5 điều chúng ta hiểu rõ hơn về hôn nhân và ly hôn

Đây thực sự là một năm đầy biến động trong việc nghiên cứu tâm lý về tình yêu, hôn nhân và ly hôn. Khi thời gian trung bình của một cuộc hôn nhân trước ly hôn chỉ là 8 năm, có rất nhiều điều cần được thấu hiểu.

1. Số liệu về các cặp đôi đồng tính ngày càng được đưa vào nghiên cứu

Theo Khảo sát Quốc gia về Tăng trưởng Gia đình, dữ liệu mới nhất cho thấy tỷ lệ ly hôn tinh chỉnh ở Hoa Kỳ là 14,9 trên 1.000 phụ nữ đã kết hôn.

Điều này có ý nghĩa gì?
Trong nhiều năm, các nhà nghiên cứu đã phân biệt giữa tỷ lệ ly hôn thô (số vụ ly hôn trên 1.000 người) và tỷ lệ ly hôn tinh chỉnh (số vụ ly hôn trên 1.000 phụ nữ đã kết hôn).

Tuy nhiên, tỷ lệ ly hôn thô không phản ánh được bao nhiêu phần trăm dân số đã kết hôn. Trong khi đó, tỷ lệ tinh chỉnh, ra đời từ thập niên 1980, chỉ tính đến phụ nữ, bỏ qua các cặp đôi đồng tính và chưa kết hôn.

Hồi đó, hôn nhân đồng tính vẫn còn xa vời với sự hợp pháp hóa năm 2015, và việc theo dõi cam kết của các cặp đôi đồng tính chưa được thực hiện. Hơn nữa, khoa học lúc đó còn quá tập trung vào khả năng sinh sản, đặc biệt là độ tuổi sinh con của phụ nữ.

Ở thập niên 1950, phụ nữ sinh con đầu lòng trung bình ở tuổi 21. Đến thập niên 1980, khi phụ nữ tham gia lực lượng lao động nhiều hơn, độ tuổi này đã tăng lên gần 26. Điều này khiến hôn nhân thường bị gắn liền với chuyện con cái.

Ngày nay, khi nhiều cặp đôi đồng tính kết hôn hoặc cả các cặp đồng tính và dị tính chọn không kết hôn, các nhà nghiên cứu đang tìm cách tính toán chính xác hơn số lượng người đã kết hôn, bất kể giới tính hay khuynh hướng tình dục.

2. Những yếu tố dự báo ly hôn lớn nhất: Thiếu cam kết, ngoại tình và bạo lực gia đình

Một nghiên cứu năm 2024 của Belu và O’Sullivan cho thấy việc thiếu cam kết từ đối tác có ảnh hưởng sâu sắc đến sự hài lòng trong mối quan hệ.

Ngoại tình làm gia tăng xung đột nghiêm trọng – điều này không gây ngạc nhiên – và phá vỡ nền tảng của mối quan hệ, thường dẫn đến chia tay hoặc ly hôn.

Theo một bài viết trên Tạp chí Nghiên cứu Phát triển Châu Âu (2024), tại Ấn Độ, nơi tỷ lệ bạo lực gia đình cao hơn tỷ lệ ly hôn, các cuộc biểu tình công khai chống lại bạo lực gia đình gần đây đã dẫn đến việc ngày càng nhiều phụ nữ chủ động đệ đơn ly hôn. Điều đáng chú ý là mức độ bạo lực càng nghiêm trọng, khả năng ly hôn càng cao.

3. 40% các cuộc hôn nhân mới có một người từng ly hôn

Một nghiên cứu cách đây một thập kỷ của Pew Research cho thấy khoảng 20% các cuộc hôn nhân mới bao gồm một người đã từng kết hôn, và thêm 20% khác là hôn nhân lần hai hoặc ba của cả hai người.

Một sự thật thú vị? Nam giới tái hôn thường chọn vợ trẻ hơn so với người vợ đầu. Khoảng 20% nam giới tái hôn chọn vợ trẻ hơn mình ít nhất 10 tuổi. Ngược lại, 13% phụ nữ tái hôn chọn chồng lớn hơn mình ít nhất 10 tuổi.

Nghiên cứu của Botzet và Shea trên hơn 17.000 phụ nữ dị tính từ 140 quốc gia cho thấy, khi tuổi tác tăng lên, phụ nữ có xu hướng bị thu hút bởi những người tự tin và quyết đoán.

Tuy nhiên, nghiên cứu của Skopek, Schmitz và Blossfield lại chỉ ra rằng khi đàn ông già đi, họ có xu hướng thích phụ nữ trẻ hơn, trong khi phụ nữ có xu hướng đa dạng hơn trong lựa chọn, thường xem trọng trình độ học vấn của đối tác tiềm năng.

4. Những Cuộc Hôn Nhân Lần Ba Có Tỷ Lệ Ly Hôn Cao Nhất

Bạn có quen ai đó cứ mãi như bị cuốn hút vào việc kết hôn với cùng một kiểu người, chỉ là trong một hình hài khác? Có lẽ bạn không hề sai.

Theo nghiên cứu của Glenn Weisfeld tại Đại học Pecs, Hungary, phụ nữ có xu hướng chọn bạn đời mang nhiều nét tương đồng với cha mình. Điều này được lý giải bởi một quá trình gọi là "in ấn tượng đầu đời", tương tự như cách những chú vịt con ghi dấu hình ảnh mẹ mình.

Một nghiên cứu khác của Chopik và Leahy cũng cho thấy cả nam lẫn nữ thường chọn đối tác mới có ngoại hình giống với người yêu cũ hoặc một hình mẫu cha mẹ trong cuộc đời họ. Vì sao lại như vậy? Đơn giản là chúng ta bị thu hút bởi những điều quen thuộc và dễ đoán, ngay cả khi trải nghiệm đó không mấy tốt đẹp.

Và điều thú vị là, "gu" của bạn không thay đổi theo thời gian. Đây có thể là lý do tại sao khả năng ly hôn lại tăng lên mỗi lần bạn bước vào hôn nhân mới.

Dù chỉ 6% các cuộc hôn nhân là lần ba, chúng ta biết rằng số lần kết hôn càng tăng, tỷ lệ ly hôn cũng càng cao. Theo số liệu của Cục Thống kê Hoa Kỳ, 67% cuộc hôn nhân thứ hai và 73% cuộc hôn nhân thứ ba kết thúc bằng ly hôn.

5. Chỉ 6% Các Cặp Đôi Ly Hôn Kết Hôn Lại Với Nhau

Những cặp đôi tái hôn sau ly hôn giống như những "kỳ lân" hiếm hoi, mang đến hy vọng cho con cái – cả trẻ nhỏ lẫn người trưởng thành. Nhưng đáng tiếc là tỷ lệ này vô cùng nhỏ, chỉ 6% các cặp ly hôn tái hợp và kết hôn lại với nhau.

Dẫu vậy, nếu điều kỳ diệu ấy xảy ra, cơ hội thành công lại rất lớn. Có tới 72% các cặp đôi từng ly hôn rồi tái hôn sẽ chung sống hạnh phúc lâu dài.

Tạm Kết

Hôn nhân không hề dễ dàng. May mắn thay, những nghiên cứu đã giúp chúng ta hiểu rõ hơn về con đường dẫn đến một cuộc hôn nhân hạnh phúc – hoặc một cuộc ly hôn nhẹ nhàng.

Quan trọng hơn cả, hôn nhân không phải là điểm đến mà là một hành trình, nơi sự đồng cảm, thấu hiểu và cam kết đóng vai trò cốt lõi. Và nếu không thể cùng nhau đi tiếp, hãy coi đó như một cơ hội để mỗi người tìm thấy hạnh phúc thật sự của riêng mình.

Nguồn: 5 Things We Now Know About Marriage and Divorce – Psychology Today