“Người được chọn” là người tự chọn mình

Năm 1994, một người phụ nữ trẻ nộp đơn xin lệnh cấm chồng đến gần và làm thủ tục ly hôn. Không có việc làm, tiền bạc cũng chẳng dư dả, cô buộc phải đăng ký nhận trợ cấp xã hội để có thể nuôi con gái bé bỏng của mình.

Mẹ cô đã qua đời vài năm trước đó. Mối quan hệ giữa cô và cha đầy rạn nứt, đến mức hai cha con đã không còn nói chuyện trong nhiều năm. Và giờ đây, một mình gánh vác vai trò làm mẹ, với cuộc hôn nhân đổ vỡ và cuộc sống không công ăn việc làm, cô lâm vào trầm cảm, từng đứng bên bờ vực của cái chết.

Nhiều năm sau, cô sẽ nhìn lại quãng đời ấy và gọi mình là “người thất bại nhất mà tôi từng biết.”

Thế nhưng, trong năm năm sau cuộc ly hôn ấy, cô đã can đảm bước qua những tháng ngày đầy lo âu và tuyệt vọng, từ cảnh sống nhờ trợ cấp xã hội trở thành một triệu phú. Và đó mới chỉ là sự khởi đầu.

Tên cô là Joanne, nhưng cả thế giới biết đến cô với cái tên J.K. Rowling.

Sự Trỗi Dậy Của J.K. Rowling

J.K. Rowling là tác giả của bộ truyện Harry Potter – với hơn 400 triệu bản được bán ra, trở thành bộ sách bán chạy nhất mọi thời đại. Sau đó, câu chuyện bước lên màn ảnh rộng, trở thành loạt phim ăn khách nhất lịch sử điện ảnh. Theo tạp chí Forbes, Rowling là nhà văn đầu tiên trong lịch sử kiếm được hơn 1 tỷ đô-la chỉ nhờ viết sách.

Thành công của Rowling càng khiến người ta khâm phục hơn nếu nhìn lại những năm tháng khởi đầu của cô. Khi gửi bản thảo cuốn sách đầu tiên đi, cô vẫn đang sống bằng tiền trợ cấp. Làm sao một người phụ nữ đơn thân, sống trong nghèo khó, lại có thể vươn lên đỉnh cao của thế giới văn chương?

Có rất nhiều yếu tố làm nên thành công ấy, nhưng tôi tin rằng có một điều đóng vai trò quyết định:

Khi những điều tồi tệ xảy đến, Rowling chọn cách chịu trách nhiệm thay vì buông xuôi.

Không Phải Lỗi Của Bạn, Nhưng Là Trách Nhiệm Của Bạn

Tôi không nghĩ Rowling từng cầu mong mình rơi vào một cuộc hôn nhân tồi tệ. Tôi cũng chẳng tin cô muốn kết thúc bằng một cuộc ly hôn. Và chắc chắn, cô không hề ước mơ nuôi con trong cảnh nghèo túng. Nhưng dù những điều ấy không phải lỗi của cô, cô vẫn chọn cách gánh lấy trách nhiệm thay đổi cuộc đời mình.

Khi hôn nhân đổ vỡ, cô bế con đến một đất nước mới. Khi không có việc làm, cô ngồi xuống và bắt đầu viết. Khi mười hai nhà xuất bản từ chối bản thảo đầu tay của Harry Potter, cô kiên trì gửi đến nhà thứ mười ba. Khi cuộc đời trở nên khó khăn, cô tự cho phép mình quyền được thay đổi nó.

Đây là cách Rowling mô tả quá trình ấy…

“Thất bại là sự trút bỏ tất cả những gì không cần thiết. Tôi thôi không còn giả vờ mình là ai khác, mà bắt đầu dồn toàn bộ năng lượng cho công việc duy nhất có ý nghĩa với tôi. Nếu tôi thành công ở bất cứ điều gì khác, có lẽ tôi đã chẳng bao giờ tìm được quyết tâm để theo đuổi điều mình thực sự thuộc về. Tôi được giải thoát – bởi điều tôi sợ nhất đã xảy ra, tôi vẫn sống sót, tôi vẫn còn cô con gái mà tôi yêu hơn tất cả, tôi có một chiếc máy đánh chữ cũ và một ý tưởng lớn. Và thế là, vực thẳm trở thành nền móng vững chãi để tôi dựng lại cuộc đời mình.”
— J.K. Rowling, bài phát biểu tại lễ tốt nghiệp Đại học Harvard, năm 2008

Tôi chưa từng trải qua một phần nào những điều mà Rowling đã trải, nhưng trong những cuộc chiến nhỏ của riêng mình, tôi cũng đã nhận ra sức mạnh của việc chịu trách nhiệm với chính cuộc đời mình. Ta không thể kiểm soát hết mọi biến cố mà cuộc sống đưa đẩy, nhưng ta có thể kiểm soát tinh thần và năng lượng mà ta mang đến để đối mặt với chúng.

“Người Được Chọn” Là Người Tự Chọn Mình

Chúng ta thường nghĩ rằng những người thành công đạt được thành tựu vì họ học đúng trường, quen đúng người, có gen di truyền tốt, hoặc tình cờ nắm đúng cơ hội đúng lúc. Nghĩ vậy khiến ta dễ dàng tự thuyết phục bản thân rằng: “Họ may mắn có được những điều mà mình không có, nên họ mới thành công.”

Thực ra, đúng là may mắn có vai trò nhất định. Nhưng may mắn chỉ là một cánh cửa mở ra. Bạn có bước vào hay không mới là điều quan trọng.

Bây giờ nhìn lại, bạn có thể chỉ ra hàng trăm tình huống mà may mắn đã mỉm cười với Rowling. Nhưng tất cả những cánh cửa ấy sẽ trở nên vô nghĩa, nếu cô không chọn bước qua. Trước khi cả thế giới đặt niềm tin vào cô, Rowling đã phải tin vào chính mình.

Những người mà ta thường gọi là “người được chọn” – nhà văn bán chạy, doanh nhân thành đạt, vận động viên xuất sắc, nghệ sĩ tài hoa – đều từng tự chọn mình. Họ chọn tiến bước, dù chẳng có gì trong tay, dù chưa hề thành công. Và đó chính là mảnh ghép khó nuốt nhất của thành công – bởi nó đòi hỏi ta phải đặt niềm tin vào chính mình, ngay cả khi ta đang cảm thấy thất bại.

Từ Đây, Ta Sẽ Đi Đâu?

Chúng ta thích kể về những câu chuyện thành công và nổi tiếng, nói về tiền tài, sự giàu có, ngợi ca những kẻ chiến thắng, những nhà vô địch, những cái tên luôn đứng đầu bảng xếp hạng. Nhất là khi câu chuyện ấy mang màu nhiệm “từ tay trắng làm nên sự nghiệp” như cuộc đời của J.K. Rowling.

Thế nhưng, chẳng có gì hào nhoáng khi bạn phải gồng mình qua từng thất bại, từng nỗi bất an. Chẳng có gì dễ dàng khi bạn buộc phải chọn tin vào chính mình, ngay cả khi mỗi ngày chỉ là một cuộc vật lộn để không bị nhấn chìm.

Tôi còn nhớ rất rõ sáu tháng đầu tiên khi bắt đầu làm doanh nhân. Đó là quãng thời gian khắc nghiệt. Tôi phạm vô số sai lầm và không kiếm nổi một đồng. Nhưng bây giờ nhìn lại, tôi thấy biết ơn vì mình đã không từ bỏ, vì đã tiếp tục đặt cược vào chính bản thân mình, dù từng ngày khi ấy chỉ toàn thất vọng.

Tôi tin rằng, rất nhiều mục tiêu trong cuộc sống đều đòi hỏi kiểu kiên trì như thế. Với J.K. Rowling, đó là quyết định làm nhà văn khi cô chỉ là một người mẹ đơn thân, thất nghiệp và nghèo khó. Còn với bạn, có thể đó là lựa chọn tin vào chính mình khi…

bạn chẳng có mối quan hệ nào để dựa vào
bạn thiếu kinh nghiệm, chưa có thành tích gì
bạn nghèo, không có nguồn lực
bạn đang yếu đuối, thừa cân và mất phương hướng

Người thành công không chờ được ai đó trao cho cơ hội, không đợi ai gọi tên hay bổ nhiệm. Họ bắt đầu trước cả khi bản thân cảm thấy sẵn sàng. Họ tự nhủ: “Không quan trọng vì sao tôi lại rơi vào hoàn cảnh này, lỗi của ai cũng không phải điều tôi cần giải quyết lúc này. Điều quan trọng là: Đây là cuộc đời tôi, và chính tôi phải chịu trách nhiệm thay đổi nó.”

Bởi “người được chọn” chính là người đã tự chọn mình. 

Nguồn:  The “Chosen Ones” Choose Themselves | James Clear