Cứ tưởng trung niên mới cần lo lắng về sức khỏe não bộ, ai ngờ thực chất lão hóa bắt đầu từ thời điểm ít ai nghĩ đến nhất!

Bạn có thường xuyên quên tại sao mình bước vào phòng hoặc gặp khó khăn khi nhớ lại điều bạn muốn nói không? Nhiều người bắt đầu nhận thấy những dấu hiệu như vậy ở độ tuổi 50. May mắn thay, hầu hết các dấu hiệu trên đều phổ biến và không phải là dấu hiệu của một  vấn đề liên quan đến trí nhớ.

Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho thấy chúng ta không nên đợi xuất hiện các triệu chứng mới bắt đầu quan tâm đến bộ não. Trên thực tế, mặc dù phần lớn các nghiên cứu về sức khỏe não bộ đã được thực hiện trên những người trưởng thành từ trung niên trở lên, nhưng nghiên cứu mới cho thấy rằng sức khỏe não bộ từ tuổi trung niên cũng có thể được cải thiện bằng cách tham gia vào các hoạt động trong độ tuổi 20 và 30. 

Đối với hầu hết mọi người, kỹ năng nhận thức thực sự bắt đầu suy giảm ở độ tuổi trẻ hơn dự kiến.

Ví dụ, trong các bài kiểm tra tâm lý thần kinh, hầu hết mọi người đều cho thấy sự suy giảm trong hình dung không gian và suy luận không gian ở độ tuổi giữa 20. Sự suy giảm trí nhớ và khả năng suy luận xuất hiện vào đầu những năm 30, và sự suy giảm tốc độ xử lý thông tin thể hiện rõ ràng vào giữa những năm 30.

Mặc dù những sự sụt giảm này ban đầu rất nhỏ, nhưng chúng tăng dần theo thời gian và thường trở nên nghiêm trọng hơn sau tuổi 50.

Điều thú vị là tốc độ lão hóa não ở độ tuổi 20 và 30 có liên quan đến tốc độ lão hóa ở các hệ thống cơ thể khác. Trong một nghiên cứu kiểm tra "tốc độ lão hóa" ở thanh niên từ 26 đến 38 tuổi, những người già đi nhanh hơn trên một số cơ quan và hệ thống của cơ thể (phổi, tim, răng, thận, gan và hệ miễn dịch) được so sánh với tỷ lệ lão hóa được dự đoán theo thứ tự thời gian của họ cho thấy sự suy giảm nhận thức và lão hóa não nhiều hơn. Họ cũng được cảnh báo sức khỏe kém hơn và được đánh giá là trông già hơn những người còn lại.

Một loạt các nghiên cứu đổi mới đã theo dõi hơn 3.000 thanh niên từ 18 đến 30 tuổi trong 25 năm để tìm hiểu. Một số thông tin chi tiết có giá trị đã xuất hiện:

1. Một nghề nghiệp yêu cầu sử dụng trí óc giúp tăng cường sức khỏe não bộ trong tương lai

Những người trẻ tuổi đánh giá mức độ phức tạp nghề nghiệp của họ sử dụng thang điểm từ 0 đến 7 (với điểm cao hơn cho thấy mức độ phức tạp về nhận thức nghề nghiệp cao hơn).

Những người có mức hoạt động nhận thức liên quan đến công việc cao nhất có tốc độ xử lý thông tin nhanh hơn, tinh thần linh hoạt hơn và cấu trúc não khỏe mạnh hơn 25 năm sau.

Một nghiên cứu khác đã chỉ ra rằng các hoạt động phức tạp về mặt nhận thức thúc đẩy sức khỏe não bộ tốt hơn cho mọi người ở nhiều cấp độ trí tuệ. Tác dụng thúc đẩy não bộ của các hoạt động nhận thức phức tạp có liên quan đến khái niệm dự trữ nhận thức, điều này giải thích rằng các hoạt động lành mạnh có thể thúc đẩy hoạt động của não trong tương lai.

2. Cái gì tốt cho tim thì tốt cho não

Những người trẻ tuổi có sức khỏe tim mạch tốt hơn và tỷ lệ hoạt động thể chất cao hơn ở độ tuổi 20 và 30 có chức năng nhận thức mạnh mẽ hơn đáng kể 25 năm sau đó so với những người không.

Tham gia vào hoạt động thể chất mang lại cho bạn niềm vui là một cách tuyệt vời để tăng khả năng trở thành một thói quen suốt đời giúp tăng cường không chỉ sức khỏe não bộ mà còn cả sức khỏe thể chất, tâm trạng, giấc ngủ và chất lượng cuộc sống.

3. Mức độ xem tivi liên quan đến hoạt động nhận thức trong tương lai

Những người trưởng thành ở độ tuổi 20 và 30 xem tivi hơn 3 giờ mỗi ngày có tốc độ xử lý thông tin và sự linh hoạt về tinh thần chậm hơn đáng kể 25 năm so với những người xem ít hơn 3 giờ mỗi ngày. Hơn nữa, những người xem truyền hình thường xuyên và có mức độ hoạt động thể chất thấp có nguy cơ hoạt động nhận thức thấp hơn 25 năm sau đó cao gấp đôi so với những người xem mức độ truyền hình thấp và hoạt động thể chất cao.

Cả ba yếu tố này trước đây đều có liên quan đến sức khỏe não bộ ở người trung niên và lớn tuổi. Những phát hiện này cũng đóng góp cho các nghiên cứu bệnh Alzheimer về giá trị của các hành vi bảo vệ não trong thời kỳ "tiền triệu chứng". Điều này đặc biệt quan trọng vì các bất thường tế bào liên quan đến bệnh Alzheimer đã xuất hiện hơn 30 năm trước khi được chẩn đoán.

Ngày càng có nhiều nghiên cứu cho thấy việc thiết lập những thói quen có lợi cho não bộ trong thời thơ ấu tăng khả năng những thói quen đó sẽ được tiếp tục trong tất cả các giai đoạn trưởng thành. Hiện tại, những gì nghiên cứu đang chứng minh dù ở độ tuổi 20 hay 100, chúng ta đều có thể cải thiện sức khỏe não bộ trong tương lai và giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh Alzheimer. Ưu tiên sức khỏe não bộ là mục tiêu theo đuổi suốt đời, chúng ta là người duy nhất chịu trách nhiệm cho sức khỏe của bản thân.

Nguồn: Psychologytoday

Thuỳ Anh