5 dấu hiệu cho thấy bạn cần yêu thương bản thân nhiều hơn

Lợi ích của lòng từ bi với bản thân đã được nghiên cứu sâu rộng – tóm gọn lại, nó giúp ta thấu hiểu chính mình, mở rộng góc nhìn, giảm suy nghĩ luẩn quẩn, tăng khả năng thích nghi linh hoạt, cải thiện động lực và khả năng tự điều chỉnh, đồng thời bồi đắp sự kiên cường.

Thế nhưng, trớ trêu thay, những người có thể được hưởng lợi nhiều nhất từ việc học cách yêu thương bản thân lại thường không thấy điều đó là cần thiết hay phù hợp với chính mình.

Nhận ra những dấu hiệu thiếu lòng từ bi có thể giúp bạn thay đổi suy nghĩ và bắt đầu tiếp cận nguồn sức mạnh âm thầm nhưng bền bỉ này.

Source: Junior Reis/Unsplash

Dấu hiệu bạn đang thiếu lòng từ bi với chính mình

1. Bạn nhầm lẫn giữa tự phê bình và tự nhận thức.

Bạn có thể nghĩ rằng khắt khe với bản thân là cách trung thực để nhìn nhận mình – rằng nếu không tự chỉ trích, bạn sẽ mù quáng trước khuyết điểm. Nhưng thật ra, lòng từ bi không có nghĩa là bỏ qua sai lầm. Đó là khả năng nhìn thấy rõ ràng những lỗi lầm mà không cần phải dày vò hay trừng phạt bản thân một cách dư thừa.

2. Bạn sợ rằng lòng từ bi sẽ làm giảm hiệu suất của mình.

Dù đã có vô số bằng chứng ngược lại, nhiều người cầu tiến vẫn tin rằng nếu họ nhẹ nhàng với bản thân, họ sẽ yếu đuối, mất động lực, hoặc bị người khác đánh giá thấp.

Thế nhưng, sự thật là: lòng từ bi không những không làm giảm hiệu quả, mà còn nâng cao hiệu suất, giúp bạn theo đuổi mục tiêu lớn mà không kiệt sức hay rơi vào căng thẳng tiêu cực. Tiêu chuẩn cao và lòng bao dung với chính mình hoàn toàn có thể cùng tồn tại.

3. Bạn luôn tìm lý do để từ chối những lời khuyên đầy cảm thông.

Nghiên cứu cho thấy những lời khuyên nhẹ nhàng từ người thân, huấn luyện viên hay cha mẹ có thể giúp ta học được cách yêu thương bản thân. Nhưng nếu bạn thiếu lòng từ bi, bạn sẽ thường xuyên tự nhủ rằng “cái đó không áp dụng được với mình.”

Chẳng hạn, nếu huấn luyện viên khuyên bạn nên nghỉ ngơi vài ngày để hồi phục, bạn có thể gạt đi, nghĩ rằng “người khác thì được, còn mình thì không thể dừng lại.”

Khi bạn tin rằng lòng từ bi chỉ dành cho người khác mà không bao giờ phù hợp với bạn – đó chính là dấu hiệu rõ ràng bạn đang thiếu sự yêu thương dành cho bản thân mình.

4. Bạn kỳ vọng bản thân phải nhìn thấu tất cả mọi góc nhìn.

Khoa học chứng minh rằng lòng từ bi giúp giảm suy nghĩ luẩn quẩn sau những tình huống gây lo âu như bị chỉ trích hay thất bại nơi công cộng. Nó mở ra khả năng linh hoạt trong tư duy, chấp nhận cảm xúc và không bị cuốn trôi bởi chúng.

Tuy nhiên, nếu bạn đặt ra tiêu chuẩn quá khắt khe cho chính mình, bạn sẽ cảm thấy mình không “xứng đáng” được tha thứ hay dịu dàng. Bạn nghĩ rằng mình phải đoán được hết mọi phản ứng của người khác, không bao giờ được bất ngờ hay mắc sai lầm trong tương tác xã hội.

Bạn kỳ vọng bản thân phải sở hữu một chiếc “quả cầu pha lê 360 độ” – luôn đoán đúng, luôn làm hài lòng. Và khi điều đó không xảy ra, bạn tự trừng phạt mình thay vì tự an ủi.

5. Bạn không tin rằng mình xứng đáng được học từ sai lầm.

Bạn tin rằng sai lầm là điều tự nhiên trong quá trình học hỏi – với người khác. Nhưng với chính bạn, sai lầm lại là thứ không thể chấp nhận.

Khi bạn vấp ngã, thay vì nhìn nhận đó là một phần của hành trình, bạn lại cho rằng “lẽ ra mình phải thấy trước được điều này.” Bạn không cho mình quyền được học qua trải nghiệm, và điều đó khiến bạn mắc kẹt trong vòng xoáy của phân tích và lo lắng – mãi do dự, mãi trì hoãn, sợ sai nên chẳng dám thử.

Lòng từ bi cho phép bạn nhìn lỗi lầm như dữ liệu cần thiết để điều chỉnh và trưởng thành – chứ không phải là bản án kết tội chính mình.

Làm thế nào để bắt đầu yêu thương bản thân nhiều hơn?

Một cách đơn giản để khơi dậy lòng từ bi là chú ý đến những lúc bạn nghĩ rằng lời khuyên nhẹ nhàng “không áp dụng được với mình.”

Thay vì tranh luận trong đầu rằng “liệu lời khuyên này có đúng với hoàn cảnh của mình không?”, hãy thử áp dụng nó – xem như một trải nghiệm nhẹ nhàng.

Bạn cũng có thể bắt đầu với một bài viết ngắn chỉ trong 3 phút mỗi tuần. Rất nhiều nghiên cứu về lòng từ bi đã yêu cầu người tham gia thực hiện các bài tập viết đơn giản và theo dõi những tác động tích cực đến sức khỏe tinh thần và hiệu suất.

Dưới đây là một ví dụ về đề bài được sử dụng trong một nghiên cứu: Hãy nhớ lại một điểm yếu của bản thân, và viết trong 3 phút:

“Hãy viết ra những lời nhắn nhủ nhẹ nhàng, đầy cảm thông dành cho chính mình. Cố gắng không chỉ trích điểm yếu ấy. Thay vào đó, hãy thể hiện sự quan tâm và yêu thương bản thân. Trong lúc viết, có thể bạn sẽ thấy những suy nghĩ chỉ trích hiện lên – nếu vậy, hãy ôm ấp chúng bằng sự ấm áp và dịu dàng. Hãy từ tốn, nhìn điểm yếu ấy bằng ánh nhìn bao dung, và đối thoại với chính mình bằng tất cả sự trân trọng.”

Bằng cách nhận diện những khoảnh khắc bạn từ chối lòng từ bi, và thực hành viết lách một cách nhẹ nhàng, bạn đang dần mở ra cánh cửa dẫn đến sự phục hồi, sáng suốt và trưởng thành sâu sắc hơn trong cuộc sống của chính mình.

Nguồn: 5 Signs That You Need More Self-Compassion | Psychology Today