Hormone đã chi phối tình yêu của chúng ta như thế nào?

Hormone đã chi phối tình yêu của chúng ta như thế nào?

Từ lâu, các nhà khoa học đã nghi ngờ rằng, tình yêu có sự ảnh hưởng từ các chất dẫn truyền thần kinh liên quan đến sự thu hút giới tính và lựa chọn bạn tình.

Thần dược tình yêu

Một trong những dẫn truyền thần kinh đầu tiên mà các nhà nghiên cứu xem xét là dopamine. Bởi vì dopamine là một hóa chất được giải phóng từ trung tâm tưởng thưởng của bộ não. Dopamine rất quan trọng đối với các động lực và sự theo đuổi các phần thưởng. Nó được giải phóng khi trải qua những trải nghiệm đem lại sự thỏa mãn, chẳng hạn như hút thuốc phiện, hút thuốc lá, ăn uống và quan hệ tình dục. Dopamine giữ chúng ta ở lại với những điều chúng ta yêu thích nhiều hơn.

Nhưng chỉ tăng cường dopamine chưa đủ để khiến ai đó chọn bạn đời và sa vào tình yêu. Đúng vậy, còn có yếu tố khác. Không phải chỉ có sự hiện diện của dopamine mới tạo ra sự gắn kết. Nhưng khi mật độ dopamine đủ lớn tồn tại một khoảng thời gian, các thụ thể dopamine có thể được kích hoạt. Chính xác hơn, dopamine tăng cao khiến cơ thể sản xuất các thụ thể. Đó là những thụ thể cần thiết cho sự gắn kết.

Dopamine có vai trò nhất định trong việc lựa chọn nửa kia và trong tình yêu, nhưng rõ ràng dopamine không phải là yếu tố quyết định. Bởi nó còn bị chi phối bởi hiệu ứng Coolidge: Nếu nồng độ dopamine tăng lên, người đàn ông sẽ theo đuổi để đạt được mục tiêu của mình, và khi đã đạt được, lượng dopamine của anh ta sẽ giảm xuống. Khi đó, anh ta cũng mất đi hứng thú với mục tiêu ban đầu. Hiệu ứng Coolidge giải thích lý do tại sao ban đầu đàn ông sấm rung chớp giật theo đuổi bạn, nhưng rồi một ngày lại đột nhiên biến mất.

Các nhà nghiên cứu đã biết từ lâu rằng các chất dẫn truyền thần kinh khác có liên quan đến việc hình thành gắn kết. Đặc biệt, oxytocin, được gọi là “hormone tình yêu”, bởi nó không những tăng lên khi người ta yêu, mà còn tạo ra sự gắn kết yêu thương.

Các nhà nghiên cứu ở Israel thấy rằng, nồng độ oxytocin cao nhất ở những người mới yêu, cao hơn những người độc thân và thậm chí hơn cả những người mới làm cha mẹ. Đó là lý do tại sao mọi người cảm thấy ấm áp và thân thiện trong giai đoạn đầu của mối quan hệ. Oxytocin là chất dẫn truyền thần kinh của sự tin tưởng. Vì vậy, khi bạn làm quen và tin tưởng ai đó, nồng độ oxytocin của bạn sẽ chậm rãi tăng lên.

Oxytocin có thể tự khuếch đại. Quá trình này tạo ra một vòng phản hồi tích cực. Mỗi lần một cặp đôi tương tác xã hội hoặc nhìn nhau, nắm tay hay chạm vào nhau, một chút oxytocin lại được giải phóng. Nồng độ oxytocin tăng lên khi các cặp đôi tiếp tục tương tác bằng cách nói chuyện, chạm và âu yếm. Một cuộc trò chuyện qua điện thoại cũng có thể tạo ra cảm giác muốn hẹn hò. Khi hẹn hò thì bạn lại có thêm một chút oxytocin, điều này khiến bạn muốn có nụ hôn chúc ngủ ngon. Sau đó, bạn hôn chúc ngủ ngon và nhận lại thêm chút cảm giác ấm áp tuyệt vời. Hiệu ứng khuếch đại này khiến nồng độ oxytocin ở các cặp đôi tăng lên hết lần này đến lần khác. Ồ, tôi không nói rằng oxytocin chỉ tăng lên một chút thôi đâu. Từ khi độc thân đến khi ở trong một mối quan hệ mới, nồng độ oxytocin của bạn tăng gần như gấp đôi đấy! Người ta cũng thấy oxytocin tăng khi các cặp đôi nhìn nhau đắm đuối, từ đó tác động giải phóng dopamine. Hai chất dẫn truyền thần kinh làm việc cùng nhau, khuếch đại lẫn nhau và tăng cường sự kết nối giữa các cặp đôi. Hai chất dẫn truyền thần kinh tích lũy cho đến khi chạm đến “điểm bùng phát”.

Có vẻ dopamine và oxytocin là thần dược của tình yêu. Tuy nhiên, một vấn đề lớn. Khi một con đực ở gần một con cái khiến nó cảm nhận được ham muốn tình dục, bất kể đó là loài động vật nào, testosterone sẽ tăng lên rất nhanh. Nhưng bản thân điều này không phải là vấn đề. Vấn đề là testosterone ngăn chặn tác dụng của oxytocin. Điều này có nghĩa ở giống cái, kết đôi có thể được tạo ra bởi oxytocin và dopamine, nhưng ở giống đực thì không.

Câu chuyện của Lauren dưới đây minh họa cho điều đó

Lauren không có ý định tìm kiếm một mối quan hệ và cũng không có ý định yêu đương. Cô vừa tốt nghiệp đại học và đang bắt đầu công việc ở một thị trấn mới. Mục tiêu của cô là gặp gỡ những người bạn mới và tận hưởng cuộc sống. Cô tham gia một nhóm bạn trẻ độc thân cũng đang làm việc trong thị trấn. Họ lên kế hoạch cho các hoạt động khác nhau để khám phá thành phố và kết nối với nhau.

Buổi tối thứ Sáu nọ, Lauren đến câu lạc bộ pizza và bowling. Khi cô gặp Josh, anh cũng là người vừa đến thị trấn và bắt đầu sự nghiệp tại đây. Họ lập tức trở nên thân thiết với nhau. Hai người ở một đội và đã giành chiến thắng cùng nhau. Sau đó, Josh mời cô uống một ly và họ đã nói chuyện với nhau hàng giờ.

Hôm thứ Bảy, Josh nhắn tin cho cô rằng tối qua anh đã có một khoảng thời gian tuyệt vời và hỏi liệu cô có bận gì vào tối đó không. Họ đã sắp xếp cho buổi hẹn hò đầu tiên. Trong buổi hẹn hò, Josh cho biết anh thực sự thích cô, nhưng vì vừa mới chỉ đặt chân đến đây, anh không chắc sẽ sẵn sàng cho một mối quan hệ “toàn tâm toàn ý”. Lauren đồng ý và nói rằng cô cũng không quá mong đợi vào điều gì.

Tối hôm đó, họ tham gia một sự kiện nếm rượu whisky và cả hai về nhà Josh. Anh nói rằng whisky có ảnh hưởng đến mình nhiều hơn và anh đề nghị gọi Uber để đưa cô ấy về nhà an toàn, hoặc nếu cô ấy muốn, cô ấy có thể ở lại đây. Lauren quyết định ở lại. Họ đã uống thêm chút rượu, nói chuyện, và cuối cùng là quấn lấy nhau trong men say tình. Trong ba tuần kế tiếp, Lauren và Josh gặp nhau một cách cố định, thậm chí dành toàn bộ cuối tuần bên nhau.

Rồi một buổi tối, Lauren đi chơi với một vài đồng nghiệp và nhìn thấy Josh. Lauren chạy đến để bắt chuyện với anh nhưng Josh có vẻ lảng tránh và tỏ ra xa cách, Lauren nhanh chóng nhận ra vì sao. Josh đã hẹn hò với người phụ nữ khác. Lauren nổi bão và chất vấn Josh đã ngủ với cô ta chưa? Lauren chạy ào ra khỏi nhà hàng với những giọt nước mắt. Tại sao cô ấy có phản ứng như vậy, dù trước đó chính cô đã nói mình cũng không đặt nặng hy vọng? Ở đâu đó trong những tuần bên nhau trước kia, Lauren đã yêu.

Bạn thấy đấy, oxytocin dần dần tích lũy khi chúng ta dành thời gian với người khác. Tuy nhiên, phụ nữ thường sẽ nhận được một lượng tăng đột biến khi đạt cực khoái. Bởi vì đã quan hệ tình dục, Lauren dường như được tích lũy nhiều oxytocin hơn. Vì cô ấy cũng thích Josh, dopamine được sản sinh. Vì men say tình dục, oxytocin được giải phóng. Hai chất dẫn truyền thần kinh được tích lũy một cách nhanh chóng và cô ấy đã yêu. Nhưng cách Lauren yêu không phải là vấn đề lớn ở đây. Vấn đề thực sự là Lauren đã yêu, trong khi Josh vẫn chỉ đang ở mức “bình thường”. Đó là bởi cách đàn ông rơi vào lưới tình rất khác.

Tại sao đàn ông yêu rất khác biệt? Đàn ông yêu thế nào?

Trước đó, tôi đã nói rằng testosterone ngăn chặn tác dụng của oxytocin. Khi một người đàn ông gặp một người phụ nữ mà anh ta có cảm tình, testosterone tăng lên. Vì vậy, mặc dù oxytocin của anh ta có thể tăng lên, nhưng nó không tác động đến anh ta giống cách nó tác động đến một người phụ nữ. Một vài lần làm tình sẽ đưa cô ấy đến tình yêu. Nhưng, trong vòng xoáy tàn khốc của số phận do Mẹ Tự Nhiên tạo nên, một chút tình dục lại ngăn anh ta yêu người đó.

Một trong những chất dẫn truyền thần kinh chính khiến một người đàn ông yêu là vasopressin. Vasopressin tăng lên ở một người đàn ông khi anh ta được kích thích tình dục. Tuy nhiên, có bẫy ở đây.

Mặc dù chất dẫn truyền đó tăng lên khi anh ta thấy hứng (nói theo nghĩa đen và các nghĩa khác), nhưng nó cũng giảm rõ rệt sau khi cảm giác ấy qua đi. Tức là vasopressin tăng nhanh khi một người đàn ông được kích thích tình dục, chẳng hạn như khi anh ta nghĩ về tình dục, nhưng nó giảm nhanh chóng sau khi anh ta đạt cực khoái.

Dù mật độ của oxytocin và vasopressin rất quan trọng để khiến người ta yêu, nhưng các nhà nghiên cứu tại Đại học bang Florida phát hiện không chỉ số lượng chất dẫn truyền thần kinh quan trọng; mà bạn cũng phải có các thụ thể cho những chất dẫn truyền thần kinh đó.

Cần thời gian để hình thành nên các thụ thể, giống như những thụ thể cho dopamine đã được tôi đề cập trước đó. Quá trình này chỉ bắt đầu khi có sự hiện diện của chất dẫn truyền thần kinh. Điều đó có nghĩa cơ thể bạn cần giải phóng oxytocin hoặc vasopressin trước. Sau đó, sự hiện diện của oxytocin sẽ gửi một tín hiệu rằng đang cần các thụ thể. Tiếp đó, cơ thể sẽ xây dựng các thụ thể cho các chất dẫn truyền thần kinh. Tuy nhiên, như bạn có thể tưởng tượng, quá trình xây dựng các thụ thể mới không xảy ra ngay lập tức.

Ở phụ nữ, oxytocin và dopamine tích lũy cho đến khi chúng chạm đến điểm bùng phát, kết quả là họ sẽ yêu. Ngược lại, ở nam giới, testosterone, dopamine và vasopressin phải tích lũy theo thời gian cho đến khi mức độ đạt đến điểm bùng phát của tình yêu.

Do đó, việc khiến một người đàn ông bị thu hút và sau đó trì hoãn quan hệ tình dục với anh ta có thể khiến nồng độ vasopressin của anh ta tăng lên và duy trì đủ lâu để các thụ thể được xây dựng và được lấp đầy. Ngay khi nồng độ này kéo dài đủ lâu cho cả một đời, anh ta sẽ yêu, và quan trọng hơn là bạn sẽ có cơ hội để nhận lời cam kết.

Khi cam kết, nồng độ testosterone của đàn ông sẽ giảm. Điều này có thể xảy ra một cách tự nhiên khi cả ba chất dẫn truyền thần kinh tích lũy đến điểm bùng phát hoặc đưa tới sự cam kết. Sự sụt giảm của testosterone đồng nghĩa với việc một người đàn ông đang yêu. Khi nồng độ testosterone thấp hơn, tác dụng gắn kết của oxytocin có thể xảy ra.

Vậy nên bằng cách trì hoãn việc quan hệ tình dục và yêu cầu đưa ra cam kết, nhờ tác dụng của vasopressin hoặc oxytocin, bạn đảm bảo rằng anh ta yêu bạn.

Trong cuốn sách “Men chase women choose”, tác giả cũng giải thích phương thức và thời điểm nào phù hợp để yêu cầu lời cam kết.