Làm sao chúng ta có thể nhận diện những thiếu niên là nạn nhân của lạm dụng tình dục trẻ em?

Lạm dụng tình dục trẻ em (CSA) là một thực trạng phổ biến và để lại những hệ quả nghiêm trọng. Vì thế, việc phát hiện sớm các trường hợp bị xâm hại có thể giúp cải thiện đáng kể cuộc sống và sức khỏe tinh thần của các em sau này. Trong một nghiên cứu mới tại Pháp, Mignot và các cộng sự đã chỉ ra rằng: nữ giới, nỗi sợ bị bạo lực, sử dụng cần sa thường xuyên, lo lắng về cân nặng, cảm giác không được người khác chấp nhận, từng tự tử và tự hại bản thân – tất cả đều là những dấu hiệu có thể dự báo trẻ từng bị lạm dụng tình dục.¹

Hệ lụy của lạm dụng tình dục

Lạm dụng tình dục trẻ em bao gồm bất kỳ hành vi tình dục nào – đã hoặc chưa hoàn tất – như hành động xâm phạm, tiếp xúc tình dục hoặc lợi dụng trẻ cho mục đích tình dục (dù không tiếp xúc thân thể), do người chăm sóc thực hiện.²

CSA gắn liền với nhiều hậu quả nặng nề về thể chất lẫn tinh thần. Trẻ từng bị lạm dụng có thể gặp phải những rối loạn hành vi, cảm xúc tiêu cực và các vấn đề sức khỏe như: tự ti, trầm cảm, lo âu, giận dữ, thù ghét, hung hăng, rối loạn stress sau sang chấn, đau đầu, mất ngủ, ác mộng, béo phì, hen suyễn, rối loạn tiêu hóa, mệt mỏi mãn tính, bệnh tim, đau cơ xơ hóa, tự gây tổn thương, hành vi hủy hoại bản thân, lạm dụng rượu/chất kích thích, ý định tự sát hoặc đã từng cố tự sát, rối loạn đời sống tình dục, quan hệ tình dục không an toàn, có nhiều bạn tình...¹,³

Dẫu vậy, vẫn có những nạn nhân có thể biến trải nghiệm đau thương của mình thành động lực sống tích cực – chẳng hạn như trở thành người đấu tranh cho quyền trẻ em. Nhưng cũng có những em không thoát khỏi vòng xoáy của nỗi đau, và bị cuốn vào con đường mại dâm hay lạm dụng ma túy, rượu.

Chúng ta cần nỗ lực để ngăn chặn lạm dụng tình dục trẻ em. Đồng thời, cũng cần nhận diện nạn nhân sớm nhất có thể để các em được hỗ trợ kịp thời.

Vậy làm sao để nhận ra những em đang mang trong mình vết thương thầm lặng ấy? Nghiên cứu của nhóm Mignot đã tìm cách trả lời câu hỏi đó.

Source: cocoparisienne/Pixabay

Đặc điểm của những nạn nhân bị lạm dụng tình dục

Dữ liệu nghiên cứu được thu thập từ một khảo sát năm 2012 với 1.719 học sinh 15 tuổi tại Pháp.¹

Mẫu nghiên cứu gồm 850 nam và 869 nữ. Các em hoàn thành bảng khảo sát ẩn danh ngay tại lớp học, trong đó có một câu hỏi về tiền sử bị lạm dụng tình dục: “Trong đời bạn, bạn đã bao giờ là nạn nhân của hành vi tấn công tình dục (bao gồm cả những lần chưa hoàn tất) chưa?” Gần 100 học sinh trả lời có – chiếm 10% số nữ và 2% số nam.

Kết quả phân tích cho thấy, các thiếu niên từng là nạn nhân CSA khác biệt rõ rệt so với các bạn khác ở nhiều khía cạnh. Các em thường xuyên cảm thấy mệt mỏi và bị áp lực từ việc học hơn. Đồng thời, các em cũng có nguy cơ cao hơn bị bạo lực tại trường học – dù chính các em không phải là người hay gây gổ.

So với những bạn không bị lạm dụng, các nạn nhân CSA hút thuốc và sử dụng cần sa nhiều hơn, gặp nhiều khó khăn về giấc ngủ và hay gặp ác mộng (chỉ 25% cảm thấy giấc ngủ của mình là ổn). Khả năng các em có lòng tự trọng thấp cao gấp ba lần bình thường.

Nghiên cứu xác định những yếu tố có khả năng dự đoán tiền sử bị lạm dụng tình dục gồm: sợ bị bạo lực ở trường, sử dụng cần sa thường xuyên, nhận thức sai lệch về hình thể (ví dụ: cảm thấy mình “không đúng cân nặng”), cảm giác bị bạn bè xa lánh (cho rằng người khác “không chấp nhận mình như mình vốn là”), từng cố gắng tự tử, và tự hủy hoại bản thân. Ngay cả khi loại bỏ hai yếu tố cuối, mô hình vẫn cho thấy khả năng dự đoán CSA khá cao (chỉ số C là 0,79 so với 0,83).

Kết luận của nhóm nghiên cứu: ba yếu tố có độ nhạy cao nhất trong việc phát hiện CSA là: giới tính nữ, hành vi tự gây tổn thương, và cảm giác không được người khác chấp nhận.

Ý nghĩa của nghiên cứu trong việc nhận diện nạn nhân

Trong nghiên cứu này, những thiếu niên từng bị lạm dụng tình dục thường có nhiều tiếp xúc với bác sĩ gia đình hơn so với các chuyên gia sức khỏe tâm thần khác, điều này mở ra một cơ hội đặc biệt để bác sĩ gia đình đóng vai trò phát hiện nạn nhân CSA.

Dù có thể thấy ngần ngại khi đặt những câu hỏi trực tiếp về lạm dụng tình dục trong buổi khám sức khỏe định kỳ, các bác sĩ vẫn có thể tiếp cận gián tiếp thông qua những câu hỏi chung như: Giấc ngủ của bạn thế nào? Bạn cảm thấy về bản thân ra sao? Có sử dụng rượu, thuốc hay gặp khó khăn ở trường không?

Nếu câu trả lời cho thấy những dấu hiệu khả nghi, khi ấy, bác sĩ sẽ có cơ sở để hỏi kỹ hơn về khả năng bị xâm hại, và nếu cần, hướng các em đến các kênh hỗ trợ phù hợp.

Tuy những dấu hiệu kể trên không phải lúc nào cũng đặc trưng cho nạn nhân CSA, và cũng không giúp phát hiện toàn bộ các trường hợp, nhưng chúng đủ mạnh để gợi mở những cuộc trò chuyện sâu hơn, dĩ nhiên, là phải diễn ra trong không khí tế nhị, nhẹ nhàng.

Theo nghiên cứu, các nạn nhân CSA có xu hướng tin tưởng và mở lòng hơn với những bác sĩ không phán xét, biết giữ bí mật, và luôn sẵn sàng lắng nghe các em.

Tài liệu tham khảo:

1. Mignot, S., Fritel, X., Loreal, M., Binder, P., Roux, M-T, Gicquel, L., & Ingrand, P. (in press). Identifying teenage sexual abuse victims by questions on their daily. Child Abuse & Neglect. doi:/10.1016/j.chiabu.2018.07.027
2. Leeb, R. T., Paulozzi, L. J., Melanson, C., Simon, T. R., & Arias, I. (2008). Child maltreatment surveillance. Uniform definitions for public health and recommended data elements. Atlanta, GA: Centers for Disease Control and Prevention.
3. Wilson, D. R. (2010). Health consequences of childhood sexual abuse. Perspectives in Psychiatric Care, 46, 56–64.

Nguồn: How Can We Identify Teenage Victims of Child Sexual Abuse? | Psychology Today