Điều những người hạnh phúc làm khác biệt

Một trong những nghịch lý sắc bén nhất của cuộc sống là: chìa khóa để đạt được sự mãn nguyện lại nằm ở việc làm những điều có vẻ rủi ro, khó chịu, và đôi khi khiến ta cảm thấy tệ hại.

Với các nhà tâm lý học thường xuyên bay xuyên lục địa, việc mô tả nghề nghiệp của mình cho người ngồi cạnh có thể quyết định cả chuyến bay sẽ là năm giờ đồng hồ đầy kịch tính trên không, câu chuyện của một cuộc hôn nhân đang dần tan vỡ, hay những chi tiết không thể tưởng tượng nổi về việc không cưỡng lại nổi sự hấp dẫn của những chiếc bánh Krispy Kreme phủ siro. Ngay cả khi đeo tai nghe cỡ lớn, chúng tôi vẫn khó thoát khỏi người hành khách kiên quyết kể về câu chuyện tuổi thơ bị bỏ rơi của họ. (Đó là lý do vì sao các nhà nghiên cứu tâm lý thường chọn cách đơn giản nói rằng mình nghiên cứu về "sự phán xét.") Nhưng với những ai dám nói thật rằng họ nghiên cứu về hạnh phúc, thì hầu như luôn nhận được một câu hỏi: “Làm sao để tôi có thể hạnh phúc?”

Bí mật của hạnh phúc đã trở thành mối quan tâm ngày càng lớn trong thời đại hiện đại, khi sự ổn định tài chính mang lại cho nhiều người thời gian tập trung vào việc phát triển bản thân. Không còn là những thợ săn hái lượm lo lắng về bữa ăn tiếp theo, chúng ta giờ đây trăn trở làm sao để sống một cuộc đời đáng giá. Sách về hạnh phúc trở thành một ngành công nghiệp nhỏ; các khóa học phát triển bản thân chưa bao giờ nở rộ hơn thế.

Tuy nhiên, khát khao hạnh phúc không chỉ là đặc trưng của người Mỹ. Trong một nghiên cứu với hơn 10.000 người từ 48 quốc gia, hai nhà tâm lý học Ed Diener (Đại học Illinois) và Shigehiro Oishi (Đại học Virginia) phát hiện rằng người dân ở mọi nơi trên thế giới đều đánh giá hạnh phúc quan trọng hơn các mục tiêu cá nhân đáng ao ước khác, như việc có ý nghĩa trong cuộc sống, trở nên giàu có hay được lên thiên đường.

Cơn sốt tìm kiếm hạnh phúc một phần được thúc đẩy bởi ngày càng nhiều nghiên cứu cho thấy hạnh phúc không chỉ mang lại cảm giác dễ chịu mà còn thực sự có lợi cho sức khỏe. Hạnh phúc được liên kết với vô số lợi ích, từ thu nhập cao hơn, hệ miễn dịch tốt hơn, cho đến sự sáng tạo vượt bậc.

Hầu hết mọi người đều đồng ý rằng hạnh phúc thực sự không chỉ là sự bùng nổ của những cảm xúc tích cực mãnh liệt—mà có lẽ được mô tả tốt hơn như một cảm giác “bình yên” hoặc “an nhiên.” Bất kể được định nghĩa ra sao, hạnh phúc phần nào mang tính cảm xúc—và vì thế, gắn liền với sự thật rằng cảm xúc của mỗi người đều có một "điểm cân bằng tự nhiên," giống như một chiếc nhiệt kế, được định hình bởi di truyền và tính cách. Đúng là những sự kiện tích cực có thể nâng cảm xúc của bạn lên, nhưng chẳng mấy chốc, bạn lại quay về điểm cân bằng vốn có.

Tuy nhiên, hạnh phúc thực sự kéo dài lâu hơn một đợt sóng dopamine, nên cần phải xem nó như một thứ vượt xa cảm xúc. Cảm giác hạnh phúc của bạn còn bao gồm những suy tư nhận thức, chẳng hạn khi bạn đánh giá cao hoặc không hài lòng về khiếu hài hước của bạn thân, hình dáng chiếc mũi của mình, hay chất lượng cuộc hôn nhân. Một phần nhỏ của cảm giác này đến từ cảm xúc, phần còn lại là sản phẩm của những phép toán trong đầu—bạn tính toán kỳ vọng, lý tưởng, sự chấp nhận điều không thể thay đổi—và vô số yếu tố khác. Nói cách khác, hạnh phúc là một trạng thái tinh thần, và vì thế, nó có thể được xây dựng một cách chủ ý và chiến lược.

Dù điểm cân bằng cảm xúc của bạn là gì, những thói quen và lựa chọn hàng ngày—từ cách bạn duy trì tình bạn đến cách bạn suy ngẫm về các quyết định trong đời—đều có thể dịch chuyển chiếc kim hạnh phúc của bạn. Những nghiên cứu gần đây về thói quen của những người hạnh phúc nhất trong cuộc sống thậm chí cung cấp một "cẩm nang" để noi theo. Hóa ra, những hoạt động khiến chúng ta cảm thấy không chắc chắn, khó chịu, thậm chí có chút cắn rứt, lại thường gắn liền với những trải nghiệm đáng nhớ và vui vẻ nhất trong đời. Người hạnh phúc, dường như, lại thường xuyên thực hiện những thói quen trái ngược—thậm chí thoạt nhìn có vẻ chẳng hạnh phúc chút nào.

Psychology Today

Phần Thưởng Thực Sự Của Sự Mạo Hiểm

Khi lo lắng trở thành một trạng thái lý tưởng

Đó là một tối thứ Sáu, bạn đang dự định gặp bạn bè để ăn tối. Nếu muốn đảm bảo sẽ rời nhà hàng với chiếc bụng no nê, bạn có thể chọn pizza hoặc burger. Nhưng nếu bạn quyết định thử một món ăn mà trước đây chưa bao giờ nếm qua (Ethiopia—tại sao không chứ?), bạn sẽ đối mặt với rủi ro rằng mình có thể không thích món injera và wat lắm—nhưng cũng có thể khám phá ra một niềm vui bất ngờ.

Những người thực sự hạnh phúc dường như có một trực giác đặc biệt: họ hiểu rằng hạnh phúc bền vững không chỉ đơn thuần là làm những việc mình yêu thích. Nó còn đòi hỏi sự trưởng thành và dấn thân vượt ra khỏi giới hạn của vùng an toàn. Người hạnh phúc, nói đơn giản, là người tò mò. Trong một nghiên cứu năm 2007, Todd Kashdan và nhà tâm lý học Michael Steger tại Đại học Bang Colorado phát hiện rằng những người tham gia nghiên cứu, khi tự theo dõi hoạt động hàng ngày và cảm xúc của mình trong 21 ngày, thường cảm thấy hài lòng nhất với cuộc sống khi họ có những khoảnh khắc tò mò. Họ cũng tham gia nhiều hoạt động mang lại hạnh phúc nhất, chẳng hạn như bày tỏ lòng biết ơn với đồng nghiệp hoặc tình nguyện giúp đỡ người khác.

Thế nhưng, sự tò mò—trạng thái háo hức và không ngừng tìm kiếm những điều chưa biết—về cơ bản lại là một trạng thái lo lắng. Ví dụ, khi nhà tâm lý học Paul Silvia cho những người tham gia nghiên cứu xem các bức tranh, những hình ảnh dịu dàng, bình yên của Claude Monet hay Claude Lorrain khơi gợi cảm giác hạnh phúc, trong khi những tác phẩm bí ẩn, khó hiểu của Egon Schiele và Francisco Goya lại kích thích sự tò mò.

Hóa ra, tò mò chủ yếu là về sự khám phá—thường phải trả giá bằng niềm vui tức thời. Những người tò mò thường chấp nhận rằng cảm giác không thoải mái và dễ tổn thương không phải là một con đường dễ dàng, nhưng đó lại là con đường thẳng nhất để trở nên mạnh mẽ và khôn ngoan hơn. Thực tế, một phân tích sâu hơn từ nghiên cứu của Kashdan và Steger cho thấy những người tò mò thường đầu tư vào các hoạt động khiến họ không thoải mái, coi đó như bàn đạp để vươn tới những đỉnh cao tâm lý cao hơn.

Tất nhiên, có rất nhiều khoảnh khắc trong đời khi cách tốt nhất để tăng sự hài lòng là làm những gì mình biết chắc sẽ mang lại niềm vui, chẳng hạn như bật bài hát yêu thích trên máy hát tự động hoặc lên kế hoạch gặp gỡ người bạn thân. Nhưng thỉnh thoảng, đáng để bạn tìm kiếm những trải nghiệm mới mẻ, phức tạp, không chắc chắn, hoặc thậm chí gây khó chịu—dù đó là lần đầu tiên mạnh dạn bước lên sân khấu hát karaoke, hay tổ chức buổi chiếu phim nghệ thuật của người bạn thời đại học.

Những người hạnh phúc nhất chọn cả hai, để họ có thể tận hưởng lợi ích của từng trải nghiệm vào những thời điểm khác nhau trong đời.

Nhắm Mắt Trước Những Thăng Trầm Cuộc Sống

Lợi ích của việc nhìn rừng mà không nhìn cây

Một lời phê bình quen thuộc về những người hạnh phúc là họ không thực tế—họ trôi qua cuộc đời trong niềm vui vô tư, chẳng mảy may bận tâm đến những đau khổ hay vấn đề của thế giới. Những người hài lòng với cuộc sống thường ít phân tích và chú ý đến chi tiết hơn. Một nghiên cứu do nhà tâm lý học Joseph Forgas tại Đại học New South Wales dẫn đầu cho thấy, những người luôn có xu hướng tích cực thường ít hoài nghi hơn so với những người khác. Họ cởi mở một cách không kiểm soát với người lạ, vì thế dễ bị lừa dối. Hãy hình dung một bà cụ vui tính bị tính giá quá cao ở cửa hàng xe hơi bởi một nhân viên bán hàng luôn mỉm cười, so với một người tiêu dùng khó tính, hơi kém lạc quan hơn một chút.

Tất nhiên, khả năng để ý đến từng chi tiết nhỏ có thể rất hữu ích khi bạn điều hướng thế giới xã hội phức tạp của đồng nghiệp, người quen và những mối quan hệ tình cảm. Trên thực tế, nhà tâm lý học Paul Andrews tại Đại học Virginia Commonwealth đã lập luận rằng, trầm cảm có thể mang tính thích nghi. Theo logic này, người trầm cảm có xu hướng suy ngẫm và xử lý trải nghiệm của mình sâu sắc hơn, từ đó đạt được sự thấu hiểu về bản thân hoặc điều kiện con người—dù phải trả giá bằng cảm xúc. Một chút chú ý đến chi tiết giúp chúng ta đánh giá thực tế hơn về thế giới xã hội xung quanh.

Thế nhưng, quá chú trọng đến chi tiết có thể cản trở việc xử lý các vấn đề hàng ngày, như nghiên cứu của nhà tâm lý học Kate Harkness tại Đại học Queen đã chỉ ra: những người có tâm trạng trầm cảm dễ nhận thấy những thay đổi nhỏ nhặt trong biểu cảm khuôn mặt. Trong khi đó, người hạnh phúc có xu hướng bỏ qua những biến đổi nhỏ ấy—một cái nhíu mày thoáng qua, một nụ cười mỉa mai. Chắc hẳn bạn cũng từng trải qua điều này trong những tương tác với bạn đời. Khi tâm trạng không tốt, ta thường để ý những thay đổi nhỏ nhất và không thể thoát ra khỏi cuộc cãi vã ("Tôi thấy anh đảo mắt với tôi! Sao lại như vậy?!"), trong khi khi tâm trạng vui vẻ, ta dễ dàng bỏ qua những điều vụn vặt ("Anh trêu tôi, nhưng tôi biết anh thích ở bên tôi mà"). Những người hạnh phúc nhất có một lớp bảo vệ cảm xúc tự nhiên, giúp họ tránh bị cuốn vào những chi tiết vụn vặt.

Tương tự, người hạnh phúc có thái độ “sao cũng được” đối với hiệu suất. Trong một đánh giá nghiên cứu của Oishi và các cộng sự, những người hạnh phúc nhất—những người đạt 9 hoặc 10 điểm trên thang đo mức độ hài lòng với cuộc sống—thường không đạt được thành tích cao bằng những người hạnh phúc ở mức trung bình trong các lĩnh vực như điểm số, sự tham gia lớp học, hay mức lương công việc. Nói cách khác, họ không quá chú trọng vào hiệu suất của mình; với họ, việc hy sinh một chút thành tựu không là gì so với việc không phải bận tâm những điều nhỏ nhặt.

Điều này không có nghĩa chúng ta nên lơ là mọi trách nhiệm; chú ý đến chi tiết vẫn rất hữu ích. Nhưng việc tập trung quá mức vào những điều vụn vặt có thể khiến chúng ta kiệt sức và tê liệt. Những người hạnh phúc nhất (một cách vui vẻ) chấp nhận rằng việc theo đuổi sự hoàn hảo—và mong muốn mọi mối quan hệ luôn suôn sẻ—là một canh bạc thất bại.

Psychology Today

Người Bạn Không Biết Ganh Tỵ

Chúng ta được nâng đỡ bởi niềm hạnh phúc của người khác

Bạn đã nghe điều này cả triệu lần: Một người bạn tốt là người sẵn sàng giúp đỡ bạn khi bạn gặp khó khăn. Trong một cuộc khảo sát toàn cầu của Gallup, yếu tố dự báo lớn nhất về hạnh phúc trong công việc là liệu một người có một người bạn thân mà họ có thể nhờ cậy hay không. Điều này hoàn toàn hợp lý, vì chúng ta thường cho rằng một người bạn tốt là người đưa ta đi uống bia và chia sẻ nỗi buồn sau khi ta bị lỡ mất cơ hội thăng tiến—hoặc người đón ta ở quán bar sau khi ta say mèm vì bị sa thải.

Đúng là sự hỗ trợ như vậy giúp xoa dịu những hoàn cảnh khó khăn, giúp người chịu đựng vượt qua nỗi đau. Nhưng nghiên cứu gần đây hé lộ một ý tưởng ít quen thuộc hơn về tình bạn: Những người hạnh phúc nhất là những người có mặt khi người khác thành công—và họ cũng có những người bạn luôn ăn mừng chiến thắng của mình.

Ý tưởng này được củng cố qua nghiên cứu của nhà tâm lý học Shelly Gable thuộc Đại học California, Santa Barbara. Bà và các cộng sự phát hiện rằng, khi các cặp đôi không cùng nhau tôn vinh thành công của nhau, họ dễ chia tay hơn. Ngược lại, những cặp đôi thường ăn mừng thành tựu của nhau lại có xu hướng hài lòng và gắn bó hơn, tận hưởng tình yêu và hạnh phúc lớn lao.

Trong các mối quan hệ ngoài tình yêu, tại sao việc chúc mừng thành công của người khác lại khiến bạn hạnh phúc hơn? Tại sao bạn nên ủng hộ người bạn may mắn, nghe anh ta kể về một cuộc chinh phục tình ái nữa, trong khi bạn phải trải qua quá nhiều tối thứ Sáu đọc truyện tranh zombie? Thứ nhất, anh ấy thực sự cần bạn. Việc chia sẻ một trải nghiệm tích cực với một người nghe có phản hồi thay đổi ký ức về sự kiện đó—sau khi kể bạn nghe, anh ấy sẽ nhớ về đêm ấy với người mẫu đó một cách tích cực hơn cả thực tế. Và điều này giúp anh ấy dễ dàng hồi tưởng lại vài năm sau, khi cuộc sống không còn êm đẹp.

Quan trọng không kém, bạn sẽ được “dựa hơi” vào năng lượng tích cực của bạn mình. Giống như cảm giác hạnh phúc khi tiêu tiền mua quà hoặc làm từ thiện, chúng ta cũng cảm thấy vui hơn sau khi dành thời gian quý giá lắng nghe những thành tựu của bạn bè.

Trong cuộc sống, có lẽ luôn có rất nhiều "Florence Nightingale" sẵn sàng thể hiện lòng trắc ẩn của mình. Nhưng điều quý giá và hiếm hoi là những người có thể thực sự chia sẻ niềm vui và thành công của người khác mà không một chút ganh tỵ. Vì vậy, gửi hoa chúc mừng bạn khi cô ấy vượt qua ca phẫu thuật là điều tốt, nhưng cả hai sẽ cảm thấy hạnh phúc hơn với bó hoa bạn gửi khi cô ấy tốt nghiệp ngành y hoặc đính hôn.

Thời Điểm Của Mọi Cảm Xúc

Góc nhìn tích cực về những cảm xúc tiêu cực

Những người có sức khỏe tâm lý tốt nhất thường thấu hiểu sâu sắc tầm quan trọng của việc không để mọi điều nhỏ nhặt ám ảnh mình, nhưng điều đó không có nghĩa họ phủ nhận cảm xúc của bản thân hay giấu nhẹm vấn đề vào một góc. Thay vào đó, họ nhận thức rằng cảm xúc chính là hệ thống radar nội tại, cung cấp thông tin về những gì đang diễn ra (và sắp xảy ra) trong thế giới xã hội của mình.

Những người hạnh phúc và thịnh vượng không trốn tránh cảm xúc tiêu cực. Họ chấp nhận rằng cuộc sống đầy những thất vọng và đối mặt trực diện với chúng, thậm chí biến những cảm xúc như tức giận thành động lực để tự bảo vệ mình, hoặc dùng cảm giác tội lỗi làm nguồn động viên thay đổi hành vi. Sự uyển chuyển tinh thần này—khả năng chuyển đổi giữa niềm vui và nỗi đau để thích ứng với yêu cầu của hoàn cảnh—được gọi là “linh hoạt tâm lý.”

Ví dụ, thay vì để sự ghen tị âm ỉ với một người bạn mới của bạn gái phá hoại mối quan hệ, hãy chấp nhận cảm xúc đó như một tín hiệu, từ đó tìm kiếm các chiến lược phản ứng khác mang lại hiệu quả hơn. Những chiến lược này có thể bao gồm lòng trắc ẩn (nhận ra rằng bạn gái bạn đang cần được thấu hiểu) và lắng nghe chân thành (tò mò tìm hiểu điều gì khiến cô ấy quan tâm).

Khả năng chuyển đổi trạng thái tâm lý phù hợp với hoàn cảnh hóa ra lại là một yếu tố then chốt của hạnh phúc. Nhà tâm lý học George Bonanno tại Đại học Columbia phát hiện rằng, sau sự kiện 11/9, những người linh hoạt nhất ở New York—những người đôi khi thể hiện sự tức giận nhưng cũng biết che giấu cảm xúc khi cần thiết—đã nhanh chóng hồi phục và có sức khỏe tâm lý lẫn thể chất tốt hơn so với những người ít thích nghi hơn.

Cơ hội để rèn luyện khả năng phản ứng linh hoạt có mặt ở khắp nơi: Một cô dâu mới biết mình vô sinh có thể giấu nỗi tuyệt vọng trước mẹ mình nhưng chia sẻ thật lòng với người bạn thân nhất; những người từng trải qua tổn thương có thể thể hiện sự giận dữ với những người đồng cảm, nhưng lại che giấu nó trước những người bạn mang tinh thần khoan dung. Khả năng chịu đựng sự khó chịu khi phải chuyển đổi tâm thế tùy thuộc vào người đối diện và tình huống giúp ta đạt được kết quả tối ưu trong mọi hoàn cảnh.

Giống như việc tập luyện cho một cuộc thi ba môn phối hợp, rèn luyện khả năng chịu đựng cảm xúc tiêu cực là một kỹ năng nên được phát triển từng bước. Thay vì lập tức xem một tập phim The Walking Dead hoặc rót cho mình một ly rượu whisky mỗi khi tranh cãi căng thẳng với con trai tuổi dậy thì, hãy thử chịu đựng cảm xúc đó trong vài phút. Theo thời gian, khả năng vượt qua những cảm xúc tiêu cực hàng ngày của bạn sẽ được mở rộng.

Psychology Today

Cân Bằng Giữa Niềm Vui và Mục Đích

Niềm vui và mục đích đồng hành cùng nhau

Ngay cả những người theo đuổi mục đích cuộc đời mãnh liệt nhất cũng phải thừa nhận rằng một cuộc sống chỉ toàn mục đích mà thiếu đi những niềm vui thì quả là khô khan. Những người hạnh phúc biết rằng việc cho phép bản thân tận hưởng những khoảnh khắc nhỏ bé nhưng đầy ý nghĩa—một lần ngâm mình lâu trong bồn tắm, đọc lại cuốn Đấu Trường Sinh Tử của con gái, hay đôi khi bỏ qua buổi tập thể dục sáng thứ Bảy để xem một trận bóng đá trên TV—là một phần không thể thiếu trong việc tạo nên một cuộc sống viên mãn. Tuy nhiên, nếu chỉ tập trung vào những hoạt động mang lại niềm vui tức thời, ta có thể bỏ lỡ lợi ích từ việc xây dựng một mục đích rõ ràng.

Mục đích chính là động lực thúc đẩy ta dám mạo hiểm và thay đổi—ngay cả khi đối mặt với khó khăn và phải hy sinh hạnh phúc ngắn hạn. Trong nghiên cứu về cách những người hạnh phúc cân bằng giữa niềm vui và mục đích, các nhà nghiên cứu, dẫn đầu bởi Steger tại Đại học Colorado, đã chỉ ra rằng nỗ lực tìm hiểu và điều hướng thế giới thường khiến ta tạm rời xa hạnh phúc. Bởi hành trình này đầy những căng thẳng, sự bất định, phức tạp, cùng những khoảnh khắc ngắn ngủi của tò mò, hứng thú và mâu thuẫn giữa mong muốn cảm thấy vui vẻ và khao khát tiến xa hơn trong những điều ta thực sự quan tâm. Tuy vậy, những người hạnh phúc nhất thường vượt trội trong việc hy sinh niềm vui ngắn hạn để đạt được những mục tiêu quan trọng trong cuộc đời.

Hãy hình dung người hạnh phúc giống như một người với một chân vững vàng trong hiện tại để tận hưởng những điều đang có, và chân kia vươn tới tương lai, tìm kiếm những ý nghĩa chưa được khám phá. Thật vậy, nghiên cứu của nhà thần kinh học Richard Davidson tại Đại học Wisconsin ở Madison tiết lộ rằng việc tiến gần hơn đến các mục tiêu không chỉ khiến ta cảm thấy gắn bó hơn mà còn giúp ta chịu đựng tốt hơn những cảm xúc tiêu cực phát sinh trên hành trình.

Không ai giả vờ rằng việc tìm kiếm mục đích là dễ dàng hay có thể hoàn thành chỉ qua một bài tập đơn giản. Nhưng suy ngẫm về những hoạt động mang lại cho bạn niềm vui và ý nghĩa nhất trong tuần qua, những gì bạn giỏi và thường được công nhận, những trải nghiệm mà bạn không bao giờ muốn từ bỏ, và những điều bạn luôn khao khát có thêm thời gian để làm có thể là điểm khởi đầu. Hãy chú ý xem liệu câu trả lời của bạn có phản ánh những điều bạn thực sự yêu thích hay chỉ là điều bạn nghĩ mình nên nói.

Ví dụ, làm cha mẹ không có nghĩa là thời gian dành cho con cái luôn là phần ý nghĩa nhất trong cuộc đời bạn—và chấp nhận điều đó là rất quan trọng. Việc lừa dối chính mình chính là một trong những rào cản lớn nhất trên con đường tạo dựng mục đích. Những người hạnh phúc nhất luôn trung thực với chính mình về điều gì mang lại và không mang lại năng lượng cho họ. Ngoài việc tạo ra những khoảnh khắc vui thú hàng ngày, họ còn biết cách tích hợp những hoạt động mà họ thực sự quan tâm vào một cuộc sống đầy ý nghĩa và thỏa mãn.

Psychology Today

Hạnh Phúc Không Phải Là Tất Cả

Nhà Nobel Albert Schweitzer từng nói đùa rằng: “Hạnh phúc chẳng qua chỉ là sức khỏe tốt và trí nhớ tồi.” Mặc dù trạng thái tinh thần tích cực luôn hấp dẫn, nhưng nhiều ý kiến cho rằng việc chạy theo hạnh phúc là một mục tiêu sai lầm—nó chỉ là thoáng qua, hời hợt và mang tính hưởng thụ.

Nghiên cứu đã chứng minh phần nào những nhận định này. Theo nhà tâm lý học Ed Diener, con người thường phải trả giá cảm xúc cho những sự kiện quá tích cực, bởi những khoảnh khắc sau đó—dù dễ chịu—cũng trở nên kém rực rỡ khi so sánh. (Chẳng hạn, được tăng lương là một cảm giác tuyệt vời, nhưng có thể khiến bạn không còn đủ tâm trí để tận hưởng trọn vẹn tiết mục biểu diễn của con trai tại trường vào chiều hôm đó.)

Thậm chí, một loạt nghiên cứu do nhà tâm lý học Iris Mauss tại Đại học California, Berkeley dẫn đầu đã chỉ ra rằng những người đặt hạnh phúc lên hàng đầu thường cảm thấy cô đơn hơn. Đúng là hạnh phúc có thể tốt cho sức khỏe, nhưng khao khát hạnh phúc lại dễ dẫn ta vào con đường trượt dài.

Là những người nghiên cứu về hạnh phúc, chúng tôi không phủ nhận tầm quan trọng của nó—nhưng chúng tôi cũng tin rằng một cuộc đời đáng sống không chỉ đơn giản là luôn cảm thấy “vui vẻ.” Một cuộc đời tốt đẹp nên được hình dung như một ma trận bao gồm hạnh phúc, nỗi buồn thỉnh thoảng, cảm giác có mục đích, sự hồn nhiên, linh hoạt tâm lý, và cả cảm giác tự chủ, thành thạo và kết nối.

Có người sẽ đạt điểm cao ở hạng mục hạnh phúc và sự gắn bó xã hội, trong khi người khác lại tìm thấy niềm vui ở sự thành thạo và đạt được thành tựu. Cách tiếp cận này thừa nhận rằng mỗi người không chỉ có những ma trận hạnh phúc khác nhau mà ngay cả chính ma trận của họ cũng có thể thay đổi theo thời gian.

Chẳng hạn, cảm giác tự chủ của bạn có thể tăng vọt khi là sinh viên năm nhất, chuyển từ sự quản lý của cha mẹ sang tự do ở ký túc xá—nhưng lại giảm mạnh một thập kỷ sau đó khi bạn trở thành cha mẹ và phải hy sinh cả quyền quyết định giờ giấc ngủ của mình. Tuy nhiên, thật sai lầm nếu cho rằng sinh viên đại học có trạng thái tốt hơn các bậc cha mẹ. Thực tế, mỗi nhóm đang trải nghiệm một “hương vị” hạnh phúc độc đáo của riêng mình.

Phân tích cuộc đời tốt đẹp như một ma trận không chỉ là trò chơi ngôn từ. Chuyển sang góc nhìn về một bức tranh pha trộn giúp ta mở ra nhiều con đường hơn để đạt được cuộc sống đáng mơ ước. Chỉ cần đạt được thành công ở một lĩnh vực trong ma trận, bạn cũng đã có lý do để ăn mừng.

Những Con Số Về Hạnh Phúc

• 0.62: Khoảng cách tính bằng dặm từ nhà, khi cảm xúc hạnh phúc trên các dòng tweet của mọi người bắt đầu giảm (tương đương quãng đường đi làm ngắn).
• 40: Phần trăm khả năng kiểm soát hạnh phúc nằm trong tay chúng ta, theo nhà nghiên cứu Sonja Lyubomirsky từ Đại học California, Riverside.
• 85: Số cư dân trong 100 người ở Panama và Paraguay cho biết họ thường xuyên cảm nhận những cảm xúc tích cực, khiến đây là hai quốc gia hạnh phúc nhất thế giới.
• 20: Phần trăm dân số Hoa Kỳ giàu đến mức cảm giác hạnh phúc của họ không bị ảnh hưởng bởi sự bất bình đẳng thu nhập trong xã hội. 

Nguồn: What Happy People Do Differently – Psychology Today