Chủ nghĩa Khắc kỷ nói gì về sự ghen tỵ

Trong một trong những bức thư mà triết gia Khắc Kỷ Seneca viết cho bạn mình, Lucilius, bạn có thể cảm nhận được rằng ông thực sự tự hào về những tiến bộ mà Lucilius đã đạt được. Hãy nhớ rằng, Seneca bắt đầu viết thư cho Lucilius vào giai đoạn sau của cuộc đời mình. Vào thời điểm đó, ông đã rút lui khỏi cuộc sống bận rộn ở Rome - và những thành công lớn nhất của ông trong kinh doanh và chính trị đã nằm lại phía sau.

Nhưng Lucilius đang ở giữa sự nghiệp của mình và đang cố gắng tạo nên điều gì đó cho cuộc đời mình. Dù là La Mã cổ đại hay ngày nay, con người luôn nảy sinh lòng ghen tị. Nhiều người trong chúng ta cho rằng việc cảm thấy ghen tị là bình thường. Nhưng những người theo trường phái Khắc Kỷ không nghĩ vậy.

Seneca thực sự mãn nguyện khi thấy Lucilius tiến bộ. Seneca đã viết mình trở nên mạnh mẽ hơn khi thấy người bạn của mình thành công. Điều này hoàn toàn trái ngược với cách hầu hết mọi người nhìn người khác, thậm chí cả bạn bè và gia đình của họ. Hãy nhìn xem, bạn có thường xuyên cảm thấy ghen tị không? Có thể anh chị em của bạn được thăng chức và gia đình không thể ngừng nói về điều đó ở bàn ăn tối. Hoặc người bạn thân nhất của bạn đã bắt đầu một kênh YouTube thành công chỉ sau một đêm. Có thể đồng nghiệp của bạn đã được thăng chức và hiện là quản lý của bạn. Có rất nhiều điều khiến chúng ta cảm thấy ghen tị. Và chúng ta làm gì? Chúng ta bắt đầu nảy sinh một loạt những cảm xúc tiêu cực, dẫn đến bất hạnh và đau khổ. Chúng ta sẽ nghĩ mình chưa đủ tốt, người khác tốt hơn mình nhiều. Hoặc chúng ta sẽ tức giận với người khác: “Tại sao lại là người đó mà không phải là tôi?”

Mọi người đều biết rằng ghen tị không phải là một cảm xúc hữu ích. Nhưng theo kinh nghiệm của tôi, không ai có cách tốt để vượt qua cảm giác ghen tị ngoại trừ những người theo chủ nghĩa Khắc Kỷ. Cách Seneca trả lời bạn mình thực sự là cách tốt nhất để đối diện với thành công của người khác. Khi bạn thấy người khác thành công, hãy lấy đó làm nguồn cảm hứng. Cũng giống như Seneca, hãy cảm nhận năng lượng từ những người khác khi họ làm việc tốt.

Đây là chiến lược sáng suốt nhất vì nó phù hợp với bản chất con người. Chúng ta quan tâm đến điều gì nhất trên thế giới này? Chắc chắn, chúng ta muốn nói đến những điều to tát như sự ổn định của nền kinh tế,... Nhưng sự thật là nhiều người trong chúng ta chủ yếu quan tâm đến bản thân và con cháu mình. Khi bạn nói, “Tôi trở nên mạnh mẽ hơn khi nhìn thấy người khác thành công”, thực ra bạn đang nói gì? Bạn đang nói rằng mình đang hưởng lợi từ thành công của người khác. Đây là một trong những bài học bị đánh giá thấp và bị bỏ qua nhất của Chủ nghĩa Khắc Kỷ. Những người theo chủ nghĩa Khắc Kỷ là bậc thầy trong việc sử dụng những hoàn cảnh bình thường để mang lại lợi ích cho mình. Họ thực sự đã tìm ra cách sử dụng những tình huống khiến người khác ghen tị để cải thiện bản thân. Bất kỳ người không theo chủ nghĩa Khắc Kỷ nào hướng dẫn bạn bè của họ đôi khi sẽ cảm thấy ghen tị. “Hãy nhìn anh chàng này, tôi đang giúp anh ấy và giờ anh ấy thành công hơn bao giờ hết.” Tình huống này rất phổ biến.

Khi bắt đầu làm việc tại một công ty nghiên cứu CNTT lớn cách đây nhiều năm, tôi đã được phân công cho một “mentor”. Anh đó tên là Sander, đã giúp đỡ tôi rất nhiều. Và với tất cả sự hỗ trợ nhận được, tôi đã hoàn thành tốt công việc của mình. Ở một thời điểm nào đó, tôi nhận được nhiều sự công nhận và khen ngợi hơn Sander. Kể từ lúc ấy, mối quan hệ của chúng tôi thay đổi hoàn toàn và anh ấy thậm chí còn cố gắng phá hoại công việc của tôi sau chưa đầy một năm từ ngày hỗ trợ tôi. Anh ấy không thể chịu đựng được việc tôi tiến bộ và vượt qua anh ấy.

Nhưng sự thật thì anh ấy là một người rất hiểu biết và tôi đã học được rất nhiều điều từ anh. Bất chấp điều ấy, sự tiến bộ của tôi đã phá hủy mối quan hệ giữa chúng tôi. Đồng thời, tôi còn có một thành viên khác trong nhóm là Andre, một người rất giàu kinh nghiệm, hào phóng và tốt bụng. Tôi đã dành nhiều thời gian với anh ấy và học được nhiều bài học về công việc, môi trường công sở và khả năng thuyết phục từ Andre. Điều buồn cười là mọi người đều thích Andre và rất nhiều người không thích Sander. Vì một người có “máu” cạnh tranh cao và muốn thành công bằng mọi giá. Còn một người thì ghi nhận thành công của người khác và rất hào phóng với kiến thức của mình. Kết quả là Andre thực sự đã thành công hơn.

Bằng cách trân trọng thành công của người khác như thể đó là thành công của mình, bạn sẽ trở nên mạnh mẽ hơn. Bạn có thể sử dụng nó như nguồn cảm hứng và năng lượng để tiếp tục tiến về phía trước. Đó thực sự là một cách sống đẹp vì mọi người đều giành chiến thắng. Đó là một trong những lý do tôi luôn chúc bạn những điều tốt đẹp nhất. Vì vậy, như mọi khi: Chúc mọi điều tốt đẹp nhất.

Spiderum dịch

Tìm hiểu thêm về việc rèn luyện, thực hành Triết học trong đời sống hàng ngày qua cuốn sách "Suy Tưởng: Bản dịch từ Andy Lương" – tập hợp những chiêm nghiệm của "vị vua kiêm triết gia" Marcus Aurelius.

Link đặt sách: https://shope.ee/7UoYgxLKUc