Dạy con bằng cách nghe lén cha mẹ trò chuyện

Nghe lén là một sở thích của trẻ nên các bậc cha mẹ có thể lợi dụng đặc điểm này đưa nội dung có tính giáo dục vào các cuộc trò chuyện của mình.

Quan điểm của giáo sư nổi tiếng Trung Quốc Zeng Shiqiang là vợ chồng trò chuyện với nhau, thay vì trực tiếp dạy dỗ con.

Khi còn nhỏ, giáo sư Zeng khá nghịch ngợm và thường gây ra rắc rối. Nhưng cha mẹ ông rất ít khi trực tiếp giáo dục và ít phàn nàn về lỗi sai của con. Thay vào đó, ông thường nghe thấy bố mẹ tán gẫu với nhau về những lỗi của mình và cảm nhận của họ về hành động đó.

Giáo sư Zeng Shiqiang khởi xướng quan điểm nuôi dạy con vô hình, qua cách "nghe lén". Ảnh: Sina

Lúc đó ông khá bối rối, ăn năn và khắc phục sai lầm sau khi nghe cuộc trò chuyện của bố mẹ. Sau này khi đã thành chuyên gia, ông mới nhận ra bố mẹ mình đã hiểu rõ bản chất của giáo dục.

"Bản chất của mọi đứa trẻ là thường nghe trộm lời nói của người lớn và nội dung trò chuyện hàng ngày của cha mẹ chính cách để trẻ học hỏi, sửa đổi", ông nói.

Để giáo dục con cái, thay vì cố gắng rao giảng trực tiếp, bạn có thể dạy gián tiếp qua cách nói chuyện với vợ/chồng và đưa việc giáo dục vào sự tương tác hàng ngày giữa vợ chồng. Nhìn cách cha mẹ ăn nói, cư xử cư sẽ hình thành thái độ sống của con.

Nhà văn, học giả nổi tiếng Kang Hualan từng viết: Mỗi cuộc trò chuyện ở nhà của cha mẹ sẽ để lại dấu ấn trong lòng đứa trẻ. Nội dung cuộc trò chuyện quyết định cách con nhìn nhận về thế giới. Đừng nghĩ trẻ còn quá nhỏ không hiểu chuyện. Mỗi lời cha mẹ nói, đứa trẻ đều lắng nghe và dần dần thẩm thấu.

Trên mạng xã hội Zhihu có một chủ đề "Cha mẹ bạn ảnh hưởng tinh tế đến bạn như thế nào?" một người chia sẻ một lần đi học về tình cờ nghe được bố mẹ nói chuyện. Họ kể việc kinh doanh thịt bò của gia đình ế ẩm, do cửa hàng bên bơm nước vào thịt, hạ giá bán, từ đó kéo đi một lượng lớn khách hàng của gia đình anh.

Người con cứ ngỡ bố mẹ tôi sẽ làm theo cách này, ai ngờ họ nói với nhau: "Làm người tử tế, nhất định không thể không có lương tâm. Cho dù có kiếm được tiền cũng không được bền".

Gia đình vẫn như cũ làm thật, bán thật. Sau này dù những người bán hàng xung quanh thay đổi nhiều, nhưng cửa hàng kinh doanh của gia đình luôn phát đạt nhất. "Tuy bố mẹ bận rộn, ít quan tâm đến tôi, nhưng tôi học được nhiều qua cách sống của bố mẹ, nhờ vào việc nhìn họ nói và làm", người này nói.

Con cái là cái bóng của cha mẹ, bạn nói gì con cái sẽ học theo. Nếu là người chân thật, có chữ tín, con cũng sẽ đối xử chân thật với người khác. Nếu cha mẹ sống gian dối, cũng đừng mong đứa trẻ sống chân thành.

"Khi trẻ em nhìn thấy người lớn sử dụng những hành vi không phù hợp, chúng có thể dễ dàng hiểu thành hành vi có thể chấp nhận được", chuyên gia giáo dục người Mỹ Betsy Evans cho biết.

Giáo sư Li Meijin quan niệm, đỉnh cao của giáo dục là không giáo dục. Để áp dụng cách này hiệu quả, chuyên gia tâm lý hàng đầu Trung Quốc này khuyên đầu tiên, trò chuyện phải "sang trọng".

Người xưa nói "Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng". Nếu nội dung trò chuyện của cha mẹ tầm phào, thô lỗ, đứa trẻ có thể tiết lộ những nội dung không tao nhã này. Vì thế trước mặt con nên nói những nội dung có giá trị.

Thứ hai âm lượng nhỏ nhẹ. Nhiều người trong chúng ta quen la mắng các thành viên trong gia đình, đổ lỗi, nói to. Giao tiếp thực sự hiệu quả phải nhẹ nhàng mà mạnh mẽ, chứ không dùng âm lượng để biện minh. Chỉ khi cha mẹ thay đổi giọng điệu, giảm âm lượng, giữ thái độ bình tĩnh và ôn hòa, trẻ mới có thể học cách nói nhẹ nhàng trong giao tiếp.

Thứ ba, cảm xúc phải ổn định. Cuộc sống đầy rẫy những chuyện vặt vãnh, vợ chồng xảy ra tranh chấp là chuyện bình thường, nhưng không nên chỉ trích, đánh mắng nhau, sẽ để lại bóng đen lên cả đời con cái.

Có câu "Nếu một gia đình thua trong việc kiểm soát cảm xúc thì dù thắng ở những điểm khác cũng thất bại lớn trong xây dựng thế giới nội tâm của trẻ". Dù có chuyện gì xảy ra, hãy nhớ giao tiếp nhẹ nhàng và tử tế.

Cha mẹ hiền lành, gia đình hạnh phúc êm ấm thì con cái càng dễ trở thành người ổn định về tình cảm, có cuộc đời hanh thông, hạnh phúc. Sự giáo dục thực sự là ảnh hưởng từ những thứ âm thầm, vô hình như thế.

Bảo Nhiên dịch (Theo Aboluowang) / VNE