Làm sao để vượt qua mặc cảm

Tôi 37 tuổi và mỗi ngày đều phải đấu tranh với cảm giác tự ti. Tôi thường xuyên tự xét đoán mình xem liệu có đủ tốt để xứng đáng với người bạn đời hay không. Khi thấy anh ấy dường như nhìn một người phụ nữ khác hoặc trò chuyện thân thiết với ai đó trong bữa tiệc tối, tôi lại lo lắng. Gần đây, khi ăn trưa cùng bạn, có hai cô người mẫu gầy gò nhưng tuyệt đẹp ngồi gần bàn chúng tôi. Tôi tự hỏi: Làm sao mình có thể cạnh tranh với họ? Ai lại muốn mình làm bạn đời?Những suy nghĩ kiểu này không chỉ phá hủy ba mối quan hệ dài lâu trước đây của tôi mà còn kìm hãm sự nghiệp của tôi. Ở công việc, tôi tự trách mình mỗi khi phạm lỗi. Tôi đã ấp ủ mở doanh nghiệp riêng nhiều năm nhưng luôn sợ thất bại. Làm thế nào để buông bỏ căn bệnh này một lần và mãi mãi?

Hãy nhớ rằng ai cũng có những lúc nghi ngờ bản thân, cảm thấy mình không đủ tốt để xứng đáng với tình yêu hay sự ngưỡng mộ của người khác. Ngồi cạnh những cô người mẫu xinh đẹp hẳn sẽ khiến bất cứ người phụ nữ nào cũng cảm thấy tự ti. Và mọi doanh nhân đều từng sợ thất bại—nhưng họ vẫn dấn thân. Sự khác biệt là ở chỗ, những người khác thường không để nỗi nghi ngờ bám riết, bởi cuộc sống bộn bề cuốn họ đi hoặc họ chủ động sử dụng các cách thức để khôi phục lại niềm tin vào bản thân. Những người này biết cách đối phó với tiếng nói tiêu cực bên trong—thứ luôn lặp đi lặp lại rằng: Tôi chẳng bao giờ làm đúng việc gì, hoặc Tôi không xứng với anh ấy. Trong khi đó, có vẻ như tiếng nói ấy trong bạn đang hoạt động không ngừng nghỉ mà không hề bị ngăn cản.

Con người luôn so sánh bản thân với người khác để định vị mình trong xã hội. Khi sự so sánh dựa trên thực tế thay vì nỗi sợ, nó có thể trở thành động lực thúc đẩy sự hoàn thiện bản thân.

Trước đây, thế giới của chúng ta chủ yếu chỉ xoay quanh những người quen biết hoặc gặp gỡ trong đời sống hằng ngày. Ta đủ hiểu về họ để nhận ra rằng dù họ có điểm mạnh nhưng cũng chẳng hoàn hảo. Ngày nay, nhờ sự phát triển của công nghệ và mạng xã hội, mỗi khoảnh khắc tỉnh giấc, ta đều tiếp cận được những hình ảnh hoặc câu chuyện được chọn lọc kỹ lưỡng về thành công của người khác. Dù biết vậy, sự mở rộng của thế giới bên ngoài này lại đang tấn công mạnh mẽ vào thế giới nội tâm, khiến nhiều người cảm thấy mình kém cỏi và góp phần làm gia tăng tỷ lệ trầm cảm.

Nhưng việc biết rằng không chỉ mình bạn gặp khó khăn không giúp giảm bớt nỗi đau từ cơ chế tự đánh giá bản thân quá khắc nghiệt này. Đã đến lúc bạn cần chỉnh lại lăng kính mà mình nhìn nhận bản thân.

Một cách hữu ích là giảm bớt sự soi xét bản thân quá mức. Thay vào đó, hãy hướng ánh nhìn ra bên ngoài: tình nguyện tham gia những hoạt động có ý nghĩa đối với bạn. Bên cạnh đó, xây dựng tình bạn với những người nhìn thấy điểm mạnh của bạn cũng là một cách cân bằng cái nhìn về bản thân. Ba mối quan hệ dài lâu của bạn chứng minh rằng bạn có những phẩm chất thu hút người khác (dù việc bạn thường xuyên nghi ngờ khi bạn đời nhìn người phụ nữ khác cho thấy không lời trấn an nào là đủ và điều đó có thể làm giảm đi niềm vui khi họ lựa chọn bạn).

Quan trọng nhất, đã đến lúc bạn phải trực tiếp đối diện với kẻ phê bình nội tâm của mình—phản biện lại những lời nói tự hủy hoại làm bạn tê liệt. Hãy bắt đầu bằng việc liệt kê các điểm mạnh của bạn. Ghi chú chúng vào một tờ giấy để mang theo trong túi hoặc lưu trên điện thoại, và thường xuyên xem lại. Sử dụng danh sách này để đối đáp lại những lời độc thoại tiêu cực trong đầu bạn.

Nghiên cứu cho thấy một cách đơn giản nhưng hiệu quả có thể giảm bớt tác động cảm xúc của suy nghĩ tiêu cực là sử dụng tên của bạn thay vì tôi. Khi phản biện lại bản thân—nhắc nhở mình về những điểm mạnh và phủ nhận tiếng nói rằng Tôi không thể làm được—ở ngôi thứ ba sẽ tạo ra khoảng cách tâm lý, giúp giảm bớt sự ám ảnh và xấu hổ mà bạn thường gặp. Đây chính là cánh cửa tinh thần mà bạn đang rất cần để thoát ra khỏi vòng luẩn quẩn của những suy nghĩ tiêu cực.

Nguồn: How to Battle Insecurity