúng ta thực sự làm. Khoảng cách giữa ý định và hành động xảy ra do cách tâm trí của chúng ta được điều khiển.
Môi trường của chúng ta ảnh hưởng đến lựa chọn và hành vi của chúng ta
Mọi thứ mà chúng ta tương tác đều có tác động đến hành vi của chúng ta và cuối cùng là đến thành quả và cuộc sống của chúng ta. Không có thiết kế trung tính. Các quyết định và hành vi của chúng ta bị ảnh hưởng sâu sắc bởi bối cảnh.
Hãy nghĩ về kiến trúc thông tin của một trang web làm ví dụ. Cách điều hướng được thiết kế có ảnh hưởng lớn đến những gì người dùng thao tác. Nếu họ không thể tìm thấy những gì đang tìm kiếm, họ thử các tùy chọn khác hoặc đơn giản là rời đi.
Môi trường theo ngữ cảnh là nơi người dùng đưa ra quyết định hình thành hành vi của mình. Các môi trường và đối tượng chúng ta tương tác cần được thiết kế chu đáo và cẩn thận vì chúng ảnh hưởng đến các lựa chọn và hành vi của chúng ta.
Thiết kế hành vi là về cách làm cho quá trình đó có chủ đích và mang lại lợi ích cho người dùng.
Thiết kế Hành vi là gì?
Thiết kế hành vi lấy những hiểu biết sâu sắc từ khoa học hành vi và kết nối chúng với thiết kế sản phẩm. Nó giúp chúng ta hiểu tại sao mọi người hành động theo cách họ làm. Hơn nữa, Thiết kế hành vi cung cấp các khuôn khổ dịch chuyển các bài học từ khoa học hành vi sang phát triển sản phẩm, để giúp người dùng làm điều gì đó mà họ muốn nhưng đang phải đấu tranh tư tưởng. Xét cho cùng, đó là về việc giải quyết nhu cầu của người dùng.
Thiết kế hành vi cung cấp một bộ công cụ hữu ích để thiết kế một cách khéo léo và chu đáo bối cảnh mà các quyết định diễn ra.
Khi nào Thiết kế Hành vi hữu ích?
Khi chúng ta nói về việc thay đổi hành vi, mục tiêu là phát triển các sản phẩm, thông tin liên lạc hoặc chính sách giúp mọi người làm điều gì đó khác biệt trong cuộc sống mà họ có lợi nhất.
Mục tiêu chung là phát triển các sản phẩm giúp người dùng thực hiện hành động trong trường hợp họ gặp khó khăn với hành vi của chính họ hoặc với chính sản phẩm. Lưu ý rằng, với thiết kế sản phẩm kỹ thuật số, chúng ta có thể rút ra hai trường hợp chính cho thiết kế hành vi có thể giúp ích mọi người.
Một sản phẩm được cho là thay đổi hành vi
Trường hợp sử dụng chính đầu tiên trong thiết kế sản phẩm là về những hành vi mà mọi người muốn thay đổi trong cuộc sống hàng ngày của họ. Để được trợ giúp về vấn đề hành vi của mình, mọi người sử dụng một sản phẩm có hỗ trợ. Thay đổi hành vi là giá trị cốt lõi của sản phẩm đó. Trường hợp đầu tiên bao gồm các ví dụ như:
- Học một ngôn ngữ mới
- Kiểm soát bệnh tiểu đường
- Thanh toán các khoản nợ thẻ tín dụng
- Lấy lại vóc dáng
Một sản phẩm buộc thay đổi hành vi
Trường hợp sử dụng chính thứ hai trong thiết kế sản phẩm là về sự thay đổi hành vi trong chính sản phẩm. Đôi khi mọi người cần thay đổi hành vi của họ để chiết xuất giá trị của sản phẩm. Người dùng muốn thực hiện một hành động trong sản phẩm nhưng lại gặp khó khăn. Một số ví dụ đơn giản về các sự cố xảy ra trong các sản phẩm kỹ thuật số:
- Sắp xếp địa chỉ liên hệ qua email
- Định dạng tài liệu
- Tải lên hình ảnh hoặc tài liệu
- Sắp xếp từ vựng mới trong một ứng dụng học ngôn ngữ
Áp dụng các bài học từ khoa học hành vi
Sự hiểu biết tốt về cách trí óc của chúng ta hoạt động và cách môi trường của chúng ta hình thành các quyết định và hành vi của chúng ta là nền tảng để áp dụng những khuynh hướng này vào thiết kế sản phẩm. Thiết kế Hành vi cung cấp nhiều khuôn khổ giúp chúng ta thiết kế để thay đổi hành vi.
Các bước có thể thực hiện: khung CREATE
Công cụ khái niệm đầu tiên giải quyết khoảng cách ý định - hành động. Nó giúp bạn hiểu cách quyết định cho một hành động được tạo ra.
Sáu yếu tố của khuôn khổ CREATE là:
- Cue (Gợi ý)
- Reaction (Phản ứng)
- Evalution (Đánh giá)
- Ability (Khả năng)
- Timing (Thời điểm)
- Experience (Kinh nghiệm)
Lúc đầu, mọi người phát hiện một gợi ý. Sau đó, họ phản ứng với gợi ý và đánh giá các hành động có thể xảy ra. Bước tiếp theo, họ kiểm tra xem họ có thể thực hiện hành động mà họ có trong đầu hay không. Sau đó, họ kiểm tra xem thời gian đã đúng chưa và họ có thể thực hiện hành động ngay bây giờ. Trước khi hành động, họ diễn giải nó qua lăng kính của những kinh nghiệm trong quá khứ của họ.
Mỗi bước này có thể được xem như một cánh cổng có thể tạo điều kiện thuận lợi hoặc ngăn chặn một hành động. Các sản phẩm có ý định thay đổi hành vi ảnh hưởng đến một hoặc nhiều yếu tố này.
Sử dụng khuôn khổ này, bạn có thể học cách giúp người dùng ngừng các thói quen không mong muốn hoặc cải thiện các quyết định kém.
Kế hoạch chi tiết để thay đổi hành vi: Khung DECIDE
DECIDE là một khái niệm giúp bạn quyết định can thiệp đúng và đúng kỹ thuật để tạo ra sự thay đổi hành vi.
Sáu bước của khung DECIDE là:
- Define the problem Xác định vấn đề
- Explore the context Khám phá bối cảnh
- Craft the intervention Tạo sự can thiệp
- Implement within the product Triển khai trong sản phẩm
- Determine its impact Xác định tác động của nó
- Evaluate next steps Đánh giá các bước tiếp theo.
Khung này hướng dẫn bạn quy trình và mọi thứ để xác định vấn đề và đo lường kết quả của các giải pháp mà bạn đã nghĩ ra. Đây là một quá trình liên quan đến việc kiểm tra và lặp lại vì hành vi của con người rất phức tạp. Bạn không thể đơn giản chỉ viết một chương trình cho hành vi mong muốn.
Tại sao bạn nên đọc cuốn sách này.
Kết quả nghiên cứu trong các lĩnh vực như tâm lý học và kinh tế học hành vi giúp việc hiểu hành vi của con người trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, khi nói đến thiết kế sản phẩm, giao diện hoặc điều hướng của sản phẩm của chúng ta đôi khi khiến người dùng nhầm lẫn hoặc choáng ngợp.
Cuốn sách này rõ ràng, sâu sắc và đầy đủ các tài liệu tham khảo. Nó giúp bạn hiểu sâu hơn về lý do tại sao mọi người lại cư xử theo cách họ làm. Cuốn sách giải thích cách trí óc chúng ta hoạt động và cách môi trường định hình các quyết định và hành vi của chúng ta. Nó tổng hợp kiến thức từ khoa học hành vi và chuyển nó thành những kiến thức dễ tiêu hóa giúp bạn thiết kế các sản phẩm tốt hơn với trải nghiệm người dùng tốt hơn thay vì chỉ hiểu rõ hơn thôi là chưa đủ. Cuốn sách này cũng cung cấp một quy trình giúp chúng ta tìm ra biện pháp can thiệp phù hợp với kỹ thuật phù hợp nếu chúng ta muốn thiết kế để thay đổi hành vi.
