Dành Cho Cha Mẹ: Vì Sao Không Nên Khen Con Gái Xinh Đẹp Mãi?

Càng trưởng thành hơn, tôi càng cảm thấy khó chịu việc phải luôn chú tâm đến vẻ ngoài nữ tính của mình. Khi nào màu hồng cũng phải là màu đặc trưng và một sự hiện diện đầy duyên dáng, yêu kiều thì mới được trân trọng. Tôi từng phải học múa ba-lê hết 14 năm ròng rã, dù suốt khoảng thời gian đó tôi không cải thiện bao nhiêu. Trong khi anh trai tôi vừa thông minh, tráng kiện và hài hước, tôi chỉ có mỗi một vẻ ngoài ưa nhìn. Tất nhiên là chỉ ưa nhìn nếu tôi chịu xõa tóc và cười nhiều hơn. Cả hai chúng tôi đều là những tổ hợp của những phẩm chất khác nhau. Nhưng suy cho cùng, thông minh, khỏe mạnh và vui tính là cái cốt bên trong, trong khi ưa nhìn chỉ là vỏ bọc bề ngoài mà thôi!

Cũng từ đó, khi lập gia đình, tôi biết rằng chúng tôi không nên tập trung vào vẻ ngoài của con gái mình nữa. Nhưng cũng có những lúc tôi vô tình đặt nỗ lực vào việc đó. Giả như khi đứa con gái nhỏ của tôi trông xinh xắn, tôi vẫn hay khen con: “Trông con đáng yêu quá!”. Hay khi đứa cháu gái nức nở với tôi vì nghĩ rằng mình xấu xí, tôi chỉ muốn ôm cháu mà nói “nhưng cháu xinh lắm mà!”.

Girl inspecting herself in mirror.

Source: Your Teen Magazine, used with permission

Có lẽ việc lảng tránh vẻ đẹp hình thể của mình không phải là một điều dễ dàng. Tuy vậy, mỗi khi nhớ đến sự bế tắc trong quá khứ khi là một đứa con gái chả có gì ngoài vẻ ngoài ưa nhìn, tôi lại càng quyết tâm thay đổi. Bởi lẽ, nhan sắc chỉ là vẻ bề ngoài không hơn không kém.

Từ khi mới sinh ra, vẻ ngoài của một bé gái đã luôn bị nhận xét nhiều hơn bé trai. Những bé gái cũng vì thế mà sớm nhận ra nhan sắc là yếu tố quan trọng duy nhất của con người mình. Chúng dần học cách tiêu tốn năng lượng sáng tạo của mình vào hàng giờ liền vỗ về bản thân, tìm cách lấn át đi những suy nghĩ về các khiếm khuyết trên cơ thể. Thời gian và tiền bạc bắt đầu trôi đi chỉ để rửa sạch những vết thâm, sẹo, và để cân nhắc phần nào trên thân thể cần phải “ủi” phẳng đi, phần nào cần phải “cải tạo” lại. 

Hoàn hảo là kẻ thù của sự tuyệt vời

Chú tâm vào vẻ ngoài của con gái vô tình tạo ra những tiêu chuẩn xã hội rằng con gái phải trông như thế này, hay thế khác thì mới đẹp. Từ đó, cuộc đua để đạt chuẩn sắc đẹp bất khả thi ngày một kìm hãm sự phát triển của lũ trẻ và ngăn chặn những niềm hạnh phúc bền vững hơn trong cuộc sống như những đam mê ý nghĩa, hay những mối quan hệ thân thiết.

Chúng ta đều biết rằng trong thuở ấu thơ, khi vẻ đẹp nữ tính vẫn còn là điều gì đó chẳng quan trọng tẹo nào với những bé gái, chúng thường rất tự tin, dám lên tiếng, dám đam mê. Chúng là những nhà khoa học triển vọng, từng tạo ra những khối núi lửa và xây những tòa lâu đài phù thủy có tường rào gối bao quanh, có cả Katie Ledecky (một kình ngư người Mỹ) tí hon làm trọng tài xem ai bơi nhanh nhất, và chúng vẽ viết đủ chuyện trời mây lên trên giấy mà không lo nghĩ về phán xét của một ai cả. Những sẻ chia và tiếng cười khúc khích của chúng cho thấy sự thân mật mà kể cả người lớn cũng khao khát được đắm chìm vào một lần nữa.

Nhưng đến tuổi dậy thì, mọi thứ bắt đầu đổi thay. Những bạn gái bắt đầu nhận định khác đi, tự ti hơn về khả năng của mình, và bắt đầu quan tâm tới vẻ bề ngoài nhiều hơn. Chính vì điều đó, đôi khi chính cả những mối quan hệ bạn bè cũng gặp phải nhiều khó khăn khi vẻ bề ngoài trở thành yếu tố “ăn tiền” còn những bạn nữ khác là những kẻ cạnh tranh. 

Nghiên cứu cho thấy những bạn nữ có xu hướng đối đãi với bản thân theo kiểu “vật hóa” (trông càng đẹp thì trị giá càng cao) thì ít hạnh phúc hơn, nhưng lại nhiều khó khăn hơn trong khả năng nhận thức và hòa nhập để sống, làm việc và gặt hái thành quả về sau. 

Và một sự thật đáng tiếc là ngày nay, càng nhiều những bạn nữ dành hàng tiếng đồng hồ để chụp và chỉnh những bức ảnh selfie hoàn hảo, chứ không còn dùng để hoàn thiện những mặt khác của bản thân. 

5 cách để bước ra khỏi cái bóng của nhan sắc

Là bậc cha mẹ, tôi cũng đã trải qua những ngày tháng chật vật để lớn lên trong một cuộc sống không ngừng “treo biển giá” cho nhan sắc của phái nữ, vì thế chẳng có gì không đúng khi không ngừng quan sát thấu đáo và đưa ra những lời động viên tích cực cho con gái. Nếu bạn cũng có con gái, hãy cân nhắc những mẹo dưới đây để nuôi dưỡng cho lớp trẻ khả năng chịu đựng trước áp lực xã hội làm hạ thấp giá trị bản thân

1. Tập trung vào những điều con làm được và tính cách của con

Là cha mẹ, chúng ta là người uốn nắn cách mà trẻ nhìn nhận bản thân. Vì thế chúng ta không nên khen con xinh đẹp, ít nhất là không khen chúng nhiều như số lần ta nhận xét ngoại hình người khác. Thay vì chú tâm đôi chân thon dài hay chiếc áo croptop trẻ trung, hãy nói nhiều hơn về chiều sâu tính cách của con, những khía cạnh giúp thu hút sự quan tâm của người khác. Đó chính là những yếu tố luôn có thể phát triển, cải thiện.

Quan sát sự khôn ngoan, khéo léo, sáng tạo, ý chí, thể hình (khỏe mạnh, cân đối hay không, không phải đẹp hay không), trí tưởng tượng, kĩ năng trình bày, suy nghĩ sâu sắc và lòng trắc ẩn. Có rất nhiều con đường giúp cho con gái luôn cảm thấy hài lòng về bản thân, và những điều đó chắc chắn có ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống, hơn cả những gì vẻ ngoài xinh đẹp có thể mang lại.

2. Đừng vội nói lời dịu ngọt

Người cha, mẹ nào cũng đã từng làm điều này. Thật khó để phủ nhận con gái chúng ta rất đáng yêu (đối với chúng ta). Nhưng nói ra điều đó sẽ chỉ nhấn mạnh hơn tầm quan trọng của việc phải xinh đẹp mà thôi. Hơn nữa, chúng cũng không hấp thu những lời đấy đâu, vì chúng luôn nhận thức rõ bề ngoài thế nào thì đáng ngưỡng mộ, và thế nào thì đáng để mang ra phê bình.

3. Dạy con cách chăm sóc cho bản thân, nhưng đừng chú ý quá nhiều đến những khiếm khuyết

Mỗi lần bạn vuốt tóc trên trán con hay chỉnh sửa áo con cho ngay ngắn, con bạn được một lần nhắc nhở rằng bề ngoài rất quan trọng. Hãy cân nhắc trong hoàn cảnh đó, hành động của bạn có thực sự cần thiết không. Giữa việc dành thời gian viết bài luận và đứng trước gương, bạn muốn con mình làm việc nào hơn? Nếu con đang định đến nhà bạn thân chơi, hãy chỉ con thấy giữa cái đầu rối bù và một lỗ nhỏ xíu trên ống quần, thứ nào đáng để quan tâm hơn.

4. Luôn để tâm đến quan điểm bản thân về bề ngoài của chính mình, và tuyệt đối không nhận xét ngoại hình của người khác

Nghiên cứu cho thấy, một người mẹ hay phàn nàn về cân nặng hay tự chê trách ngoại hình của bản thân thường có con không bao giờ hài lòng, vui vẻ với vẻ ngoài của mình cả. Bên cạnh đó, việc phê bình ngoại hình của một người phụ nữ khác cũng là vô tình dạy cho con mình việc phán xét ai đó qua ngoại hình là rất đỗi bình thường, và một diện mạo như thế nào thì mới là “có giá trị”. Từ đó, giới trẻ cũng dần đi đến cách nhìn nhận rằng ý kiến đánh giá của người khác về ngoại hình của mình quan trọng hơn cả việc mình cảm thấy thế nào về nó.

5. Luôn cảm kích sự vận hành của cơ thể, không phải diện mạo của nó

Nếu bạn luôn để tâm đến những điều tuyệt vời mà cơ thể cho phép bạn thực hiện, khả năng cao là con gái của bạn cũng cảm thấy như thế. Và điều đó thực sự đâu khó khăn! Bạn không cần phải chạy ma-ra-tông mà vẫn thấy được rằng đôi chân của mình cho phép mình chơi đuổi bắt với chú chó nhà, đôi tay đủ khỏe để xúc thật nhiều tuyết, và đủ nhẹ nhàng để vỗ về nhau. Nếu chúng ta luôn trân trọng những khả năng của cơ thể, con cái cũng sẽ học những điều đó thôi.

Chúng ta thường cảm thấy ai đó đẹp đẽ trong lòng mình mỗi khi mở lòng và sẻ chia. Khi bạn và con gái của bạn vừa dừng lại để lấy hơi sau một tràn cười no bụng mà con mang lại, hay sau một cuộc bàn luận sâu sắc về một vấn đề lớn lao như thay đổi khí hậu, đó chính là lúc con gái cần biết bản thân đẹp đẽ và đáng trân trọng thế nào, hãy bảo với con điều đó, và chính bạn cũng sẽ là người đẹp đẽ nhất trong lòng con!

Dịch giả: Thịnh Lê

Link bài gốc: psychologytoday.com

Nguồn: Tâm Lý Học Tuổi Trẻ