Hiệu ứng domino và cách để thay đổi thói quen dễ dàng

Hiệu ứng Domino nói rằng khi bạn thay đổi một hành vi, điều đó sẽ kích hoạt một phản ứng dây chuyền và gây ra sự thay đổi trong các hành vi liên quan.

Ví dụ, một nghiên cứu năm 2012 tại Đại học Northwestern cho thấy rằng, khi mọi người giảm bớt thời gian dành cho các hoạt động giải trí ít vận động, họ cũng giảm lượng chất béo nạp vào cơ thể mỗi ngày. Những người tham gia không hề được yêu cầu phải ăn ít chất béo hơn, nhưng thói quen dinh dưỡng của họ được cải thiện vì họ giảm bớt thời gian ngồi trên ghế xem tivi và ăn uống theo quán tính.

Một thói quen dẫn đến một thói quen khác, một quân cờ domino xô ngã quân tiếp theo.

Bạn có thể nhận thấy những điều tương tự trong cuộc sống của mình. Ví dụ, nếu giữ thói quen đến phòng tập thể dục, thì một cách tự nhiên bạn sẽ thấy mình tập trung hơn trong công việc và ngủ ngon hơn vào ban đêm cho dù chưa bao giờ lập kế hoạch cụ thể cho những điều ấy.

Hiệu ứng Domino cũng đúng đối với những thói quen tiêu cực. Bạn có thể thấy rằng thói quen kiểm tra điện thoại của mình dẫn đến thói quen nhấp vào các thông báo trên mạng xã hội, điều mà sẽ dẫn đến thói quen lướt mạng xã hội theo quán tính và dẫn đến thói quen trì hoãn.

Theo lời của giáo sư Stanford là BJ Fogg, “Bạn không bao giờ có thể thay đổi chỉ một hành vi riêng lẻ. Các hành vi của chúng ta có mối liên hệ với nhau, vì vậy khi bạn thay đổi một hành vi, các hành vi khác cũng thay đổi theo.”

Hiệu ứng Domino xảy ra vì hai lý do:

Thứ nhất, nhiều thói quen và việc ta thường làm hàng ngày có liên quan đến nhau. Sự liên quan vốn có của mọi thứ là lý do cốt lõi khiến các lựa chọn trong một lĩnh vực của cuộc sống có thể dẫn đến kết quả đáng ngạc nhiên trong những lĩnh vực khác, bất kể bạn lên kế hoạch làm điều gì.

Thứ hai, Hiệu ứng Domino vận dụng một trong những nguyên tắc cốt lõi của hành vi con người: sự cam kết và sự nhất quán. Hiện tượng này được giải thích trong cuốn sách kinh điển về hành vi con người, Influence của Robert Cialdini. Ý tưởng cốt lõi là nếu mọi người cam kết thực hiện một ý tưởng hoặc mục tiêu nào đó, dù ở mức độ rất nhỏ, họ nhiều khả năng sẽ tôn trọng cam kết đó hơn vì giờ đây họ thấy ý tưởng hoặc mục tiêu đó gắn với hình ảnh về bản thân họ.

Đây là một sản phẩm phụ thú vị của Hiệu ứng Domino. Nó không chỉ tạo ra một loạt các hành vi mới, mà thường là cả sự thay đổi trong niềm tin cá nhân. Khi mỗi quân cờ domino bé nhỏ ngã xuống, bạn bắt đầu tin vào những điều mới về bản thân và xây dựng các thói quen tương đồng.

Hiệu ứng Domino là thứ bạn có thể tạo ra. Bạn có thể tạo ra phản ứng dây chuyền của những thói quen tốt bằng cách xây dựng những hành vi mới giúp dẫn đến hành động thành công tiếp theo một cách tự nhiên.

Có ba điểm mấu chốt để kích hoạt hiệu ứng Domino và khiến nó có tác dụng trong đời thực. Ba quy tắc của Hiệu ứng Domino là:

1. Bắt đầu với việc bạn có động lực thực hiện nhất. Hãy bắt đầu với một hành vi nhỏ và thực hiện nó một cách nhất quán. Điều này không chỉ giúp bạn cảm thấy hài lòng mà còn giúp bạn nhận ra kiểu người mà bạn có thể trở thành. Không quan trọng quân domino nào ngã trước, miễn là có một quân cờ ngã xuống.
2. Duy trì lực đẩy và ngay lập tức chuyển sang nhiệm vụ tiếp theo mà bạn có động lực hoàn thành. Hãy để lực đẩy hoàn thành một nhiệm vụ đưa bạn đến thẳng hành vi tiếp theo. Với mỗi lần lặp lại, bạn sẽ trở nên cam kết hơn với hình ảnh mới về bản thân mình.
3. Khi không chắc chắn, hãy chia mọi thứ thành những phần nhỏ hơn. Khi bạn thử những thói quen mới, hãy tập trung vào việc giữ chúng nhỏ và trong tầm kiểm soát. Hiệu ứng Domino chú trọng sự tiến bộ, không phải kết quả. Bạn chỉ cần duy trì lực đẩy. Hãy để quá trình ấy lặp lại khi các quân domino tự động xô ngã quân tiếp theo.

Khi một thói quen không thể dẫn đến hành vi tiếp theo, thường là do hành vi đó không tuân thủ ba quy tắc trên. Có nhiều con đường khác nhau để xô ngã quân cờ domino. Hãy tập trung vào hành vi mà bạn hứng thú và để nó thay đổi cuộc đời bạn.

Nội dung được dịch và biên tập bởi Team Trần Đăng Khoa 

Nguồn: https://jamesclear.com/domino-effect