Chất gây ảo giác có thể cách mạng hóa liệu pháp tư vấn hôn nhân

- Cù Tuấn dịch từ tạp chí Time.

Khi Joe, 37 tuổi và vợ của anh thử MDMA lần đầu tiên cách đây hai năm, anh đã mong đợi có cảm giác “buông thả một chút và vui vẻ”. Thay vào đó, họ nói về việc đổ rác: tại sao Joe không thường xuyên mang rác ra ngoài đổ, tại sao điều đó lại khiến vợ anh phiền lòng và làm thế nào để họ có thể thỏa hiệp trong tương lai.

Joe cho biết: “Chúng tôi vừa mới chặt nhỏ chuyện đó ra.” Joe, người đã yêu cầu sử dụng tên giả vì việc sử dụng MDMA để giải trí là bất hợp pháp ở Mỹ. “Nó đã mở ra những cánh cửa mà chúng tôi thậm chí không biết là có ở đó.”

Dưới ảnh hưởng của MDMA, còn được gọi là thuốc lắc, Joe và vợ đã có thể đạt được sự hiểu biết mới, bày tỏ cảm xúc thật của mình và lắng nghe đối phương. Giờ đây, cứ một vài lần trong năm, cặp vợ chồng ở tiểu bang New Mexico này thuê người giữ trẻ giùm, rồi hai người đi ăn tối và qua đêm trong một căn phòng khách sạn sang trọng, nơi họ uống thuốc lắc và thảo luận về các vấn đề trong cuộc hôn nhân kéo dài gần một thập kỷ của họ, từ công việc nhà đến việc nuôi dạy con cái và tình dục. Joe nói: “Bàn luận về những vấn đề lớn đó giờ không thành vấn đề."

Joe và vợ của anh ấy đã thực hiện một phiên bản DIY của một phương pháp thực hành sức khỏe tâm thần mới nổi: Tư vấn cho các cặp vợ chồng được MDMA hỗ trợ, một phương pháp mà một ngày nào đó có thể được sử dụng hợp pháp tại một phòng khám trị liệu tâm lý gần nhà bạn. Những người ủng hộ việc sử dụng chất gây ảo giác hy vọng Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) sẽ phê duyệt MDMA như một phương pháp điều trị chứng rối loạn căng thẳng sau chấn thương (PTSD) trong vòng hai năm tới. Nếu điều đó xảy ra, nó có khả năng mở ra cánh cửa cho các cách sử dụng thuốc điều trị khác - có thể bao gồm cả liệu pháp tâm lý gia đình.

Albert Garcia-Romeu, trợ lý giáo sư tâm thần học và khoa học hành vi tại Johns Hopkins Medicine, người nghiên cứu về chất gây ảo giác, cho biết: “Có rất nhiều lý do về sinh học thần kinh để cho rằng loại thuốc này sẽ hữu ích cho việc trị liệu cho các cặp đôi. Ông giải thích: MDMA kích thích hoạt động của các chất dẫn truyền thần kinh tạo cảm giác dễ chịu trong não, đồng thời làm dịu các phần não phản ứng với các mối đe dọa. Nó cũng có thể châm ngòi cho việc giải phóng các hormone liên quan đến sự gắn kết, chẳng hạn như oxytocin. Ông nói: “[MDMA khiến mọi người] cảm thấy cởi mở và đồng cảm hơn về mặt cảm xúc và ít bị kích động bởi các mối đe dọa hoặc trạng thái cảm xúc khó khăn hơn."

Catherine Auman, một nhà trị liệu tâm lý ở California, người hướng dẫn khách hàng cách hòa nhập thuốc gây ảo giác vào cuộc sống của họ, cho biết MDMA có thể tạo dựng lòng tin, giải tỏa căng thẳng và sợ hãi, đồng thời làm xói mòn sự ức chế, cho phép các đối tác có những cuộc trò chuyện khó khăn với lòng trắc ẩn và không phán xét. Và tác dụng của liệu pháp có thể kéo dài hơn mức cao nhất của thuốc: nghiên cứu cho thấy MDMA cho phép mọi người nhìn lại lại các chủ đề khó nói hoặc đau thương mà không phản ứng theo cảm xúc, điều này có thể giải thích một phần lý do tại sao nó có thể hiệu quả đối với những người mắc PTSD. Đó cũng là một lợi ích tiềm năng cho liệu pháp hôn nhân. “Nếu có sự oán giận hoặc bất đồng kéo dài trong một cặp vợ chồng và mọi người quá tổn thương hoặc quá đề phòng để có thể nói về điều đó, nhưng sau đó bạn có thể sử dụng thuốc này để tạm thời hạ thấp sự đề phòng...điều đó thực sự có thể giúp giải tỏa," Garcia-Romeu nói.

Nhưng MDMA không đảm bảo là thần dược cho tình yêu, Auman nói. Đôi khi, sự trung thực do MDMA thúc đẩy tiết lộ những điểm không tương thích cơ bản và dẫn đến những kết luận — chẳng hạn như, có thể cuộc hôn nhân này không dành cho tôi.

Nghiên cứu về MDMA trong liệu pháp hôn nhân còn hạn chế, nhưng thực tế nó đã có lịch sử lâu đời. Một số nhà trị liệu đã sử dụng hợp pháp MDMA trong việc tư vấn cho các cặp đôi vào những năm 1970 và 1980. Một người là bác sĩ tâm thần, Tiến sĩ George Greer, người đã xuất bản một bài báo ghi lại tác dụng của thuốc này đối với 29 người—21 người trong số họ dùng thuốc theo cặp hoặc theo nhóm—được điều trị từ năm 1980 đến năm 1983. Mọi người dùng MDMA cùng với bạn tình hoặc một nhóm của họ đều “trải nghiệm gần gũi hơn và/hoặc tăng cường giao tiếp, và hai người cảm thấy dễ dàng nhận lời khen và lời chỉ trích hơn,” Greer viết. Mọi người được Greer điều trị cũng báo cáo ít nhất một tác dụng phụ tiêu cực, từ căng cơ hàm đến mệt mỏi và lo lắng.

Theo Viện Quốc gia về Lạm dụng Ma túy (NIDA), các rủi ro tiềm ẩn khác khi sử dụng MDMA bao gồm huyết áp cao, ngất xỉu, hoảng loạn và suy giảm nhận thức; trong một số ít trường hợp, nó có thể góp phần gây ra các biến chứng nghiêm trọng hoặc gây tử vong, bao gồm co giật và nhiệt độ cơ thể tăng cao một cách nguy hiểm. Một số người cũng báo cáo tâm trạng chán nản sau khi sử dụng MDMA. Theo NIDA, nghiên cứu chưa chứng minh chắc chắn liệu MDMA có gây nghiện hay không.

Năm 1985, chính phủ Mỹ đã đưa MDMA vào danh mục thuốc loại 1 - danh mục các chất có khả năng lạm dụng cao và không được chấp nhận sử dụng trong y tế. (Nhiều nhà phê bình, bao gồm cả các nhà khoa học và chính trị gia, cho rằng nên điều chỉnh việc phân loại, dựa trên nghiên cứu đầy hứa hẹn về lợi ích tâm thần của MDMA.) Việc người dân Mỹ sử dụng MDMA vẫn tiếp tục, dù là giải trí hay trị liệu, nhưng nó chủ yếu diễn ra trong âm thầm.

Tuy nhiên, trong những năm gần đây, người ta ngày càng chấp nhận vai trò của thuốc ảo giác trong việc điều trị các tình trạng sức khỏe tâm thần phức tạp, bao gồm trầm cảm và PTSD. Khi sự chấp nhận đó tăng lên, một số nhà nghiên cứu cũng đã chuyển sự chú ý của họ trở lại liệu pháp dành cho các cặp vợ chồng được hỗ trợ bởi MDMA. Một thử nghiệm gần đây tập trung vào sáu cặp vợ chồng trong đó một đối tác bị PTSD. Các cặp đôi được hướng dẫn điều trị bằng thuốc này, sau đó được hỏi mối quan hệ của họ thay đổi như thế nào sau đó. Không chỉ các triệu chứng PTSD được cải thiện mà các cặp vợ chồng cũng báo cáo những cải thiện về hỗ trợ và sự thân mật, và hầu hết các đối tác không bị PTSD cho biết họ ít gặp xung đột hơn trong các mối quan hệ của mình.

Nghiên cứu đó tuy nhỏ và cụ thể, nhưng đồng tác giả Anne Wagner, một nhà tâm lý học hành nghề ở Canada, người hướng dẫn khách hàng về việc sử dụng chất gây ảo giác trong cuộc sống hàng ngày của họ, cho biết những phát hiện của nó đủ hấp dẫn để đảm bảo nghiên cứu thêm. Wagner có kế hoạch khởi động một thử nghiệm lớn hơn về liệu pháp hỗ trợ MDMA cho các cặp vợ chồng đối phó với PTSD, trước khi hy vọng nghiên cứu việc sử dụng nó cho các cặp vợ chồng không bị PTSD.

Rất nhiều cặp vợ chồng — và các nhà trị liệu — không thể chờ đợi cuộc nghiên cứu này kết thúc.

Sau khi đọc How to Change Your Mind, cuốn sách bán chạy nhất về chất gây ảo giác của Michael Pollan, David Ford, một doanh nhân 55 tuổi ở Los Angeles, bắt đầu tìm kiếm những học viên có kinh nghiệm cung cấp liệu pháp trị liệu bằng thuốc ảo giác cho các cặp đôi. Ford và vợ cuối cùng đã bay đến Thành phố New York, nơi một cặp bác sĩ lâm sàng đồng ý hướng dẫn họ thực hiện một phiên điều trị có hỗ trợ của MDMA.

Đầu tiên, hai vợ chồng tách ra và gặp gỡ các bác sĩ riêng trong khi dùng thuốc; trong buổi bay lắc đó, Ford nhớ lại cuộc trò chuyện về những ký ức thời thơ ấu của mình và quá khứ đã biến anh thành người như ngày nay như thế nào. Sau đó, với sự hướng dẫn của các bác sĩ lâm sàng, họ quay lại cùng nhau để phân tích cảm xúc, lịch sử cá nhân và cách định hướng hôn nhân, tình yêu và gia đình.

“Hãy tưởng tượng nếu bạn có thể trò chuyện với đối tác của mình, và bạn có thể nói về tất cả những phần khó khăn trong mối quan hệ của mình, nhưng bạn có thể nói về chúng mà không bị gánh nặng bởi sự oán giận hoặc kỳ vọng hoặc bất kỳ điều gì, ít nhất là trong trường hợp của tôi, làm chệch hướng những cuộc trò chuyện đó,” Ford nói.

Những tác động đó mang tính "biến đổi" đối với cuộc hôn nhân của hai người, mà Ford nói là mạnh mẽ nhưng được thử thách bởi sự phức tạp của việc kết hợp gia đình của họ. Anh nói, sau một vài buổi hỗ trợ tâm lý dùng MDMA nữa, họ có công cụ để giải quyết các thử thách bằng tình yêu thương, lòng biết ơn và giao tiếp trung thực—ngay cả khi họ không còn dùng MDMA.

Shannon Hughes, phó giáo sư công tác xã hội tại Đại học bang Colorado, cho biết: “Mặc dù MDMA nổi tiếng là một loại thuốc dùng tại các hộp đêm, nhưng “có hàng loạt những người lớn có trách nhiệm với gia đình và các thiếu niên cũng dùng chúng”. Cùng với cố vấn Rob Colbert có trụ sở tại Colorado, Hughes là đồng tác giả của một bài báo năm 2022 về các cặp đôi sử dụng MDMA cùng nhau một cách không chính thức, bài báo này phát hiện ra rằng hầu hết các cặp đôi đều cho biết mối quan hệ gắn bó bền chặt hơn và giao tiếp tốt hơn sau các phiên dùng MDMA của họ.

Tuy nhiên, Hughes lưu ý, những người trong nghiên cứu của bà là những người trưởng thành khỏe mạnh đang làm công việc duy trì mối quan hệ nói chung; Hughes nói rằng bà sẽ dè dặt hơn về việc sử dụng không có giám sát đối với những người đang cố gắng vượt qua chấn thương nghiêm trọng hoặc các vấn đề về sức khỏe tâm thần. (Hầu hết các nhà trị liệu không khuyên mọi người sử dụng chất gây ảo giác khi trải qua chứng rối loạn tâm thần tích cực, hành vi tự tử hoặc hưng cảm lưỡng cực, v.v...) “Đó là một mức độ chăm sóc khác với, 'Chúng tôi muốn kỷ niệm tình yêu của chúng tôi cùng nhau và tăng cường giao tiếp của chúng tôi,'" bà nói.

Garcia-Romeu cho biết thêm rằng các cặp vợ chồng có thể không trải nghiệm đầy đủ lợi ích của thuốc này nếu không có sự hướng dẫn từ chuyên gia và rất khó để biết chính xác liều lượng và thành phần của MDMA đã mua để sử dụng cho mục đích giải trí.

Talea Cornelius, một nhà tâm lý học xã hội tại Đại học Columbia, cũng đang khảo sát ẩn danh những người đã sử dụng thuốc ảo giác khi đang trong các mối quan hệ lãng mạn. Cornelius quan tâm nhất đến việc tìm hiểu về tác dụng của cái gọi là chất gây ảo giác “cổ điển” như psilocybin (thành phần trong nấm “ma thuật”), ayahuasca và LSD. Những loại thuốc này khiến Cornelius tò mò vì rõ ràng là chúng ít phù hợp hơn để sử dụng giữa các cặp đôi, ở chỗ chúng không nhất thiết thúc đẩy tâm trạng yêu đương và giao tiếp, nhưng vẫn có thể mở mang đầu óc mọi người, dẫn họ đến những khả năng mới.

Cornelius nói: “Nếu bạn cho ai đó một liều nấm năm gam, bạn sẽ không khiến họ muốn nói chuyện cùng nhau. “Nhưng sau đó, hoặc có thể trong suốt cuộc hành trình, họ [có thể] nhìn thấy hoặc cảm nhận được mọi thứ hoặc [cởi mở] với mọi thứ” mà trước đây họ không hề cảm nhận thấy.

Sarah Tilley, một nhà trị liệu dùng chất ảo giác, người cung cấp tư vấn cho các cặp vợ chồng được psilocybin hỗ trợ ở Hà Lan, đã được truyền cảm hứng để bắt đầu việc này sau khi trải qua một cuộc ly hôn. Tilley nhận thấy việc tư vấn cho các cặp đôi là không đủ và với tư cách là một người hành nghề y học thay thế lâu năm, bà nghĩ rằng psilocybin có thể cải thiện và làm sâu sắc thêm trải nghiệm.

Khi làm việc với khách hàng, Tilley bắt đầu với những buổi chuẩn bị tỉnh táo để nói chuyện về hoàn cảnh gia đình, chấn thương và các mối quan hệ của họ. Vào “ngày dùng thuốc”, như cô ấy gọi, Tilley hướng dẫn các cặp đôi thực hiện các nghi thức như nghe nhạc, thiền và hít thở cùng nhau, sau đó theo dõi họ khi họ thực hiện các pha bay lắc kéo dài hàng giờ, thường là khi bịt mắt và nghe nhạc — trải nghiệm ma túy riêng biệt, nhưng cùng nhau. Sau các chuyến bay của họ, bà giúp họ sắp xếp lại những trải nghiệm của họ và cách giải quyết mối quan hệ của họ trong tương lai.

Tilley chưa công bố dữ liệu về hiệu quả của phương pháp của bà, mặc dù bà đang làm việc với các nhà nghiên cứu để thực hiện một nghiên cứu thực tế. Nhưng Tilley nói rằng nhiều cặp vợ chồng trải qua cảm xúc gần gũi, lòng trắc ẩn và mong muốn buông bỏ những vấn đề trong quá khứ. Bà nói: “Chúng tôi đang thực sự có lại sự thân mật ở đây."

Tuy nhiên, hiệu quả nhất có thể, các chuyên gia nói rằng thật sai lầm khi nghĩ rằng thuốc ảo giác cung cấp tấm vé một chiều đến hạnh phúc hôn nhân.

Auman nói rằng cả hai người cần phải thống nhất về những gì thuốc ảo giác có thể và không thể làm. Ví dụ, một khi lòng tin và sự tín nhiệm đã bị mất, thuốc lắc có thể không đủ để hàn gắn hôn nhân.

Một số cặp đôi thậm chí còn chia tay do những đột phá do thuốc ảo giác gây ra. Wagner nói, điều đó không nhất thiết là xấu, mặc dù nó có thể không phải là kết quả mà các cặp đôi mong đợi. Wagner nói: “Chơi thuốc ảo giác có xu hướng đẩy nhanh bất cứ điều gì sắp xảy ra. Có thể là mọi người có thể đi đến kết luận tự nhiên về điều gì đó nhanh hơn và hy vọng là với sự nhân hậu nhiều hơn.”

Ford đồng ý rằng liệu pháp có sự hỗ trợ của MDMA không giống như việc “tống cho thùy não một viên thuốc hạnh phúc nào đó”. Anh và vợ vẫn cãi nhau, và mối quan hệ của họ không hề hoàn hảo. Nhưng, anh nói, về cơ bản nó đã gắn kết hơn trước.

Ford nói: “Có những tảng đá trong mối quan hệ của chúng tôi mà chúng tôi sẽ vấp vào chúng, và ngã hết lần này đến lần khác. Những tảng đá đó vẫn còn đó, và thỉnh thoảng chúng tôi vẫn vấp phải, nhưng chúng tôi đã phục hồi tốt hơn nhiều.”

Bài gốc: https://time.com/6262291/psychedelics-mdma-couples-therapy/