Bao nhiêu cha mẹ từng hối hận vì có con?

Điểm chính: 

• Một nhóm nhà nghiên cứu đã nhận thấy rằng việc hối hận khi làm cha mẹ không phải là hiếm, nhưng lại có rất ít nghiên cứu về vấn đề này.
• Họ cho rằng lý do thiếu nghiên cứu là vì sự không đồng tình của xã hội và thiếu công cụ đánh giá nó.
• Vì vậy, họ đã phát triển một thang đo để đánh giá sự hối hận khi làm cha mẹ và thúc đẩy nghiên cứu trong lĩnh vực này.

Hối hận có nghĩa là cảm thấy buồn hay tiếc nuối vì một điều gì đó mà bạn đã làm hoặc không làm. Thật ra, hầu hết mọi người (nếu không muốn nói là tất cả) đều sẽ cảm thấy hối hận về ít nhất một quyết định nào đó mà họ đã thực hiện hoặc không thực hiện, dù đó chỉ là chuyện nhỏ. Ví dụ, bạn dừng lại mua cà phê trên đường đi họp và vì tính sai giờ, bạn tới trễ. Lúc đó, bạn có thể hối hận vì đã dừng lại mua cà phê. Ngược lại, nếu bạn sợ đến trễ mà không dừng mua cà phê, rồi đến nơi quá sớm với cặp mắt mệt mỏi, bạn có thể lại hối hận vì đã không mua.

Nhưng những quyết định lớn trong đời thì sao? Một trong những quyết định lớn nhất là có nên sinh con hay không. Vì đa số mọi người sẽ trở thành cha mẹ trong cuộc đời và xã hội thường coi việc có con là điều bình thường, chúng ta sẽ không bàn về việc hối hận vì không có con. Thay vào đó, ta sẽ tập trung vào nghiên cứu mới về sự hối hận vì đã sinh con.

Nhóm nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc hối hận vì có con không hiếm gặp. Khoảng 5-14% cha mẹ cảm thấy như vậy. Họ cũng lưu ý rằng sự không đồng tình của xã hội về vấn đề này, cùng với việc thiếu công cụ đánh giá, là những lý do khiến cho nghiên cứu về sự hối hận này còn hạn chế. Để khắc phục, nhóm đã tạo ra và kiểm nghiệm thang đo gọi là "Thang đo Hối hận Làm Cha Mẹ". Họ đã dịch nó sang ba ngôn ngữ (Ba Lan, Pháp, và Anh) và thấy nó là một công cụ đáng tin cậy.

Qua nghiên cứu này, họ phát hiện sự liên hệ giữa hối hận làm cha mẹ với kiệt sức, trầm cảm và mức độ hài lòng với cuộc sống. Cụ thể, sự hối hận nhiều hơn thường gắn liền với ít hạnh phúc hơn và nhiều cảm giác kiệt sức và trầm cảm hơn. Tất nhiên, nhóm nghiên cứu cũng thừa nhận rằng những mối liên hệ này không quá mạnh và không chứng minh được rằng sự hối hận gây ra các cảm giác khác (hoặc ngược lại). Tuy nhiên, họ cũng cho rằng nghiên cứu về sự hối hận này là một lĩnh vực quan trọng và đáng để khai thác thêm.

Image: Nicoleta Ionescu/Shutterstock

Ví dụ, họ chỉ ra rằng những khó khăn trong việc làm cha mẹ có thể dẫn đến kiệt sức (tức là khi "nguồn lực cá nhân và xã hội của một phụ huynh không đủ để đối phó với gánh nặng làm cha mẹ"), từ đó có thể dẫn đến cảm giác hối hận. Tuy nhiên, cũng có nghiên cứu cho rằng điều ngược lại cũng có thể xảy ra: hối hận vì có con có thể tạo ra rào cản khiến cha mẹ khó thích nghi với những thay đổi và thách thức của việc nuôi con.

Ngoài ra, nhóm cũng nói về mối liên hệ giữa hối hận làm cha mẹ, trầm cảm và sự hài lòng trong cuộc sống. Họ chỉ ra rằng, mặc dù hối hận có thể liên quan đến trầm cảm và thiếu hài lòng, nhưng không phải lúc nào cũng vậy; có người không hạnh phúc với cuộc sống nhưng vẫn hài lòng với quyết định sinh con, và cũng có người hối hận vì sinh con nhưng vẫn cảm thấy hài lòng với cuộc sống nói chung.

Đây là một bước tiến quan trọng trong việc thu hút sự chú ý của khoa học đến khía cạnh bị lãng quên này của cuộc sống con người. Cảm thấy hối hận là điều bình thường. Cảm giác hối hận không có nghĩa là ai đó là người xấu, và hối hận khi làm cha mẹ cũng vậy. Quan trọng là chúng ta cần xóa bỏ kỳ thị về cảm giác này, hiểu rõ hơn về nó, và tìm cách giúp đỡ các bậc cha mẹ có được sự thấu cảm và hỗ trợ cần thiết cho bản thân và con cái họ.

Tài liệu tham khảo:

Connolly, T., & Zeelenberg, M. (2002). Regret in decision making. Current Directions in Psychological Science, 11(6), 212–216. https://doi.org/10.1111/1467-8721.00203

Johnson, M. A., & Pétursdóttir, G. M. (2023). “We all have regrets; it doesn’t mean we are failures”: Rejecting or regretting motherhood. Journal of Family Issues. https://doi.org/10.1177/0192513X231181376

Martinez, G. M., & Daniels, K. (2023). Fertility of men and women aged 15-49 in the United States: National Survey of Family Growth, 2015-2019. National Health Statistics Reports, 179, 1–22. https://doi.org/10.15620/cdc:122080

Piotrowski, K., Mikolajczak, M., & Roskam, I. (2023, October 5). I should not have had a child: Development and validation of the Parenthood Regret Scale. Journal of Family Psychology. Advance online publication. https://dx.doi.org/10.1037/fam0001158

Nguồn: How Many Parents Ever Regret Having Kids? | Psychology Today