Hoà hợp cảm xúc là gì và vì sao nó quan trọng?

Con người là những sinh vật xã hội, và hầu hết chúng ta đều cần những mối quan hệ tương tác với nhau để thật sự hạnh phúc. Thế nhưng, tất cả các mối quan hệ như tình cảm gia đình giữa cha mẹ và con cái, giữa anh chị em, hay tình bạn bè, tình đồng nghiệp, tình yêu lãng mạn, đều cần sự nỗ lực giữa những người có liên quan để được hạnh phúc, viên mãn, và chạm đến sự đủ đầy.

Theo Gottman và Silver, tác giả của quyển sách 7 Bí Quyết Giúp Hôn Nhân Hạnh Phúc, để thiết lập nên một mối quan hệ hạnh phúc và viên mãn, thì điều cốt lõi là phải thấu hiểu về khoa học xây dựng tình cảm thông qua sự hoà hợp cảm xúc.

Vậy sự hoà hợp về cảm xúc được thể hiện trong mối quan hệ tình cảm như thế nào? Nội dung dưới đây sẽ diễn giải về vấn đề này.

Hoà Hợp Cảm Xúc, Nghĩa Là Gì?

Hoà hợp về mặt cảm xúc đơn giản là thấu hiểu những xúc cảm ẩn chứa ở đối phương trong mối quan hệ với mình. Điều đó có nghĩa là chúng ta biết những điều họ làm và những gì họ nói, không phải lúc nào cũng phản ánh chính xác cảm nhận của họ, khi đó chúng ta biết kiên nhẫn và thông cảm với người ấy nhiều hơn.

Hãy nghĩ như thế này, có thể bạn vừa trải qua một ngày làm việc tồi tệ, kẹt xe trên đường về, và đổ cafe lên chiếc áo yêu thích của mình. Khi về đến nhà, bạn khó lòng mà vui vẻ chào hỏi người bạn đời của mình như thường ngày. Thậm chí bạn còn trở nên cọc cằn và thiếu đi sự ấm áp. Dù biết rằng những gì đã xảy ra không phải là lỗi ở họ, nhưng trạng thái cảm xúc sẽ vô tình phản ánh thái độ của bạn tuỳ vào mức độ nhiều hay ít.

Nếu người bạn đời của bạn dễ dàng chấp nhận hành vì bất thường này, không quá để tâm, và cố gắng tích cực để khiến bạn cảm thấy tốt hơn, có nghĩa là họ hiểu hành vi này do một cảm xúc tiềm ẩn nào đó tạo nên. Đây chính là biểu hiện cho thấy họ hoà hợp về mặt cảm xúc với bạn.

Làm Sao Để Xây Dựng Các Mối Quan Hệ Tốt Đẹp Hơn Nhờ Vào Hoà Hợp Cảm Xúc

Bất kỳ mối quan hệ nào được xây dựng mà không có nền tảng vững chắc, thì cuối cùng cũng đều tan vỡ. Cách tốt nhất để một mối quan hệ có thể diễn ra tốt đẹp là chúng ta nên thẳng thắng thể hiện những kỳ vọng của mình ngay từ khi bắt đầu mối quan hệ.

Để tạo nên sự hoà hợp về cảm xúc, điều quan trọng cần làm là rèn luyện những hành vi giúp bạn thấu hiểu đối phương tốt hơn, và nắm bắt được những trạng thái cảm xúc tiềm ẩn bên trong họ.

1. Phải Luôn Để Tâm Và Tránh Để Tâm Trí Đánh Bại

Hãy luôn trong trạng thái chủ động và tìm ra sự thật về mối quan hệ của bạn. Hãy suy nghĩ thấu đáo về mọi khía cạnh như cảm giác và suy nghĩ của bản thân, cảm xúc của đối phương, và yếu tố ngoại cảnh. Bất kể bạn đang bắt đầu một mối quan hệ theo kiểu thông thường hay có tình cảm đặc biệt, thì có một số điều phổ biến cần lưu ý.

Tốt hơn hết là nên thẳng thắng đối mặt với sự thật ngay từ bây giờ, và tìm hướng giải quyết thay vì để nó phá huỷ mối quan hệ của bạn về sau. Những vấn đề không được giải quyết sẽ luôn quay trở lại để khiến chúng ta bị ám ảnh về nó. Đừng để thứ mà chúng ta đã né tránh, làm tổn thương mối quan hệ mà lẽ ra có thể kéo dài và được viên mãn.

Nên nhớ một trong những mối nguy hại lớn nhất ở các mối quan hệ thân thiết, là tưởng đối phương cũng có suy nghĩ và cảm xúc giống như mình. Thông thường, bản tính của chúng ta sẽ rất khó chấp nhận việc những người thân thiết với mình lại không giống mình, chưa kể là còn có rất nhiều khác biệt.

Hãy nhớ rằng mỗi cá nhân là một bản thể duy nhất. Bất kể chúng ta có bao nhiêu điểm chung đi nữa, thậm chí là những người bạn thân nhất, là người yêu hợp ý nhất, và là cộng sự đáng tin cậy nhất, thì giữa người với người vẫn luôn có sự bất đồng.

Điều này chẳng có gì xấu, vì chúng ta đang sống đúng với bản chất riêng của mỗi người. Nhìn vào những điều khiến bạn yêu quý đối phương, thật sự quan trọng hơn việc để tâm đến những thứ bạn không thích về họ. Hãy tôn trọng những sự lựa chọn của họ, còn bản thân vẫn tiếp tục cố gắng, và nhìn vào bức tranh toàn cảnh, tức là tương lai tốt đẹp của mối quan hệ này.

2. Xóa Bỏ Rào Cản Trong Giao Tiếp, Áp Dụng Nghệ Thuật Trò Chuyện, Và Xây Dựng Niềm Tin

Bạn cần phải loại bỏ những rào cản trong giao tiếp, để việc trò chuyện với đối phương hiệu quả hơn nhờ vào sự cởi mở và lòng chân thành. Bất kể điều gì ngăn cản khiến cả hai không thể mở lòng khi nói chuyện cùng nhau, đều được xem là rào cản giao tiếp.

Để xây dựng sự thấu hiểu lẫn nhau, thì không có thời điểm nào tốt hơn là lúc mới bắt đầu mối quan hệ. Cởi mở trong giao tiếp sẽ đảm bảo việc bạn hiểu rõ về những mong muốn của bản thân trong một mối quan hệ, có thể là những điều rất nhỏ từ sở thích cá nhân và lựa chọn phong cách sống, cho đến những mối bận tâm lớn hơn như việc chung sống cùng nhau, mục tiêu nghề nghiệp, kết hôn, và kế hoạch sinh con.

Tốt nhất là nên biết về những điều này càng sớm càng tốt, để cả bạn và đối phương cân nhắc xem có khả năng phát triển mối quan hệ này về lâu dài hay không.

Đôi khi hai người tưởng chừng như rất hợp nhau lại bất đồng trong các vấn đề quan trọng, mà về sau chính nó sẽ huỷ hoại cả mối quan hệ. Hãy tìm ra những sở thích trong giao tiếp ở mỗi người, rồi sau đó cùng nhau dàn xếp để có được sự phù hợp cho cả hai.

Cách hiệu quả nhất để làm điều này là áp dụng nghệ thuật trò chuyện. Đây là một chiến lược trong giao tiếp giúp bạn được cởi mở, và thành thật về cảm xúc cũng như suy nghĩ của mình đối với những gì đang xảy ra, hạ thấp rào cản giữa hai người, dễ bị tổn thương nhưng lại chân thật.

Kỹ thuật này sẽ rất tốt để áp dụng cho tất cả mối quan hệ quan trọng trong cuộc sống của bạn, đặc biệt là trong chuyện tình cảm, cũng như các mối quan hệ gia đình và bạn bè thân thiết. Hãy kể cho người ấy nghe những điều về bản thân, mà bạn muốn họ biết để gắn kết lòng tin giữa hai người và phát triển mối quan hệ bền chặt hơn.

Tuy nhiên, để nghệ thuật giao tiếp diễn ra hiệu quả, thì điều quan trọng cần ghi nhớ là không quá mong đợi việc người khác ngay lập tức chiều theo những mong cầu của bạn. Hãy nhớ rằng đây là một lời thỉnh cầu về tình cảm, không phải một mệnh lệnh buộc người khác làm theo.

Chiến lược này sẽ giúp bạn xây dựng niềm tin, mà lòng tin chính là chìa khoá của một mối quan hệ lâu dài và hạnh phúc. Vì giai đoạn hẹn hò là khởi đầu của một mối quan hệ, nên việc tạo nên sự tin tưởng cho nhau trong thời điểm này sẽ mang lại lợi ích cho tương lai về sau.

Nếu bạn muốn có một mối quan hệ lâu dài, hãy làm những việc để người ấy tin tưởng mình, và đánh giá mức độ tin cậy của họ dành cho bạn. Chấp nhận việc sẽ bị tổn thương nhưng vẫn chọn cách giao tiếp cởi mở, chia sẻ bí mật, và rộng lòng thể hiện đề nghị thoả hiệp của bạn.

Nếu đối phương thể hiện họ là kiểu người đáng tin cậy, hãy dần tiến đến sự cam kết. Nếu không, hãy đánh giá lại sự cam kết của bạn vì có thể mối quan hệ này không thể kéo dài.

3. Thiết Lập Ranh Giới, Tôn Trọng Quyền Riêng Tư, Và Giải Quyết Xung Đột

Một khía cạnh quan trọng của việc thể hiện sự tin tưởng là cho phép cả hai được thiết lập ranh giới và được giữ quyền riêng tư của mình. Sự phát triển của công nghệ giúp việc giao tiếp trở nên dễ dàng hơn.

Thế nhưng, việc chúng ta thường xuyên giữ liên lạc không đồng nghĩa rằng hành động ấy là lành mạnh. Dù chúng ta đang quen nhau, nhưng mỗi người vẫn có một cuộc sống riêng biệt, và cần cho nhau không gian riêng để đảm bảo một mối quan hệ bền vững và hạnh phúc.

Như đã chia sẻ, giai đoạn mới bắt đầu là thời điểm tuyệt vời để thiết lập ranh giới. Hãy trò chuyện cùng nhau và cho người ấy biết về những điều khiến bạn thoải mái lẫn khó chịu. Nó sẽ cứu bạn khỏi những bất đồng âm thầm kéo dài mãi mãi và gây tổn thương về sau, và hãy đảm bảo rằng cả hai đều hiểu đúng về những kỳ vọng của nhau.

Cho nhau không gian khi cần thiết, và tránh việc luôn ở cạnh để khiến cả hai cảm thấy bị dồn ép, sẽ giúp tạo nên một hạnh phúc lâu dài. Tôn trọng ranh giới và tạo cho đối phương sự riêng tư, là điều kỳ diệu để xây dựng lòng tin lẫn nhau.

Nếu bạn bước vào một mối quan hệ và hy vọng rằng sẽ không bao giờ có xung đột, bạn sẽ thất bại vì có thể ngay từ cuộc chiến đầu tiên sẽ là hồi kết cho chuyện tình yêu của hai người. Thay vào đó, hãy học cách giải quyết mâu thuẫn theo một cách lành mạnh, chia sẻ với người ấy về quan điểm của bạn khi xảy ra vấn đề và cùng trao đổi trước về hướng xử lý.

Vì mỗi người đều có góc nhìn, cách tư duy, và quan điểm riêng, nên chắc chắn sẽ có một số điều khiến bạn không thoải mái. Khi bắt đầu mối quan hệ, cả hai nên cam kết về việc tránh đưa ra các giả định theo hướng suy nghĩ của mình, và phải luôn thẳng thắn khi đối mặt với những nghi ngờ. 

Nếu bạn nhận thấy người ấy làm gì khiến bạn tổn thương hoặc không đúng, hãy nhẹ nhàng nói với họ rằng bạn không thích những việc đó và nói lên lý do của mình. Mỗi khi xung đột xảy ra, hãy luôn bắt đầu bằng cách nhấn mạnh rằng bạn luôn quan tâm đến họ và mối quan hệ này.

Tránh việc đổ lỗi và rộng lòng giải thích về hành động của người ấy. Nếu bạn nhận ra mình đã phạm phải sai lầm, hãy thành tâm và nhanh chóng nói lời xin lỗi. Nếu bạn thấy mình đang mãi ở trong quá khứ, hãy cố gắng hướng đến những hành vi tốt hơn trong tương lai.

Hãy tập trung vào việc kết nối và xây dựng lại “sợi dây tình cảm” đang bị giãn ra do xung đột.

4. Hãy nhớ rằng một cặp đôi được tạo nên từ hai cá thể

Hãy nhớ lấy, việc bạn chọn ở trong một mối quan hệ là để đáp ứng nhu cầu có người đồng hành. Vậy nên, hãy luôn hướng đến mục tiêu của cuộc đời mình dù đang ở cạnh ai đi nữa.

Đừng để những mối quan hệ ấy chiếm hết cuộc sống của bạn đến mức bạn quên mất mình là ai. Những ý tưởng, sự nghiệp, mục tiêu, và định hướng cuộc đời cũng quan trọng tương tự như việc có một người đồng hành.

Tôn trọng sự lựa chọn của người khác là cách làm tốt nhất, nhưng bạn cũng có quyền yêu cầu sự tôn trọng tương tự từ họ. Khi bước vào một mối quan hệ, hãy nói rõ quan điểm này với người ấy để cả hai ý thức đúng về những gì đang diễn ra. Đừng để nhu cầu và mong muốn của người ấy lấn át những nhu cầu và mong muốn của bản thân bạn.

Hãy áp dụng quy tắc trong Nghệ thuật giao tiếp để thẳng thắng, cởi mở về nhu cầu và mong muốn của bạn. Khuyến khích họ làm điều tương tự. Nếu không, sự tức giận và thất vọng về bản thân cũng như về phía đối phương, sẽ hình thành nên nguyên nhân phá huỷ một mối quan hệ hạnh phúc và lâu dài.

5. Thoả Hiệp Là “Người Bạn Thân Nhất” Của Bạn

Khi bắt đầu hẹn hò, hãy nhớ rằng những quyết định và cuộc sống hiện tại của bạn, sẽ đóng một vai trò đặc biệt đối với cuộc đời của người ấy và ngược lại. Hãy cân bằng giữa việc để nhu cầu của mình được đáp ứng, và đáp ứng nhu cầu của người khác.

Nên tìm kiếm một sự thoả hiệp để đôi bên cùng có lợi, mỗi khi bất đồng quan điểm. Một bí quyết cho bạn, là hãy nhớ trận nào nên chiến trận nào thì không. Thấu hiểu và tôn trọng những cảm xúc ẩn giấu của nhau, chính là chìa khoá để thoả hiệp thành công.

Khả năng thoả hiệp là điều cần thiết để hình thành nên một mối quan hệ hạnh phúc và kéo dài.

Thực Hành Hoà Hợp Cảm Xúc

Mỗi khi giao tiếp với nhau, hãy cố gắng hiểu những cảm xúc ẩn giấu sau những ngôn từ nói ra, thay vì chỉ dựa vào những lời người ấy nói. Để ý xem họ có vẻ như đang căng thẳng, buồn bã, thất vọng, bối rối, vui vẻ, tức giận, v.v. hay không.

Khi đang ở trong một mối quan hệ mới và vẫn đang tìm hiểu về nhau, có thể bạn không phải lúc nào cũng đúng, và họ cũng vậy. Tuy nhiên, theo thời gian các bạn sẽ bắt đầu hiểu nhau hơn một cách chân thành, và mối quan hệ sẽ tốt đẹp hơn nếu biết kiên nhẫn và nỗ lực.

Hãy để ý đến giọng điệu và ngôn ngữ cơ thể, những điều sẽ không thể được diễn tả bằng bất kỳ một ngôn ngữ nào. Chính sự hoà hợp về cảm xúc sẽ nâng cao khả năng thấu hiểu người khác và biết cách đáp lại để hướng đến mối quan hệ hạnh phúc lâu dài.

Xã hội ngày nay đề cao tính cá nhân, nhưng để bất kỳ mối quan hệ nào được phát triển một cách hiệu quả, thì chúng ta cần phải thoát khỏi vỏ bọc tự cho mình là trung tâm, và hãy đặt bản thân vào vị trí của người khác để hiểu được quan điểm, suy nghĩ, và cảm xúc của họ.

Tổng Kết

Khi bắt đầu một mối quan hệ, sự hoà hợp về cảm xúc có thể đảm bảo cho tình cảm của cả hai được thành công lâu dài. Để làm được điều này, các bạn sẽ phải áp dụng nhiều “chiến lược” khác nhau cho những hoàn cảnh không giống nhau mà cả hai sẽ cùng đối mặt.

Kiên nhẫn, thỏa hiệp, và đồng cảm với nhau là những yếu tố song hành trong một chặng đường dài, đảm bảo việc bạn và người ấy sẽ cùng nhau trải qua khoảng thời gian viên mãn và hạnh phúc.

(*) Tác giả: Tiến sĩ Gleb Tsipursky

------------

Dịch giả: Amy Cattuong – Nguồn: Tâm Lý Học Tuổi Trẻ 

Link bài gốc: What Is Emotional Attunement And Why It’s Important