Làm thế nào để buông bỏ ảnh hưởng của bố mẹ trong tâm trí

Một trong những thách thức lớn nhất của đời người là việc chúng ta dễ bị ảnh hưởng sâu sắc bởi tuổi thơ của mình – cụ thể là bởi bố mẹ. Tâm trí con người trong khoảng từ một đến mười tuổi vô cùng nhạy bén và dễ dàng hấp thụ mọi thứ xung quanh. Chỉ cần một người cha có phần lạnh lùng hay một người mẹ dễ thất thường cũng đủ để hình thành một nỗi lo âu mơ hồ hoặc cảm giác tự ghét bỏ bản thân có thể bám lấy suốt tám mươi năm cuộc đời còn lại.

Thế nhưng, dấu ấn của bố mẹ lại rất khó nhận ra, và vì vậy cũng khó vượt qua. Hầu hết chúng ta sẽ ngạc nhiên khi nghĩ rằng có một phần của bố mẹ vẫn sống trong tâm trí mình. Cách chúng ta suy nghĩ dường như hoàn toàn là ý chí của chính mình. Hiếm khi nào ta phát hiện ra những giọng nói hay quan điểm nào đó nghe lạ lẫm hoặc có nguồn gốc bên ngoài.

Tuy nhiên, với thời gian dài sống cùng bố mẹ và nhất là ở những giai đoạn hình thành nhân cách, có lẽ họ đã để lại dấu ấn sâu đậm hơn ta thường nghĩ – và có thể họ vẫn đang “bình luận” về cuộc đời ta từ bên trong như một nhóm rối dây không mấy hữu ích. Khi ta thất bại, một giọng nói vang lên trong đầu: “Con đừng có mà leo cao quá.” Khi tình yêu tan vỡ, một lời thì thầm trong lòng nói: “Đừng mong chờ gì từ người khác.” Khi tin đồn xấu lan truyền, ta lại nghe: “Từ trước đến giờ mày luôn hấp tấp mà.”

Ta có thể thử hỏi chính mình vài câu về cách nhìn nhận của bố mẹ – theo như những gì ta đã rút ra từ trải nghiệm của mình.

Chúng ta có thể, mà không cần nghĩ ngợi quá nhiều (nhờ thế mà hàng rào phòng vệ không bóp nghẹt những suy ngẫm tự nhiên), thử hoàn thành những câu sau:

Photo by Chris Curry on Unsplash

• Bố đã cho tôi cảm giác rằng tôi là một người…
• Mẹ đã để lại cho tôi cảm giác rằng tôi là một người…
• Nếu nhìn thấy tôi bây giờ, có lẽ bố sẽ nghĩ tôi là…
• Nếu nhìn thấy tôi bây giờ, có lẽ mẹ sẽ nghĩ tôi là…

Những “bố mẹ trong tâm trí” ấy thường không có những quan điểm sâu sắc hay phù hợp với mong muốn thực sự của chúng ta. Thế nhưng, ta có thể thấy những ý niệm đó thấm vào ta một cách thật sâu sắc.

Hãy tiếp tục với bài tập này:

• Nếu tôi thực sự cần đến ông ấy, bố tôi sẽ…
• Nếu tôi thực sự cần đến bà ấy, mẹ tôi sẽ…
• Bất đồng với mẹ đồng nghĩa với…
• Bất đồng với bố đồng nghĩa với…
• Nếu tôi mắc lỗi, bố sẽ…
• Nếu tôi mắc lỗi, mẹ sẽ…

Quan điểm của bố mẹ hiếm khi nổi bật trong tâm trí chúng ta; chúng hòa lẫn vào ý nghĩ của chính mình, mờ nhạt đi như không còn nhãn mác riêng, dần trở thành một phần trong suy nghĩ hàng ngày, khó phân biệt với những gì ta thực sự mong muốn và tin tưởng.

Nhưng chúng ta nên cố gắng đảo ngược quá trình ấy, tạo ra một khoảng cách giữa bản thân và những ý niệm, thói quen có thể chẳng hề liên quan gì đến những khát vọng lành mạnh của chính mình.

Chịu đựng đau khổ đã là đủ tệ, nhưng càng tệ hơn khi ta lại chịu đựng chúng dưới bàn tay của những gì có thể gọi là – không có ý nghĩa siêu nhiên nào ở đây – những bóng ma không thân thiện.

Nguồn: HOW TO GET YOUR PARENTS OUT OF YOUR HEAD