Những hệ quả tâm lý lâu dài khi có nhiều bạn tình

Từ lâu, người ta vẫn cho rằng việc có nhiều bạn tình dễ dẫn đến lo âu và trầm cảm. Đồng thời, việc lạm dụng rượu và chất kích thích cũng được xem là yếu tố khiến người trẻ dễ dấn thân vào các mối quan hệ tình dục không an toàn. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới trên hơn 1.000 người New Zealand kéo dài qua nhiều năm đã cho thấy một điều đáng ngạc nhiên: cả hai giả định ấy có thể không hẳn là đúng.

Những nghiên cứu mang tính tương quan

Hầu hết các nghiên cứu từng chỉ ra mối liên hệ giữa các vấn đề sức khỏe tâm thần – bao gồm việc sử dụng rượu và chất kích thích – với số lượng bạn tình, đều là nghiên cứu mang tính tương quan. Vì thế, ta không thể khẳng định được liệu người ta tìm đến quan hệ tình dục như một cách để “tự chữa lành” – nghĩa là, cố gắng xoa dịu nỗi đau tinh thần của mình bằng những kết nối thể xác, dẫu chỉ là tạm thời.

Cái khó của kiểu nghiên cứu này là: tương quan không đồng nghĩa với nguyên nhân. Có thể những người có lối sống mạo hiểm vừa dễ nghiện chất, vừa dễ sa vào những cuộc tình chóng vánh, bởi họ vốn đã có tính cách bốc đồng, hoặc vì họ đang mang trong mình nỗi lo âu và trầm cảm. Từ những kết luận còn nhiều vấn đề như vậy, các chuyên gia sức khỏe tâm thần đã đưa ra quan điểm rằng: muốn giảm thiểu hành vi tình dục nguy cơ cao, trước tiên phải điều trị tận gốc những vấn đề tâm lý thúc đẩy người ta tìm đến các hình thức “giải thoát” ấy.

Image: Source: Ground Picture/Shutterstock

Nghiên cứu mới

Một nhóm nghiên cứu quốc tế về sức khỏe tâm thần, dẫn đầu bởi Sandhya Ramrakha từ Trường Y Dunedin (New Zealand), đã có cơ hội đặc biệt để kiểm chứng hướng nguyên nhân trong mối quan hệ giữa số lượng bạn tình và sức khỏe tâm thần. Dự án nghiên cứu sức khỏe và phát triển toàn diện Dunedin được khởi động từ giữa thập niên 1970, với hơn 1.000 đứa trẻ được theo dõi đều đặn hai năm một lần cho đến 15 tuổi, rồi tiếp tục ở các mốc 18, 21, 26 và 32 tuổi.

Thật đáng kinh ngạc, 96% số người tham gia vẫn tiếp tục gắn bó với dự án suốt hơn 30 năm. Ở các mốc 21, 26 và 32 tuổi, họ được đánh giá cá nhân về tình trạng sức khỏe tâm thần, gồm lo âu, trầm cảm và mức độ lệ thuộc vào rượu hoặc cần sa. Họ cũng được hỏi về số lượng bạn tình trong khoảng thời gian đó, cho phép nhóm nghiên cứu tính được số bạn tình trung bình mỗi năm. Dựa trên những dữ liệu này, nhóm của Ramrakha đã có thể xác định khả năng một người phát triển rối loạn tâm lý, đồng thời kiểm soát các vấn đề tinh thần đã có từ trước ở từng giai đoạn kiểm tra.

Kết quả cho thấy, cả nam và nữ – sau khi đã tính đến các rối loạn tâm lý trước đó – đều có nguy cơ nghiện chất càng cao khi số lượng bạn tình tăng lên. Mối liên hệ này đặc biệt rõ rệt ở phụ nữ. Tuy nhiên, điều đáng lưu ý là: người có nhiều bạn tình không nhất thiết mắc lo âu hay trầm cảm; mối liên hệ về mặt tâm lý chỉ dừng lại ở việc sử dụng chất kích thích.

Có thể bạn đang thắc mắc: "Nhiều" là bao nhiêu trong nghiên cứu này? Dựa vào phân bố mẫu, nhóm nghiên cứu chia người tham gia thành ba nhóm theo từng năm: 0 hoặc 1 bạn tình, từ 1,1 đến 2,5, và từ 2,6 trở lên. Nhưng thực tế, có những người báo cáo có hơn 10 bạn tình trong một năm.

Tác giả nghiên cứu cũng thừa nhận: dù họ đã loại trừ khả năng việc sử dụng chất từ trước làm tăng số lượng bạn tình, vẫn không thể hoàn toàn bác bỏ giả thiết rằng những người sống lối sống mạo hiểm có xu hướng có nhiều bạn tình, và sau đó mới phát sinh các vấn đề về sức khỏe tâm thần. Cũng có thể, khi người ta tham gia các mối quan hệ tình dục ngắn ngủi, họ thường ở trong môi trường mà rượu và ma túy hiện diện, khiến họ dễ bị lệ thuộc về sau.

Tuy nhiên, bản thân những mối quan hệ tình dục thoáng qua cũng có thể là yếu tố rủi ro. Chúng thường mang tính hời hợt, thiếu kết nối cảm xúc, và không đem lại sự thỏa mãn về mặt tâm hồn. Những người liên tục lao vào các cuộc tình như vậy có thể tìm đến rượu hoặc ma túy như một cách để “tự xoa dịu”. Như các tác giả nhấn mạnh, uống rượu để đối phó với nỗi cô đơn và tuyệt vọng rất dễ dẫn đến việc lệ thuộc về sau.

Dù nam giới và phụ nữ ngày nay đang có xu hướng tương đồng trong hành vi tình dục và sử dụng chất kích thích – nhất là trong nhóm người tham gia nghiên cứu này – nhưng mối liên hệ giữa các yếu tố lại mạnh hơn ở nữ giới. Với nhiều phụ nữ, việc có nhiều bạn tình vẫn có thể đi ngược với những chuẩn mực xã hội họ tin theo. Họ có thể cảm thấy xấu hổ, ngượng ngùng hay hụt hẫng, rồi tìm đến rượu và ma túy như một cách để đối phó với cảm xúc – từ đó mở đường cho chứng nghiện trong tương lai.

Điều đọng lại

Điều đọng lại từ nghiên cứu đầy thú vị này là: nếu bạn – hay ai đó bạn biết – đang trải qua chuỗi những mối quan hệ thoáng qua, có thể đâu đó trong tương lai, vấn đề lệ thuộc rượu hoặc ma túy sẽ xuất hiện. Đặc biệt với phụ nữ, điều đáng suy ngẫm là lý do thật sự khiến họ bước vào những mối quan hệ như vậy – và quan trọng hơn, cảm xúc của họ vào buổi sáng hôm sau.

Mục đích của nghiên cứu này không phải để phán xét ai đó vì đã có nhiều bạn tình, hay khiến những người đang dằn vặt vì cảm thấy trái với đạo đức bản thân càng thêm tội lỗi. Điều nghiên cứu muốn nhấn mạnh là: từ góc độ khoa học, việc thường xuyên quan hệ với nhiều người thực sự có liên quan đến những rủi ro nhất định.

Giá trị lớn của một nghiên cứu dài hạn theo dõi con người từ thuở ấu thơ đến những năm tháng trưởng thành là ở chỗ: chúng ta có thể học được cách phòng ngừa các vấn đề tâm lý khi người trẻ bước vào thời kỳ chông chênh của tuổi mới lớn. Với những hiểu biết ấy, người trẻ – cùng với cha mẹ và chuyên gia tư vấn – có thể sớm tìm kiếm sự can thiệp cần thiết, mở ra một con đường ít trắc trở và nhiều ý nghĩa hơn trong cuộc sống.

Tác giả: Susan Krauss Whitbourne PhD, ABPP

Nguồn: The Lasting Psychological Effects of Having Multiple Sex Partners | Psychology Today