3 nguyên nhân tiềm ẩn khiến nhiều người cứ mãi chọn sai người yêu

Điểm chính:

• Cảm giác lạc lõng và chán nản khi cứ mãi vướng vào những mối quan hệ không lành mạnh có thể khiến bạn nản lòng.
• Chấn thương tâm lý từ thời thơ ấu chưa được giải quyết là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất khiến nhiều người liên tục chọn phải đối tác không phù hợp.
• Hiểu rõ những gì bạn sẵn sàng chấp nhận trong một mối quan hệ và đâu là giới hạn không thể thương lượng.

Việc phát hiện ra những nguyên nhân tiềm ẩn đằng sau việc bạn cứ mãi sa vào những mối quan hệ không tốt có thể là một hành trình đầy hy vọng. Hiểu rõ những lý do đó chính là chìa khóa để phá vỡ vòng lặp và mở ra con đường dẫn tới những mối quan hệ lành mạnh hơn. Hãy cùng khám phá ba nguyên nhân tiềm ẩn và tìm ra các mẹo thực tế giúp cải thiện các thói quen tình cảm của bạn, từ đó giúp bạn làm chủ cuộc sống yêu đương của mình.

Ba nguyên nhân tiềm ẩn này nằm trong cái mà tôi gọi là “bóng ma tình yêu”. Đây là những trải nghiệm quá khứ hoặc những vấn đề chưa được giải quyết, gây ảnh hưởng tiêu cực đến các mối quan hệ hiện tại của chúng ta. Chúng cản trở việc tìm kiếm sự thân mật lành mạnh bằng cách tạo ra các rào cản. Tôi đã bàn kỹ hơn về tác động tiêu cực của những bóng ma này trong cuốn sách của mình, Why Can't You Read My Mind (Tại sao bạn không thể đọc được suy nghĩ của tôi?).

Image: PeopleImages.com - Yuri A/Shutterstock

1. Chấn thương tâm lý thời thơ ấu chưa được giải quyết

Chấn thương tâm lý từ thời thơ ấu chưa được chữa lành là một trong những lý do phổ biến khiến nhiều người cứ mãi chọn nhầm người yêu. Những trải nghiệm khi còn nhỏ ảnh hưởng sâu sắc đến cách ta hiểu về tình yêu và các mối quan hệ, để lại những vết sẹo cảm xúc có thể tác động đến hành vi khi trưởng thành. Ví dụ, nếu Cameron lớn lên trong một gia đình mà tình yêu là điều kiện và nhu cầu tình cảm của cô bị bỏ qua, cô có thể vô thức tìm đến những người yêu có tính cách giống như vậy. Điều này dẫn đến việc chọn phải những người lạnh lùng, vô tâm hoặc thậm chí bạo hành, từ đó tạo ra vòng lặp đau khổ và thất vọng.

Tình huống: Bố của Cameron là người lạnh nhạt về mặt cảm xúc và thường xuyên chỉ trích cô, khiến cô cảm thấy mình không xứng đáng được yêu thương. Khi trưởng thành, Cameron bị thu hút bởi những người cũng có tính cách hay chỉ trích và thờ ơ về mặt tình cảm, củng cố niềm tin từ thuở nhỏ rằng cô phải "chịu đựng" để được yêu thương.

Mẹo để phá vỡ vòng lặp: Đối mặt và chữa lành chấn thương thời thơ ấu thông qua liệu pháp tâm lý có thể là một hành trình đầy sức mạnh và thay đổi. Những phương pháp như trị liệu nhận thức hành vi (CBT) hay liệu pháp xử lý và tái lập cảm xúc thông qua chuyển động mắt (EMDR) có thể giúp bạn định hình lại những niềm tin tiêu cực và hàn gắn vết thương quá khứ. Xây dựng sự tự nhận thức và hiểu rõ tác động của tuổi thơ đến việc lựa chọn bạn đời là bước đầu tiên để đưa ra những quyết định sáng suốt hơn trong tình yêu, mở ra con đường hy vọng và phát triển.

2. Tự ti

Sự tự ti có thể ảnh hưởng mạnh mẽ đến cách ta chọn người yêu. Khi ai đó thiếu tự tin và không cảm thấy mình có giá trị, họ có xu hướng chấp nhận những mối quan hệ phản ánh đúng cái nhìn tiêu cực về bản thân. Chẳng hạn, nếu Trey nghĩ rằng mình không xứng đáng được tôn trọng và yêu thương, cậu ấy có thể chịu đựng những hành vi lạm dụng từ đối tác, nhầm lẫn đó là điều bình thường hoặc tin rằng mình không xứng đáng có được điều tốt hơn.

Tình huống: Trey thường cảm thấy mình kém cỏi và luôn đấu tranh với vấn đề tự ti do bị bắt nạt nhiều năm khi còn đi học. Khi trưởng thành, cậu ấy thường rơi vào những mối quan hệ mà đối tác coi thường và kiểm soát mình, bởi Trey tin rằng đó là cách duy nhất mà mình có thể được đối xử.

Mẹo để phá vỡ vòng lặp: Nhận ra và nuôi dưỡng giá trị bản thân là điều quan trọng để phá bỏ thói quen này. Hãy tham gia các hoạt động giúp bạn xây dựng sự tự tin như theo đuổi sở thích, đặt ra và đạt được các mục tiêu cá nhân, và bao quanh mình bằng những người bạn và gia đình ủng hộ. Ngoài ra, việc tự động viên và sử dụng những lời khẳng định tích cực cũng có thể giúp thay đổi tư duy của bạn. Liệu pháp tâm lý cũng có thể cung cấp các công cụ để phát triển hình ảnh bản thân lành mạnh hơn và nhận ra giá trị của bạn, khẳng định rằng bạn xứng đáng với những mối quan hệ yêu thương, lành mạnh.

3. Sợ cô đơn

Nỗi sợ cô đơn có thể khiến nhiều người vội vã lao vào những mối quan hệ không phù hợp. Nỗi sợ này thường bắt nguồn từ áp lực xã hội hoặc lo lắng cá nhân về việc phải ở một mình. Ví dụ, Selena có thể nhanh chóng tìm đến các mối quan hệ chỉ để tránh cảm giác lẻ loi, bỏ qua những dấu hiệu cảnh báo và hạ thấp tiêu chuẩn của mình chỉ để có người ở bên.

Tình huống: Bạn bè của Selena đều đã có đôi có cặp, và cô cảm thấy áp lực lớn phải tìm ngay cho mình một người yêu. Nỗi sợ bị bỏ lại khiến cô bước vào mối quan hệ với John dù đã nhận thấy những dấu hiệu kiểm soát từ anh ta ngay từ đầu. Selena tự nhủ rằng có một mối quan hệ, dù tệ, vẫn tốt hơn là cô đơn.

Mẹo để phá vỡ vòng lặp: Học cách thoải mái với việc độc thân là điều rất quan trọng. Nhưng không chỉ đơn giản là việc "độc thân", mà là xây dựng một cuộc sống đầy đủ và hạnh phúc một mình. Điều này có nghĩa là tham gia các hoạt động mang lại niềm vui và sự hài lòng, theo đuổi sở thích và mục tiêu của riêng mình, và phát triển một cái tôi mạnh mẽ. Để khi bước vào mối quan hệ, đó là do bạn thực sự muốn, chứ không phải vì sợ hãi hay cần có ai đó bên cạnh.

Phá vỡ vòng lặp

Phá vỡ vòng lặp chọn những người yêu không lành mạnh là một quá trình kết hợp giữa nhận thức bản thân, cải thiện chính mình và thay đổi hành vi một cách chủ động. Khi nói đến "cải thiện chính mình", tôi muốn đề cập đến việc nâng cao sức khỏe tâm lý, sự tự trọng và chất lượng cuộc sống nói chung. Điều này có thể bao gồm việc tham gia trị liệu, đọc sách tự phát triển, hoặc tham gia các khóa học phát triển bản thân.

Trị liệu và tư vấn: Sự giúp đỡ từ chuyên gia có thể cung cấp những cái nhìn giá trị và các chiến lược ứng phó với những vấn đề tiềm ẩn ảnh hưởng đến việc lựa chọn bạn đời của bạn.

Tự suy ngẫm: Hãy dành thời gian để suy ngẫm về các mối quan hệ trong quá khứ và xác định các mẫu hành vi. Viết nhật ký có thể là một công cụ hữu ích để nhận ra những hành vi và kích thích lặp lại.

Thiết lập ranh giới: Học cách thiết lập và duy trì các ranh giới lành mạnh. Hiểu rõ những gì bạn sẵn sàng chấp nhận trong một mối quan hệ và đâu là điều không thể thương lượng.

Tìm hiểu thêm: Đọc sách hoặc tham gia các buổi hội thảo về các mối quan hệ lành mạnh. Hiểu rõ những gì tạo nên một tình bạn tốt có thể giúp bạn nhận diện và tìm kiếm những phẩm chất tích cực ở những người bạn đời tiềm năng.

Đi chậm lại: Tránh vội vàng bước vào các mối quan hệ. Hãy dành thời gian để tìm hiểu một người và đánh giá xem họ có phù hợp với giá trị và nhu cầu của bạn hay không.

Những "bóng ma tình yêu" chưa được giải quyết có thể dẫn bạn đến những người yêu không lành mạnh. Bằng cách đối mặt với những nguyên nhân gốc rễ khiến bạn chọn nhầm bạn đời và áp dụng các chiến lược trên, bạn có thể phá vỡ vòng lặp và xây dựng những mối quan hệ lành mạnh, đầy ý nghĩa hơn. Hãy nhớ rằng, nhận thức bản thân và nỗ lực kiên trì là rất quan trọng để tạo ra những thay đổi tích cực và bền vững.

Tham khảo: 

Lennon, C. A., Stewart, A. L., & Ledermann, T. (2012). The role of power in intimate relationships. Journal of Social and Personal Relationships. https://doi.org/10.1177/0265407512452990

Setty, E., & Dobson, E. (2023). An Exploration of Healthy and Unhealthy Relationships Experienced by Emerging Adults During the Covid-19 Lockdowns in England. Emerging Adulthood, 11(6), 1502-1517. https://doi.org/10.1177/21676968231200094

Nguồn: Why Some People Keep Choosing the Wrong Partners | Psychology Today