Mối quan hệ sống còn mà quá ít người hiểu được

NHỮNG ĐIỂM CHÍNH

• Bạn có từng để ý thấy rằng một số người khiến bạn rã rời, còn một số khác lại tiếp thêm sức sống, làm bạn thấy vui vẻ, nhẹ nhõm hơn không?
• Nghiên cứu cho thấy “năng lượng tích cực trong mối quan hệ” chính là chìa khóa dẫn đến thành công, cả trong công việc lẫn đời sống riêng tư.
• Khoa học đã chứng minh: cảm xúc có tính lây lan, mang đến năng lượng tốt, và bạn có thể thay đổi cả bầu không khí quanh mình.

Bạn đã từng gặp ai đó khiến bạn như bị rút cạn sinh lực chưa? Chắc chắn là rồi. Khái niệm “ma cà rồng năng lượng”, được đặt ra bởi Tiến sĩ Judith Orloff, đã tồn tại hơn 30 năm qua. Chúng ta thường than phiền về “những mối quan hệ độc hại”, “môi trường làm việc độc hại” khiến ta cảm thấy mỏi mệt, cạn kiệt.

Nhưng vẫn còn một kiểu người khác mà ta ít khi nhắc đến và thật ra nên nói nhiều hơn. Đó là những người hoàn toàn ngược lại: Họ khiến ta cảm thấy tràn đầy năng lượng, vui tươi và sống động hơn sau mỗi lần gặp gỡ. Trong cuốn sách mới của mình, Sovereign, tôi gọi họ là “những người mang nắng”.

Nghiên cứu cho thấy họ có một bí quyết và đó chính là yếu tố quyết định trong các mối quan hệ thành công. Điều tuyệt vời nhất? Bí quyết này rất đơn giản, và bất kỳ ai cũng có thể áp dụng.

Source: Andrew DeGarde / Pexels

Vậy rốt cuộc, “năng lượng tích cực trong mối quan hệ” là gì?

Các nhà nghiên cứu từ Harvard và Đại học Michigan đã tìm hiểu điều gì khiến những nhà lãnh đạo xuất sắc nhất trở nên đặc biệt hiệu quả. Không chỉ đơn giản là giỏi, mà là truyền cảm hứng, được tôn trọng và được tin tưởng. Họ phát hiện rằng một số lãnh đạo không chỉ vượt trội hơn người khác, mà là vượt xa với khoảng cách rất lớn. Những người này có khả năng biến đổi môi trường xung quanh, khiến người khác làm việc hiệu quả vượt bậc.

Họ làm điều đó bằng cách nào? Những lãnh đạo có ảnh hưởng nhất chính là những “người tiếp năng lượng tích cực” — họ khiến người khác cảm thấy được nâng đỡ, có động lực, và hứng khởi chỉ đơn giản qua sự hiện diện của mình. Các nhà khoa học gọi đó là “năng lượng tích cực trong mối quan hệ”.

Điều đáng nói là: điều này không chỉ áp dụng trong môi trường công sở. Năng lượng tích cực trong mối quan hệ phát huy tác dụng trong mọi kiểu quan hệ, từ yêu đương, bạn bè, đồng nghiệp cho đến cha mẹ và con cái. Và điều này đã được khoa học thần kinh và hành vi chứng minh rõ ràng. Đây chính là chìa khóa cho những mối quan hệ bền vững, yêu thương và thành công lâu dài.

Không chỉ đơn giản là “năng lượng tích cực”

Kiểu năng lượng này không chỉ là vui vẻ hay dễ thương. Nó bao gồm:

• Sự hiện diện thực sự về mặt cảm xúc, biết lắng nghe và thấu hiểu.
• Quan tâm chân thành đến người khác.
• Luôn động viên, hỗ trợ và mong điều tốt đẹp nhất cho họ.
• Yêu thương và quan tâm một cách thật lòng.

Tóm lại, những giá trị mà có thể bạn đã từng được dạy dỗ từ thuở nhỏ, như lòng tốt, sự chân thật, cảm thông, bao dung, khiêm nhường, nay đã được khoa học chứng minh là có thật và cực kỳ hiệu quả. Khi bạn sống như vậy, người khác sẽ cảm thấy được nhìn nhận, được lắng nghe, được trân trọng. Họ cảm thấy an toàn. Và quan trọng nhất: họ cảm thấy mình có giá trị.

Đây không phải là kiểu tử tế sáo rỗng. Đây là sự tử tế xuất phát từ trái tim. Kim Cameron cùng các cộng sự của ông phát hiện ra rằng những người lãnh đạo mang năng lượng tích cực tạo ra ảnh hưởng rõ rệt đến mọi người xung quanh: năng suất cao hơn, tinh thần tốt hơn, nhiệt huyết nhiều hơn. Nghiên cứu cho thấy, năng lượng tích cực trong mối quan hệ có khả năng làm bừng sáng người khác. Khi ở gần bạn, họ cảm thấy dễ chịu hơn, sống động hơn và bị thu hút bởi bạn. Bạn đã từng gặp những người mang nắng. Và chính bạn cũng có thể trở thành một người như thế.

Vì sao điều này hiệu quả (theo khoa học)

1. Cảm xúc có tính lây lan. Bạn đã bao giờ cảm thấy kiệt sức sau khi ở cạnh một người tiêu cực chưa? Đó chính là hiện tượng lây lan cảm xúc, bộ não của chúng ta có xu hướng phản chiếu cảm xúc của những người xung quanh. Và năng lượng tích cực cũng lan truyền dễ dàng y như vậy.
2. Chất hóa học hạnh phúc trong não. Năng lượng tích cực trong mối quan hệ kích thích những chất dẫn truyền thần kinh như dopamine và oxytocin, những hợp chất gắn liền với động lực, sự tin tưởng và kết nối. Đó là nền tảng sinh học cho sự gắn bó giữa con người.
3. Tạo ra vòng phản hồi tích cực. Khi người khác cảm thấy dễ chịu khi ở cạnh bạn, họ sẽ cởi mở hơn, tin tưởng hơn, và phản hồi tích cực hơn. Điều này giúp xây dựng những cuộc trò chuyện lành mạnh và bền bỉ hơn.

Làm sao để trở thành người tiếp năng lượng tích cực

Bạn không cần phải là người nói nhiều nhất hay rộn ràng nhất trong phòng. Năng lượng tích cực không nằm ở âm lượng hay tính hướng ngoại mà ở ý định. Dưới đây là một vài cách để mang điều ấy vào các mối quan hệ:

• Thật lòng quan tâm. Hãy đặt những câu hỏi sâu sắc và thực sự lắng nghe câu trả lời. (Hãy nghĩ lại lần gần đây nhất có ai đó làm điều này với bạn? Ngày nay, điều ấy hiếm biết bao!)
• Ghi nhận những chiến thắng, dù là nhỏ nhất. Nhắc nhở người khác về những điểm mạnh và giá trị mà họ mang đến. Phần lớn mọi người đều có lòng tự trọng thấp. Khi được ai đó nhắc nhở về phẩm chất tốt của mình, họ không chỉ cảm thấy được tiếp thêm sức mạnh, mà còn cảm nhận được sự hiện diện thật sự của mình trong mắt người khác.
• Chia sẻ điều khiến bạn hào hứng. Sự hào hứng là thứ cảm xúc lây lan rất nhanh, khi nó là thật lòng. Hãy rộng lượng với niềm hân hoan ấy. Hãy mừng thay cho người khác, chia sẻ sự hào hứng của bạn dành cho họ, cho ý tưởng của họ, và những điều họ yêu thích.
• Cân bằng giữa đồng cảm và lạc quan. Lan tỏa sự tích cực không có nghĩa là phủi sạch nỗi buồn hay tỏ ra “lạc quan độc hại”. Hãy hiện diện trong những khoảnh khắc khó khăn và công nhận sự gian nan ấy. Sự cảm thông chân thành cũng có thể nâng đỡ con người.
• Kiểm tra lại năng lượng của chính mình. Bạn đang mang đến sự hiện diện và quan tâm, hay đang mang theo căng thẳng và xao nhãng? Trong một thời đại đầy kích thích và dễ kiệt sức như bây giờ, hãy chắc chắn rằng bạn đang chăm sóc chính mình, để có thể hiện diện trọn vẹn bên người khác mà không bị rút cạn năng lượng.

Ngay cả trong thời đại bộn bề và lo âu này, nghiên cứu cho thấy: khi bạn nâng đỡ người khác, chính bạn cũng được nâng lên.

Vì sao điều này là một cuộc chuyển mình

Các nghiên cứu chỉ ra rằng, chỉ cần một người tiếp năng lượng tích cực trong một nhóm cũng đủ để cải thiện đáng kể sự hợp tác, hiệu suất và tinh thần chung. Mọi người sáng tạo hơn, gắn bó hơn, và thậm chí khỏe mạnh hơn về thể chất khi được bao quanh bởi những mối quan hệ tràn đầy năng lượng tích cực.

Nói cách khác, khi bạn tiếp năng lượng cho người khác, bạn đang góp phần thay đổi cả gia đình, môi trường làm việc và cộng đồng của mình, đồng thời chính bạn cũng cảm thấy tốt hơn.

Và điều tuyệt nhất? Điều ấy thường sẽ quay lại với bạn. Khi bạn trở thành nguồn năng lượng tích cực, người khác cũng sẽ tự nhiên phản chiếu lại điều đó nơi bạn.

Tóm lại là

Nếu bạn muốn xây dựng những mối quan hệ tốt đẹp hơn, hãy chú ý đến loại năng lượng mà bạn đang mang đến.

Người khác có cảm thấy thêm sinh khí sau khi trò chuyện với bạn, hay thấy mệt mỏi hơn?

Bạn có đang thật sự hiện diện, động viên và cởi mở, hay đang vội vã, phản ứng vội vàng và khép kín?

Điều này không đòi hỏi bạn phải lột xác hoàn toàn. Chỉ cần một sự thay đổi nhỏ trong nhận thức. Khi bạn mang nhiều hơn sự tích cực có chủ đích và lòng tử tế vào những cuộc tương tác hằng ngày, bạn sẽ thấy rõ sự khác biệt: trong cách người khác phản ứng với bạn, cách những mâu thuẫn được xử lý, và cả trong sự dễ dàng khi xây dựng kết nối.

Và nếu bạn cảm thấy điều này thật khó khăn, thì nghiên cứu cho thấy bạn cần phải “nạp lại năng lượng” cho chính mình. Thiền định là một trong những cách hiệu quả nhất để nuôi dưỡng nhận thức, bồi đắp tinh thần, hệ miễn dịch và cả trái tim bạn.

Hãy thử điều này: 

Trong một tuần tới, mỗi sáng hãy tự nhủ: “Mong rằng hôm nay, tôi có thể nâng đỡ tất cả những ai tôi gặp, từ gia đình mình cho đến cô thu ngân ở cửa hàng tạp hóa.”

Sau mỗi cuộc trò chuyện, hãy tự hỏi: Mình có khiến người đó cảm thấy tốt hơn lúc ban đầu không?

Có thể bạn sẽ có một tuần thật tuyệt vời. 

Tác giả: Emma Seppälä Ph.D.

Tài liệu tham khảo

Seppälä, E. (2024). Sovereign: Reclaim your freedom, energy, and power in a time of distraction, uncertainty, and Chaos. Hay House LLC.

Nguồn: The Vital Relationship Science Too Few Understand | Psychology Today