Buông bỏ những chiến lược tự vệ

Có một bài tập đơn giản nhưng đầy khai sáng – đôi khi lại hơi đau lòng – mà bạn có thể tự mình thực hiện để hiểu hơn về nguồn gốc những cảm xúc và hành vi của mình.

Hãy chọn ra một kỹ năng cảm xúc hoặc một thói quen mà bạn biết mình không giỏi lắm – và viết nó ra giấy. Ví dụ:

— Giữ bình tĩnh
— Tự hào về bản thân
— Tin tưởng người khác
— Nhớ nhung những người đã rời đi

Photo by The New York Public Library on Unsplash

Chúng ta thường nhìn nhận những đặc điểm này ở bản thân với sự pha trộn giữa bối rối và ngượng ngùng. Tại sao mình lại như thế? Sao mình không thể giống như mọi người? Có gì không ổn với mình vậy?

Để tìm câu trả lời, hãy tiếp tục với phần thứ hai của bài tập. Hãy chèn những đặc điểm vừa viết vào câu sau:

“Trong tuổi thơ của bạn, liệu làm điều này có an toàn không?”
Ví dụ: Giữ bình tĩnh, tự hào về bản thân, tin tưởng người khác…

Rồi từ đó, hãy suy ngẫm xem tại sao việc làm hay cảm nhận theo cách ấy lại có thể không an toàn khi xưa:

— Giữ bình tĩnh không an toàn vì… có ai đó thường xuyên say xỉn trong nhà.
— Tự hào về bản thân không an toàn vì… có ai đó luôn ghen tuông một cách ám ảnh.
— Tin tưởng không an toàn vì… có ai đó tàn nhẫn hoặc không đáng tin cậy.
— Nhớ nhung những người đã đi xa không an toàn vì… nỗi đau ấy sẽ khiến trái tim mình tan vỡ.

Điều cần chú ý ở đây là: tất cả những điều mà sau này trở thành vấn đề trong cuộc sống của chúng ta, ban đầu thật ra đều là những chiến lược tự vệ rất thông minh. Chúng ta thường không hiểu được chính mình bởi ta không nhận ra rằng những hành vi kỳ lạ hay bất thường ở tuổi trưởng thành thực chất là tàn dư của những chiến lược từng có lý lẽ riêng trong thời thơ ấu.

Nhận ra nguồn gốc của các chiến lược tự vệ là một bước thức tỉnh quan trọng, bởi từ đó ta có thể hiểu rằng: giờ đây, ta không còn cần bám víu vào chúng nữa.
Không có lý do gì để ta thất bại trong công việc chỉ vì nỗi ám ảnh về sự ghen tuông đã cũ. Ta có thể cho phép mình nhớ nhung những người đi xa – bởi họ sẽ quay về, và ta có thể dám yêu, dám cảm nhận.

Khi thấu hiểu được hoàn cảnh đặc biệt đã từng khiến các chiến lược tự vệ ấy trở nên cần thiết, và nhận ra chúng không còn phù hợp với hiện tại, ta có thể nhẹ nhàng buông bỏ.

Nguồn: LETTING GO OF SELF-PROTECTIVE STRATEGIES – The School Of Life