Cách những người thành công biết mình cần tập trung vào điều gì

Tác giả: James Clear

Những chuyên gia về hiệu suất cao thường nói thế này: “Bạn cần phải tập trung. Loại bỏ những thứ gây xao nhãng. Hãy cam kết với một điều duy nhất và trở nên xuất sắc trong lĩnh vực đó.”

Nghe thật đúng đắn. Càng nghiên cứu về những người thành công ở mọi lĩnh vực — từ nghệ sĩ, vận động viên, doanh nhân đến nhà khoa học — tôi càng tin rằng: sự tập trung là yếu tố cốt lõi dẫn đến thành công.

Nhưng lời khuyên ấy cũng có một vấn đề.

Trong vô vàn lựa chọn trước mắt, làm sao bạn biết nên tập trung vào điều gì? Làm sao biết nên dồn hết năng lượng và sự chú ý của mình vào đâu? Làm sao để xác định được điều duy nhất đáng để mình cam kết và theo đuổi đến cùng?

Tôi không dám nói mình có mọi câu trả lời, nhưng xin chia sẻ những điều tôi đã học được trên hành trình của mình.

“Cho đến khi điều gì đó đến với bạn một cách tự nhiên…”

Như bao doanh nhân khác, tôi cũng loay hoay suốt năm đầu tiên khi khởi nghiệp.

Tôi ra mắt sản phẩm đầu tiên mà chẳng biết mình định bán cho ai. (Không có gì bất ngờ, chẳng ai mua cả.) Tôi chủ động tiếp cận với những người có sức ảnh hưởng, nhưng lại kỳ vọng sai, cư xử vụng về, phạm phải những sai lầm ngớ ngẩn và gần như làm hỏng cơ hội xây dựng mối quan hệ với những người mà tôi rất kính trọng. Tôi còn tự học lập trình, chỉnh sửa website được một chút thì vô tình xoá sạch mọi thứ tôi từng làm suốt ba tháng trời.

Nói đơn giản là: tôi chẳng biết mình đang làm gì.

Trong “năm của muôn vàn sai lầm” ấy, tôi nhận được một lời khuyên quý giá: “Hãy thử nhiều thứ cho đến khi có điều gì đó đến với bạn một cách dễ dàng.” Tôi nghe theo lời khuyên ấy. Trong vòng 18 tháng tiếp theo, tôi thử sức với bốn, năm ý tưởng kinh doanh khác nhau. Mỗi cái, tôi thử khoảng hai hoặc ba tháng, thi thoảng làm thêm chút việc tự do để cầm cự và chi trả hóa đơn, rồi lại thử cái khác.

Rồi cuối cùng, có một thứ đến với tôi một cách tự nhiên — và tôi có thể tập trung xây dựng một công việc kinh doanh, thay vì cứ mãi đi tìm ý tưởng. Nói cách khác, tôi đã bắt đầu biết cách đơn giản hóa.

Đây là điều đầu tiên tôi học được về cách xác định điều cần tập trung:
Muốn làm chủ một điều gì đó, nghịch lý thay, có thể bạn phải bắt đầu bằng việc thử rất nhiều thứ.
Khi thử nhiều, bạn sẽ dần nhận ra điều gì phù hợp, điều gì dễ dàng với bạn hơn — và đó chính là nền tảng dẫn bạn đến thành công. Tập trung vào điều gì đang vận hành trơn tru thì luôn dễ hơn là cố gắng kéo lê một ý tưởng tồi.

Đưa ra quyết định: Tập trung vào điều gì?

Giả sử bạn sẵn lòng thử nghiệm và khám phá, câu hỏi tiếp theo sẽ là:
“Làm sao tôi biết điều gì đang đến với mình một cách tự nhiên?”

Câu trả lời tốt nhất tôi có thể đưa ra là: hãy chú ý quan sát. Và thường, điều đó đồng nghĩa với việc cần đo lường.

• Nếu bạn là doanh nhân, hãy theo dõi hiệu quả các chiến dịch tiếp thị của mình.
• Nếu bạn đang tập gym để tăng cơ, hãy ghi lại quá trình luyện tập.
• Nếu bạn học chơi nhạc cụ, hãy theo dõi thời gian bạn luyện tập mỗi ngày.

Nhưng ngay cả khi bạn có đo lường, cũng sẽ đến lúc bạn phải đưa ra quyết định về việc nên tập trung vào điều gì.

Theo tôi, đây chính là một trong những giằng xé lớn nhất của hành trình khởi nghiệp:
Ta nên tiếp tục thử những điều mới, hay nên dồn toàn lực vào một chiến lược? Nên đổi mới hay nên kiên trì theo đuổi một hướng đi duy nhất?

Ai cũng muốn biết khi nào là thời điểm thích hợp để đơn giản hóa, để tập trung. Nhưng không ai thực sự biết. Đó là lý do thành công lại khó đến thế.
Khởi nghiệp không giống như nướng một chiếc bánh — không có công thức, không có sách hướng dẫn nào cả.

Ở giai đoạn này, lựa chọn tốt nhất của bạn là: quyết định.
Bạn không thể thử mọi thứ. Sẽ đến lúc bạn không cần thêm thông tin nữa, mà cần dũng cảm chọn một con đường.

Khối lượng công việc

Và giờ đây, bạn đã đến một giai đoạn mà việc tập trung thực sự trở nên khả thi.

Bạn đã thử đủ nhiều để tìm ra một vài hướng đi mang lại kết quả khả quan. Bạn đã vượt qua nỗi sợ cam kết, nỗi lo thiếu thông tin, và giờ bạn đã lựa chọn. Bạn nhận công việc. Khởi sự kinh doanh. Đăng ký khoá học. Bạn đã sẵn sàng.

Chào mừng đến với hành trình bền bỉ.

Đây là lúc bạn cần lao động không ngừng nghỉ. Không chỉ một, hai lần. Không chỉ khi mọi việc suôn sẻ. Mà là một khối lượng công việc đều đặn, lặp đi lặp lại. Bạn phải học cách yêu cả sự nhàm chán. Hãy ngồi yên trên chuyến xe buýt và kiên trì đi đến cùng.

Chính nhờ vào số lần lặp đi lặp lại ấy, bạn mới có thể thấu hiểu tận gốc rễ công việc mình đang làm.
Bạn có thể đã biết “điều vĩ đại” trông như thế nào, nhưng bạn sẽ không hiểu cách đạt đến điều đó cho đến khi chính mình trải qua từng bước một.

Như Ira Glass từng nói: “Bạn có gu thẩm mỹ đủ tốt để nhận ra rằng những gì mình đang tạo ra vẫn còn đáng thất vọng.”
Bạn sẽ thu hẹp khoảng cách giữa cái bạn biết là tốt và cái bạn thực sự có thể tạo ra — bằng cách luyện tập, lặp đi lặp lại.

Điều này áp dụng cho rất nhiều lĩnh vực trong cuộc sống.

• Muốn ăn mặc đẹp, có phong cách riêng? Bạn sẽ phải thử rất nhiều bộ đồ trước khi biết được đâu là “chất” của mình. Có thể phải mua kha khá thứ rồi mới định hình được phong cách hàng ngày. Tôi không cổ xúy cho việc tiêu xài phung phí, nhưng nếu đó là kỹ năng bạn muốn trau dồi, thì nó sẽ đòi hỏi sự thử nghiệm và nỗ lực.
• Muốn nấu ăn ngon? Bạn nghĩ mình cần nấu bao nhiêu bữa ăn tệ hại trước khi có thể tự tay làm ra một bữa tối “đơn giản mà ngon” bất cứ lúc nào? Tôi đoán là hàng trăm bữa. Ít ai mà nấu món thứ mười đã giỏi như đầu bếp. Muốn hiểu sâu sắc về nấu ăn, bạn cần thời gian và thực hành không ngừng.
• Muốn viết một cuốn sách tuyệt vời? Bạn sẽ phải viết, viết nữa và viết mãi. Có khi hàng trăm ngàn từ mới tìm ra được “chất giọng” của riêng bạn — có khi là hàng triệu. Rồi bạn sẽ phải chỉnh sửa, gọt giũa, và chắt lọc những gì mình viết thành phiên bản tinh túy nhất.

Chỉ sau khi đã trải qua đủ số lần luyện tập, bạn mới thật sự hiểu được phần cốt lõi nào tạo nên thành công.

Đến với sự đơn giản

Giờ đây, sau khi đã thử qua đủ điều, tìm ra điều mình nên chú tâm, và dốc sức rèn luyện đủ nhiều, cuối cùng bạn có thể bắt đầu hành trình đi đến sự đơn giản. Bạn có thể mạnh dạn lược bỏ những phần thừa thãi, vì giờ bạn đã hiểu đâu là cốt lõi, đâu là những thứ không còn cần thiết.

Như nhà tư tưởng người Pháp Blaise Pascal từng viết nổi tiếng trong Những bức thư tỉnh thức: “Giá mà tôi có nhiều thời gian hơn, tôi đã viết cho bạn một bức thư ngắn hơn.”

Thấu hiểu và làm chủ những điều căn bản thường là hành trình gian nan và dài lâu nhất trong tất cả. 

Nguồn: How Experts Figure What to Focus On | Jamesclear.com