Lý do thầm kín khiến nhiều người ở lại trong một mối quan hệ không hạnh phúc

Danh sách những lý do khiến đàn ông và phụ nữ tiếp tục ở lại trong một mối quan hệ không hạnh phúc có thể rất dài. Những nguyên nhân phổ biến thường liên quan đến tài chính hay con cái, nhưng có không ít người gắn bó với một mối quan hệ bất hạnh vì những lý do khác. Một nghiên cứu mới (Joel, Impett, Spielmann, & Macdonald, 2018) cho thấy rằng một số người không ở lại vì cảm xúc của chính mình mà vì cảm xúc của đối phương. Nói cách khác, bạn muốn rời đi, nhưng bạn lại lo lắng rằng sự ra đi của mình sẽ gây tổn thương cho người kia — và vì vậy, bạn ở lại.

Nghiên cứu này ủng hộ những gì tôi đã chứng kiến qua nhiều năm làm việc với các khách hàng. Một yếu tố dường như xuất hiện ở những người không hạnh phúc trong mối quan hệ là cảm giác tội lỗi — một cảm xúc mang lại cảm giác trách nhiệm hay hối tiếc vì một hành động được cho là sai trái (chẳng hạn như kết thúc mối quan hệ khi người kia muốn tiếp tục). Gần đây, tôi có một khách hàng nữ biểu hiện chính xác điều mà nghiên cứu mới phát hiện. Cô ấy thể hiện rõ sự căng thẳng khi ngồi trong văn phòng của tôi, kể về nỗi sợ rằng bạn trai lâu năm của mình sẽ không thể đối diện với cuộc chia tay. Cô lo lắng và bồn chồn, tưởng tượng về viễn cảnh tồi tệ nhất: bạn trai rơi vào trầm cảm, hoặc thậm chí có hành vi tự hại. Nhưng điều khiến cô đau lòng nhất là hình dung anh ngồi một mình trong căn hộ trống trải, cảm thấy lạc lõng và cô đơn.

Một số người có thể cho rằng động lực này — cảm giác tội lỗi — thực chất phản ánh một động cơ sâu xa hơn, thậm chí là vô thức: sự phụ thuộc vào đối phương hoặc nỗi sợ hãi việc phải ở một mình. Những suy nghĩ và cảm xúc này có thể được "chuyển hóa" thành cảm giác tội lỗi, tập trung vào cảm xúc của người kia. Rất có thể cả hai yếu tố đều đồng thời tồn tại. Những người cảm thấy không thoải mái khi độc thân — vì họ sợ cảm giác cô đơn — thường bị thu hút bởi những người có cảm giác tương tự. Họ suy nghĩ rằng: “Người này sẽ ít rời bỏ mình hơn nếu họ cũng không muốn ở một mình. Người này có những vấn đề cảm xúc, họ cần mình hơn so với người khác, nên khả năng họ rời đi sẽ thấp hơn.” Khi nhìn sâu hơn vào cảm giác tội lỗi có thể khiến ai đó ở lại trong một mối quan hệ không hạnh phúc, nó có thể không hoàn toàn vị tha như vẻ bề ngoài. Thay vào đó, nó có thể phản ánh những nỗi lo âu vô thức của chính họ về việc phải ở một mình.

Tuy vậy, việc xem xét yếu tố tội lỗi một cách độc lập vẫn rất giá trị. Đối với những người ở lại vì cảm giác tội lỗi (vì lo sợ chia tay sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến đối phương), việc tìm hiểu nguồn gốc của xu hướng dễ cảm thấy tội lỗi này là điều cần thiết. Nhiều người từng phải vật lộn với cảm giác tội lỗi trong mối quan hệ đã được cha mẹ dạy dỗ để cảm thấy như vậy từ khi còn nhỏ. Một số cha mẹ khi thấy con mình tức giận hay có cảm xúc tiêu cực sẽ dạy con rằng những cảm xúc đó là xấu xa hoặc ích kỷ. Một số khác, vì có những nhu cầu cảm xúc chưa được đáp ứng, đã đào tạo con cái tập trung vào cảm xúc và nhu cầu của cha mẹ, phá vỡ quy luật tự nhiên mà trong đó cha mẹ là người phải bảo vệ và nuôi dưỡng con, ưu tiên cảm xúc và nhu cầu của con.

Nếu bạn đang ở lại trong một mối quan hệ không hạnh phúc, hãy thành thật đánh giá lại những lý do cảm xúc có thể khiến bạn không rời đi. Hãy tự hỏi: bạn có từng cảm thấy tội lỗi trong quá khứ không? Hãy cân nhắc xem liệu bạn có bị giằng xé giữa việc muốn được cần đến bởi một người có vấn đề cảm xúc và nỗi lo sợ của chính mình về việc độc thân hay không.

Nguồn: A Hidden Reason Why Some Stay in Unhappy Relationships – Psychology Today