Chuyện gì đã xảy ra với ham muốn của chúng ta?

NHỮNG ĐIỂM CHÍNH

• Con người thường khao khát tình dục khi họ cảm thấy cần tăng sự thân mật, chứ không phải khi mức độ gần gũi đã cao và ổn định.
• Nhu cầu về sự an toàn và thân mật đôi khi xung đột với sự mới mẻ và tách biệt, những yếu tố nuôi dưỡng đam mê.
• Hãy duy trì cuộc sống riêng và làm mới mối quan hệ để nhìn người bạn đời bằng một ánh nhìn mới mẻ hơn.

Chúng ta đều quen thuộc với “kịch bản” này: Người bạn đời cũng là người bạn thân nhất của bạn. Hai người thoải mái tuyệt đối bên nhau, thoải mái đến mức làm những điều mà khi mới hẹn hò bạn chưa bao giờ dám nghĩ tới: vứt tất bẩn lung tung, mặc áo thun rách, cạo lông chân khi người kia đang ngồi trong phòng, hay đắp mặt nạ dưa leo yêu thích ngay giữa bữa tối.

Bạn kể nhau nghe mọi bí mật, nói như chung một giọng, thậm chí hoàn thành câu nói của nhau. Bạn tin tưởng họ, yêu thương họ. Nhưng đến tối, bạn lại chỉ muốn ôm nhau ngủ thay vì những cuộc ân ái cuồng nhiệt từng có thuở nào. Bạn tự hỏi: “Ham muốn ngày xưa của tụi mình đi đâu mất rồi? Ngày ấy, khi còn như hai người xa lạ, chỉ cần gần nhau là không thể rời tay…” Giờ đây, khi họ bước trần qua màn hình tivi, bạn nhẹ nhàng nhắc: “Em đứng né qua một bên cho anh xem phim với.”

Vì sao sự thân mật lại ảnh hưởng đến khát khao tình dục?

Có rất nhiều lý do để người ta tìm đến tình dục. Một trong những lý do nổi bật nhất là khao khát được gần gũi hơn với người mình yêu. Thế nên, bạn sẽ khao khát tình dục khi cảm thấy cần vun đắp thêm sự thân mật, chứ không phải khi bạn đã cảm thấy người kia như một phần máu thịt của mình, hay khi bạn bắt đầu xem họ là điều hiển nhiên.

Khi mức độ thân mật đã cao và ổn định, điều thường thấy trong các mối quan hệ lâu dài, thì nhu cầu tiếp tục làm sâu sắc thêm sự kết nối sẽ giảm, và cùng với đó là ham muốn tình dục với người ấy cũng giảm theo. Chẳng hạn, khi bạn cảm thấy mình đã biết quá rõ về đối phương, không còn cơ hội nào để trải nghiệm điều gì mới mẻ cùng nhau, thì khát khao tình dục có thể tụt dốc nhanh chóng, dù mối quan hệ vẫn ngập tràn tình cảm.

Ngược lại, quá trình tăng cường sự thân mật, như khi bạn phát hiện ra điều gì đó mới mẻ về người ấy, hay cảm nhận được tình yêu của họ theo một cách chưa từng thấy trước đây, lại là điều khơi gợi ham muốn. Nó khiến bạn nhìn họ bằng một ánh mắt khác. Như các chuyên gia về mối quan hệ đã nói từ lâu: khao khát tình dục được nuôi dưỡng bởi sự thay đổi và bí ẩn, chứ không phải sự dậm chân tại chỗ. Thật vậy, nghiên cứu cho thấy mức độ thân mật cao nhưng ổn định không làm gia tăng ham muốn. Chính sự tăng trưởng trong mức độ thân mật mới là yếu tố khơi nguồn ham muốn.

Venus and Adonis

Source: Everett Collection/Shutterstock

Nghịch lý trong những mối quan hệ lãng mạn

Một trong những nghịch lý lớn nhất trong tình yêu là: khi sự gắn bó và cam kết càng sâu đậm, thì ham muốn và đam mê lại thường nhạt phai. Nghịch lý này có thể bắt nguồn từ sự mâu thuẫn giữa cảm giác an toàn do một mối quan hệ thân quen mang lại và sự mới lạ, bất định, khoảng cách, những điều làm bùng cháy ham muốn.

Việc giữ được cảm giác cá nhân, sự khác biệt trong khi vẫn duy trì sự gần gũi có thể giúp tăng khát khao tình dục. Yếu tố quyết định xem sự thân mật làm thăng hoa hay kìm hãm ham muốn không nằm ở việc có thân mật hay không, mà nằm ở ý nghĩa của sự thân mật đó trong hoàn cảnh cụ thể. Khi hai người vẫn giữ được nét riêng, họ có xu hướng khao khát được gần gũi và chạm vào nhau hơn. Ngược lại, khi không còn sự phân biệt giữa “tôi” và “chúng ta”, thì ham muốn giảm đi, vì người ta ít khao khát những gì đã quá quen thuộc và luôn ở đó.

Thắp lại đam mê bằng sự mới mẻ và cá tính riêng

Sự mới mẻ là yếu tố không thể thiếu để đánh thức khát khao, mà điều đó không nhất thiết phải là đồ chơi tình dục hay đóng vai nhập vai. Màn dạo đầu, theo nghĩa này, bắt đầu từ rất sớm, từ những điều ngoài phòng ngủ. Đó là khi hai người trò chuyện về những chủ đề mới, cùng nhau làm những điều thú vị chưa từng thử, hay học hỏi những kỹ năng mới với tư cách một “đội”.

Hãy thử nhìn người bạn đời của mình trong những hoàn cảnh khác, dưới những vai trò khác mà bạn ít có dịp chứng kiến. Có thể bạn sẽ nhận ra họ không hề nhàm chán hay dễ đoán như bạn nghĩ, và rằng vẫn còn nhiều điều để bạn khám phá và háo hức tìm hiểu.

Dù vậy, điều quan trọng không kém là bạn vẫn cần duy trì tính cá nhân và cuộc sống riêng của mình. Hãy có những người bạn, những sở thích chỉ thuộc về bạn, để bạn không bị hòa tan hoàn toàn vào người kia. Khoảng cách này, đôi khi, lại là mảnh đất cho ham muốn trỗi dậy, vì bạn sẽ ít khi ham muốn điều gì đó mà bạn đã sở hữu hoàn toàn. Cuối cùng, mục tiêu không phải là ít thân mật đi, mà là tạo ra một khoảng trống giữa hai người, khoảng trống đủ để chở theo sự tò mò, nỗi nhớ nhung, và khát khao được chạm vào nhau một lần nữa.

Tài liệu tham khảo

1. Meston, C. M., & Buss, D. M. (2007). Why humans have sex. Archives of sexual behavior, 36, 477-507.
2. Birnbaum, G. E. (2018). The fragile spell of desire: A functional perspective on changes in sexual desire across relationship development. Personality and Social Psychology Review, 22(2), 101-127.
3. Birnbaum, G. E., & Muise, A. (2025). The interplay between sexual desire and relationship functioning. Nature Reviews Psychology, 4(3), 193–206.
4. Perel, E. (2007). Mating in captivity: Sex, lies, and domestic bliss. Hodder.
5. Baumeister, R. F., & Bratslavsky, E. (1999). Passion, intimacy, and time: Passionate love as a function of change in intimacy. Personality and Social Psychology Review, 3(1), 49-67.
6. Rubin, H., & Campbell, L. (2012). Day-to-day changes in intimacy predict heightened relationship passion, sexual occurrence, and sexual satisfaction: A dyadic diary analysis. Social Psychological and Personality Science, 3(2), 224-231.
7. Ferreira, L. C., Narciso, I., & Novo, R. F. (2012). Intimacy, sexual desire, and differentiation in couplehood: A theoretical and methodological review. Journal of Sex & Marital Therapy, 38, 263-280.
8. Muise, A., & Goss, S. (2024). Does too much closeness dampen desire? On the balance of closeness and otherness for the maintenance of sexual desire in romantic relationships. Current Directions in Psychological Science, 33(1), 68-74.
9. Birnbaum, G. E., Reis, H. T., Mizrahi, M., Kanat-Maymon, Y., Sass, O., & Granovski-Milner, C. (2016). Intimately connected: The importance of partner responsiveness for experiencing sexual desire. Journal of Personality and Social Psychology, 111(4), 530-546.

Nguồn: What Happened to Our Lust? | Psychology Today