Làm sao để truyền động lực – 4 bước được khoa học chứng minh

Động lực là một sức mạnh to lớn. Nó dự đoán thành công chính xác hơn cả trí thông minh, kỹ năng hay mức lương.

Theo The 100 Simple Secrets of Successful People:

Khi được so sánh với những yếu tố tưởng chừng quan trọng như trí thông minh, khả năng hay thu nhập, mức độ động lực hóa ra lại là yếu tố quyết định sự thành công trong sự nghiệp. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là nguồn gốc của động lực khác nhau ở mỗi người và không liên quan trực tiếp đến thành công. (Bashaw & Grant, 1994)

Tôi đã từng nói về nghệ thuật thuyết phục, lãnh đạo, cải thiện thói quen và vượt qua trì hoãn, nhưng làm thế nào để giúp người khác thật sự phát huy hết khả năng của họ?

1) Đừng Chỉ Dựa Vào Phần Thưởng

Khi các diễn viên hỏi đạo diễn huyền thoại Alfred Hitchcock: "Động lực của tôi trong cảnh này là gì?" ông trả lời: "Là tiền lương của anh."

Phần thưởng chắc chắn có tác dụng.

Theo The 100 Simple Secrets of Successful People:

Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng lợi ích cá nhân – tức những phần thưởng mà một người tin rằng mình sẽ nhận được – là yếu tố quan trọng nhất trong việc dự đoán mức độ tận tâm và hài lòng trong công việc. Nó chiếm đến 75% động lực cá nhân trong việc theo đuổi thành tựu. (Dickinson, 1999)

Nhưng như Dan Pink phân tích trong Drive: The Surprising Truth About What Motivates Us, có một vấn đề với công thức này:

Phần thưởng chỉ có tác dụng khi còn phần thưởng.
Khi phần thưởng biến mất, động lực cũng mất theo.

Và nếu công việc không đơn thuần là lao động tay chân – nếu đó là công việc đòi hỏi sáng tạo hay tư duy phân tích – thì phần thưởng có thể phản tác dụng.

Dan Pink giải thích rằng: Bạn cần trả lương đủ để tiền không còn là mối bận tâm.
Khi đó, con người sẽ có động lực mạnh mẽ hơn từ ba yếu tố:

• Sự tự chủ – Có quyền quyết định cách làm việc của mình.
• Sự thành thạo – Cảm giác mình đang ngày càng giỏi hơn.
• Mục đích – Tin rằng công việc mình làm có ý nghĩa.

Vậy nếu phần thưởng không phải là chìa khóa, điều gì mới thực sự hiệu quả?

2) Khiến Họ Cảm Nhận Điều Gì Đó

Chúng ta thường nói con người có thể được thúc đẩy bởi hận thù, ghen tị, sợ hãi, đam mê… Tất cả những điều này có điểm chung là gì?

Chúng đều là cảm xúc.

Chúng ta hiếm khi làm điều gì đó mà không cảm nhận được nó, và rất khó cưỡng lại những gì chúng ta cảm thấy mạnh mẽ. Đó là cách bộ não vận hành.

Chip và Dan Heath tóm gọn nghiên cứu này trong cuốn Switch: How to Change Things When Change Is Hard:

Hãy tập trung vào cảm xúc. Biết điều gì đó là chưa đủ để tạo ra thay đổi. Hãy khiến người ta cảm nhậnđược điều đó.

Chúng ta thường xem môi trường làm việc là nơi nghiêm túc, ít cảm xúc. Nhưng thực tế, nếu muốn thúc đẩy động lực, đó lại là một sai lầm lớn.

Một nghiên cứu trên 130 công ty với 400 người đã tìm ra câu trả lời đơn giản:

Để thay đổi tổ chức, trước tiên phải thay đổi hành vi của từng cá nhân. Và cách hiệu quả nhất để thay đổi hành vi chính là tác động vào cảm xúc. (Switch: How to Change Things When Change Is Hard)

Vậy nếu muốn tăng động lực, cảm xúc nào là quan trọng nhất?

3) Nhấn Mạnh Vào Tiến Bộ

Nghiên cứu của Teresa Amabile tại Harvard đã chỉ ra rằng không có điều gì truyền động lực mạnh mẽ hơn cảm giác tiến bộ.

Trong cuốn The Progress Principle: Using Small Wins to Ignite Joy, Engagement, and Creativity at Work, bà viết:

Đây chính là nguyên tắc tiến bộ: Trong tất cả các yếu tố tích cực ảnh hưởng đến tâm lý làm việc, điều quan trọng nhất là cảm giác tiến triển trong một công việc có ý nghĩa. Và ngược lại, trong số các yếu tố tiêu cực, thứ gây ảnh hưởng mạnh nhất chính là sự trì trệ, bế tắc. Vì vậy, nếu muốn tạo động lực, cách hiệu quả nhất là tạo điều kiện để tiến bộ diễn ra.

Những thành tựu nhỏ, tích lũy đều đặn mỗi ngày, mang lại hạnh phúc nhiều hơn hẳn so với những thành công lớn nhưng hiếm hoi.

Theo The 100 Simple Secrets of Successful People:

Những người có một chuỗi thành tựu nhỏ, ổn định có mức độ hài lòng với cuộc sống cao hơn 22% so với những người chỉ tập trung vào những mục tiêu vĩ đại. (Orlick, 1998)

Chúng ta cần một sự cân bằng giữa thử thách, thành tựu và phản hồi.

Hãy giúp mọi người nhìn lại chặng đường họ đã đi qua, những gì họ đã làm tốt. Điều này không phải là nuông chiều bản thân – mà thực tế, những người kiên trì dành thời gian suy nghĩ về thành tựu của họ nhiều gấp đôi so với những người dễ bỏ cuộc.

Theo The 100 Simple Secrets of Successful People:

Khi so sánh những người dễ dàng bỏ cuộc với những người bền bỉ trước thử thách, các nhà nghiên cứu nhận thấy nhóm người kiên trì dành gấp đôi thời gian để nghĩ về những gì họ đã đạt được, rằng thử thách này hoàn toàn khả thi và họ có đủ khả năng để làm được. (Sparrow, 1998)

Dan Ariely, tác giả Predictably Irrational, cũng nhấn mạnh: Khi chúng ta không cảm thấy tiến bộ, khi công sức của mình trở nên vô nghĩa, động lực sẽ chết dần.

Bạn đã giúp họ cảm nhận được điều gì đó. Bạn đã chứng minh rằng họ đang tiến lên. Nhưng làm thế nào để duy trì động lực đó?

4) Xây Dựng Một "Giáo Phái" (Gần Như Thế)

Không phải theo nghĩa đen đâu. Không cần áo choàng kỳ lạ hay nghi lễ hiến tế. Nhưng có điểm gì chung giữa những cộng đồng gắn kết chặt chẽ?

Niềm tin chung. Một câu chuyện chung.

Nhà đầu tư mạo hiểm Ben Horowitz cho rằng những nền văn hóa doanh nghiệp thành công nhất đều có dáng dấp của một "giáo phái" – tức là một nhóm người gắn kết với nhau bởi một tư tưởng táo bạo.

Trong The Hard Thing About Hard Things: Building a Business When There Are No Easy Answers, ông viết:

Trong cuốn sách Built to Last, Jim Collins chỉ ra rằng các công ty tồn tại lâu dài đều có một nền văn hóa "giống như giáo phái". Điều này không có nghĩa là bạn phải biến tổ chức của mình thành điều gì đó kỳ quái trong mắt người ngoài. Nhưng bạn cần có một tư tưởng đủ mạnh mẽ để làm thay đổi cách mọi người hành động mỗi ngày.

Vậy điều gì tạo nên ý nghĩa trong cuộc sống? Những câu chuyện.
Điều gì mang lại ý nghĩa cho công việc? Những câu chuyện.
Điều gì tạo ra sự gắn kết và tinh thần đồng đội? Cũng là những câu chuyện.

Những tổ chức biết cách truyền tải một câu chuyện giàu cảm hứng thường có sức hút mạnh mẽ, tạo ra sự tận tâm đặc biệt từ nhân viên. Và chính sự tận tâm này ảnh hưởng trực tiếp đến thành công của họ.

Nhà tâm lý học Howard Gardner từng viết trong Leading Minds: An Anatomy Of Leadership:

"Những câu chuyện là vũ khí mạnh mẽ nhất trong kho tàng của một nhà lãnh đạo."

Một trong những lý do khiến Abraham Lincoln trở thành một vị tổng thống vĩ đại chính là vì ông là một người kể chuyện xuất sắc.

Vậy làm thế nào để tạo ra một câu chuyện có thể gắn kết và truyền động lực cho mọi người?

Simon Sinek, tác giả Start with Why: How Great Leaders Inspire Everyone to Take Action, đưa ra một lý thuyết thú vị:

Con người bị thu hút bởi lý do tại sao ta làm điều gì đó – hơn là bản thân hành động đó.

Từ chiến dịch marketing của Apple đến bài phát biểu "I Have A Dream" của Martin Luther King, tất cả những thông điệp truyền động lực mạnh mẽ nhất đều bắt đầu bằng câu hỏi "Tại sao?"

Tóm Lại

Nghiên cứu thực tế cho thấy, việc lải nhải nhắc nhở liên tục thực sự có tác dụng:

Những nhà quản lý giao tiếp lặp lại một cách có chủ ý giúp dự án của họ tiến triển nhanh hơn và trơn tru hơn.

Nhưng hãy thử tự hỏi: Bạn đã bao giờ làm công việc xuất sắc nhất của mình chỉ vì ai đó cứ hối thúc bạn chưa?

Tôi đoán là chưa.

Vậy thay vì nhắc nhở, hãy làm thế này:

✅ Đừng dùng phần thưởng như một giải pháp duy nhất
✅ Khiến họ cảm nhận được điều gì đó
✅ Nhấn mạnh vào tiến bộ
✅ Tạo ra một câu chuyện chung để gắn kết mọi người

Những suy nghĩ vĩ đại bắt đầu từ những cảm xúc mạnh mẽ.

Nguồn: How To Motivate People – 4 Steps Backed By Science