Chia sẻ những tổn thương tuổi thơ

Phần Một: Điều Gì Đã Xảy Ra?

Không thể tránh khỏi rằng đã có những điều không trọn vẹn trong tuổi thơ của mỗi chúng ta: cha mẹ không hoàn hảo, ta phải đối mặt với những hoàn cảnh khó khăn hoặc những vấn đề vượt quá khả năng xử lý khi còn nhỏ. Dẫu ta đã cố gắng thích nghi hết sức có thể, nhưng những vết thương đầu đời này thường vẫn để lại những dấu ấn u tối, len lỏi vào cuộc sống trưởng thành. Việc nhắc đến những tổn thương này có thể khiến ta ngại ngùng, bởi nó nghe như một cách biện minh, nhưng thực tế, ta đang chạm đến những sự thật quan trọng giải thích vì sao ta trở thành con người như ngày hôm nay. Điều này có thể mang lại sự thấu hiểu sâu sắc hơn về chính ta – và về người bạn đời – để cùng nhận diện nguồn gốc của những khó khăn mà ta gặp phải.

© Flickr.simpleinsomnia

Giai đoạn đầu tiên là nhớ lại những điều đã khiến ta đau khổ hoặc tổn thương sâu sắc về mặt cảm xúc. Ta cần cố gắng tái hiện lại cảm xúc lúc đó, không phải bằng góc nhìn của một người trưởng thành ngày nay, mà như đứa trẻ từng trải qua chuyện đó. Dưới đây là một số ví dụ minh họa:

• Có những lần bố tôi chỉ trích gay gắt điều ông gọi là "tính trẻ con": ông bảo tôi đã quá lớn để ôm gấu bông hay để mẹ đắp chăn cho. Tôi cảm thấy bố đang áp đặt lên tôi một cách sống lạnh lùng, khắc nghiệt, khiến tôi vô cùng bất hạnh.
• Khoảng năm tôi 5 tuổi, tôi rất buồn khi mẹ chuẩn bị đi dự tiệc buổi tối. Bà mặc một chiếc váy đặc biệt, và tôi cảm giác như bà đang bỏ rơi tôi. Có một thế giới khác – xa lạ và lạnh lùng – mà mẹ muốn theo đuổi, nơi không dành cho sự ấm áp, gần gũi với tôi.
• Khi tôi còn nhỏ, mẹ tôi không tự tin lắm. Bà thường bị áp lực, đặc biệt là trước gia đình lớn của bố. Tôi cảm nhận nỗi đau của mẹ mỗi khi bà bị tổn thương hoặc xem nhẹ, và điều đó khiến tôi quặn lòng.
• Lớn lên, tôi luôn cảm thấy bố mẹ truyền tải rằng tình dục là thứ gì đó rất xấu xa và ghê tởm.
• Tôi nhớ mình đứng một mình giữa sân chơi ở trường, không biết cách hòa nhập với các bạn. Tôi sợ hãi mọi người và cố gắng giả vờ như mình ổn, rằng tôi thích ở một mình.

Hãy tự mình lập một danh sách – càng chi tiết càng tốt – những lần bạn cảm thấy bị tổn thương về mặt cảm xúc trong tuổi thơ. Ở giai đoạn này, ta chỉ cần thừa nhận một thực tế: cả hai người trong mối quan hệ đều mang theo những vết thương tâm lý sâu sắc từ quá khứ, xứng đáng được thấu cảm và nhìn nhận một cách tinh tế.

© Flickr.Don Harper

Phần Hai: Những Tổn Thương Xuất Hiện Trong Hiện Tại Như Thế Nào?

Những tổn thương đầu đời đã thiết lập nên những kiểu hành vi vẫn tiếp tục bám lấy chúng ta khi trưởng thành. Dù không nhận ra, chúng đã tác động đến sự phát triển của ta, làm lệch lạc và bóp méo tính cách của ta theo những cách không may.

Có một số biểu hiện lớn mà những tổn thương từ sớm thường để lại:

Ta trở nên quá nhạy cảm: Những trải nghiệm từ sớm khiến ta đặc biệt cảnh giác với những điều mà ta cảm thấy là mối đe dọa, mặc dù trong mắt người khác chúng có thể chẳng hề quan trọng. Một từ ngữ phát âm sai, một biểu hiện kiêu ngạo thoáng qua, hay việc ai đó để nắp bơ mở cũng đủ khiến ta cảm thấy bất an. Không phải vì ta khó chịu vô lý, mà vì lịch sử cảm xúc của ta đã gắn những điều tưởng chừng nhỏ nhặt này với những nỗi đau thật sự.

Ta bù đắp quá mức: Ta bị thiếu hụt trong một lĩnh vực nào đó, và thế là ta cố gắng làm quá để bù đắp. Ví dụ, nếu từng sống trong sự hỗn loạn, ta có thể bị ám ảnh bởi sự trật tự và an toàn. Nếu từng bị áp bức, ta có thể luôn cảm thấy cần khẳng định quyền tự chủ. Nếu từng phải dè sẻn chi tiêu, ta có thể bị cuốn hút bởi những thứ xa hoa đắt tiền.

Ta thiếu tự tin: Ta hình thành ý nghĩ rằng tình yêu dành cho mình luôn đi kèm với những điều kiện nghiêm ngặt: ta phải thật thành công, thật ngoan ngoãn, không bao giờ phàn nàn, hoặc ta chỉ được chấp nhận nếu không gây chú ý, nếu sống đúng với kỳ vọng của xã hội, hoặc nếu khéo léo che giấu mọi nhu cầu cá nhân.

Hãy cùng người bạn đời lần lượt hoàn thành những câu sau:

• Một điều mà tôi nghĩ mình có thể quá nhạy cảm là…
• Và tôi nghĩ điều này bắt nguồn từ…
• Tôi nghĩ mình thường bù đắp quá mức ở lĩnh vực này vì…
• Một khía cạnh mà tôi cảm thấy thiếu tự tin là…
• Và tôi nghĩ điều này đến từ…

Những câu trả lời chân thành này có thể giúp cả hai người hiểu hơn về những hành vi hiện tại và nguồn gốc sâu xa của chúng, đồng thời xây dựng sự cảm thông và gắn kết sâu sắc hơn.

Nguồn: SHARING OUR EARLY WOUNDS - The School Of Life