Dấu hiệu của người mẹ độc hại

Theo bác sĩ y khoa, bác sĩ tâm thần kiêm nhà ngoại giao của Hội đồng Tâm thần và Thần kinh học Hoa Kỳ, Carole Lieberman, những hành vi thao túng, bỏ bê, kiểm soát của mẹ tác động đáng kể đến lòng tự trọng, cảm giác an toàn, các mối quan hệ bên ngoài và sức khỏe tâm thần tổng thể của trẻ.

Những hành động này làm gián đoạn sự phát triển tự nhiên của mối quan hệ cha mẹ và con cái, dẫn đến nhiều vấn đề về cảm xúc và tâm lý cho đứa trẻ.

Ảnh minh họa: Bestlife

Chuyên gia chỉ ra 8 dấu hiệu của một người mẹ độc hại.

Liên tục chỉ trích con

Một trong những dấu hiệu nhận biết lớn nhất của một bà mẹ độc hại là liên tục dành cho con những lời chỉ trích nặng nề.

Nhà tâm lý học Rachel Ann Dine giải thích những hành động như chỉ trích sự lựa chọn của con cái, dù đó là những lựa chọn lành mạnh con thực hiện trong cuộc sống của mình có thể tạo ra mức độ nghi ngờ bản thân cao ở trẻ, khiến chúng khó đưa ra quyết định lành mạnh cho bản thân.

So sánh con với người khác

Một người mẹ độc hại hạ thấp con bằng cách liên tục so sánh trẻ với anh chị em, bạn bè của chúng hoặc thậm chí là người lạ. Ví dụ, một người mẹ có thể nói: "Tại sao con không thể ăn mặc đẹp như bạn A?". Điều này có thể gây tổn hại đến lòng tự trọng của trẻ và tạo ra tình huống mà chúng tin rằng mình phải cạnh tranh để có được sự chú ý tích cực.

Không bao giờ cho trẻ cơ hội để nói

Có người mẹ độc hại trẻ gần như không có cơ hội để nói về bản thân. Ngược lại, con thấy mẹ luôn là người nói trong các cuộc trò chuyện và không bao giờ dành thời gian để lắng nghe con mình.

Thông thường, các bà mẹ thường tò mò về trải nghiệm của con và cố gắng hết sức để đáp ứng nhu cầu của con mình. Vì vậy, khi người mẹ thiếu tò mò và bận tâm đến nhu cầu của bản thân hơn nhu cầu của con mình, đây là những dấu hiệu của một người mẹ độc hại.

Luôn tìm cách gạt bỏ tình cảm của con

Ngay cả khi người con có cơ hội nói chuyện với mẹ, con cũng có thể không thấy cuộc nói chuyện có ích lợi gì. Điều này là do một người mẹ độc hại thường vô cảm, thờ ơ hoặc phớt lờ cảm xúc và nhu cầu của con mình.

Ví dụ một đứa trẻ tâm sự với mẹ về việc bị bắt nạt và sợ phải đi học. Người mẹ độc hại có thể đáp lại rằng: "Con cần phải cứng rắn lên. Nếu con không thể giải quyết được điều này, con sẽ gặp khó khăn trong cuộc sống". Điều này gửi đi thông điệp rằng cảm xúc và nỗi sợ hãi của đứa trẻ là vô căn cứ. Điều đó cũng ngụ ý rằng đứa trẻ không thể dựa vào bất cứ ai để cải thiện tình hình của mình, điều này khiến chúng không khuyến khích tìm kiếm sự giúp đỡ trong tương lai.

Mẹ là bậc thầy thao túng cảm xúc

Thái độ khiêu khích, hành vi hung hăng thụ động hoặc đóng vai nạn nhân cũng là những chiến thuật phổ biến trong cẩm nang của người mẹ độc hại. Việc thao túng cảm xúc như vậy là một trong những cách giúp mẹ có thể giành quyền kiểm soát hành động và cảm xúc của con mình.

Ví dụ, một người mẹ độc hại có thể nói: "Mẹ đã nấu một bữa rất ngon, và bây giờ con đi gặp bạn bè và để mẹ ở đây một mình vào buổi tối?". Điều này gửi đi thông điệp rằng hành động của trẻ phải chịu trách nhiệm về cảm xúc của người khác, khiến chúng tin rằng chúng phải tránh xa mọi người để tránh bị đổ lỗi vì cảm xúc của người khác.

Mẹ có tâm trạng thất thường

Một trong những đặc điểm nhận biết một người mẹ độc hại là sự thay đổi tâm trạng không thể đoán trước và rất dữ dội. Trong trường hợp này, đứa trẻ cảm thấy rất khó để biết mình sẽ phản ứng như thế nào trong những hoàn cảnh khác nhau. Việc thiếu khả năng dự đoán này có thể dẫn đến những thay đổi cảm xúc mãnh liệt ở trẻ, khiến trẻ có thể cảm thấy lo lắng, sợ hãi hoặc cảnh giác cao độ.

Mẹ can thiệp vào các mối quan hệ của con

Một dấu hiệu phổ biến khác của một bà mẹ độc hại là người có kiểu mẫu can thiệp vào mối quan hệ của con cái. Điều này có thể dưới hình thức bắt đầu tranh cãi với con, xấu hổ, gạt bỏ hoặc hạ thấp con hoặc đòi hỏi thời gian và sự quan tâm của con cái vào những thời điểm không thích hợp.

Một người mẹ độc hại cũng có thể nhanh chóng xen vào các vấn đề trong mối quan hệ của con, vượt qua ranh giới của mẹ - con và sau đó tỏ ra bối rối khi đối mặt với hành vi của mình. Tất cả những hành vi này được thực hiện nhằm cố gắng duy trì cảm giác chiếm hữu và kiểm soát con cái.

Tình yêu có xu hướng có điều kiện

Tình yêu vô điều kiện là một phần quan trọng trong mối quan hệ cha mẹ lành mạnh. Mặt khác, tình yêu của một người mẹ độc hại thường có điều kiện. Nhà trị liệu chấn thương và sức khỏe tâm thần Becca Reed cho rằng điều này thường có nghĩa là tình cảm chỉ được thể hiện khi đứa trẻ đáp ứng những kỳ vọng hoặc hành vi cụ thể, điều này dẫn đến cảm giác không xứng đáng và bất an.

Điều quan trọng là người con phải nhận ra rằng thuật ngữ "độc hại" không nhất thiết có nghĩa là người mẹ là người xấu. Đúng hơn là hành vi của người mẹ là có hại và thể hiện sự non nớt. Nếu mối quan hệ gây hại nhiều hơn là có lợi và không có giải pháp hiệu quả nào, việc tạm dừng lại để hàn gắn và xử lý là điều hợp lý.

Thùy Linh (Theo Bestlife)

Trong cuốn sách này, Tiến sĩ Susan Forward đã chỉ ra được tiếng nói thực tế của những đứa trẻ trưởng thành có cha mẹ độc hại, từ đó giúp bạn thoát khỏi những bực bội trong mối quan hệ với cha mẹ, và khám phá ra một thế giới mới về sự tự tin, sức mạnh, khả năng tiềm ẩn của chính bản thân bạn. Trả lại bạn một cuộc đời đẹp tươi, ý nghĩa đáng ra bạn đã nên có từ rất lâu.