Nếu bạn và người bạn đời không hợp nhau, ai nên là người thay đổi?

Trong mọi mối quan hệ thân mật và lâu dài, gần như không thể tránh khỏi những khác biệt – đôi khi âm ỉ, đôi khi nổi bật như những cơn sóng dữ giữa đại dương bình yên. Khác biệt, hay sự "không hợp nhau", là khi mỗi người giữ vững một lập trường riêng, mà lập trường ấy lại loại trừ lẫn nhau.

Chẳng hạn, một người mong muốn có thêm con, trong khi người kia thì không. Cách mà hai người giải quyết sự khác biệt ấy chính là nền tảng để xác định xem mối quan hệ có thể vững bền qua năm tháng hay không.

Thường thì các cặp đôi đối diện với những điểm không hòa hợp bằng sự ganh đua – ai cũng cho rằng mình đúng và tranh cãi không hồi kết mỗi khi vấn đề được nhắc lại.

Một ví dụ rất phổ biến: chuyện đúng giờ hay trễ hẹn.

Dưới đây là một đoạn đối thoại giữa Andre và Melinda, khi họ chuẩn bị đi dự đám cưới. Cuộc trò chuyện dần trở thành một cuộc tranh giành quyền kiểm soát, thay vì là sự thấu hiểu:

Mel: Em thật sự muốn chúng ta đến đúng giờ.
Andre: Anh sẽ cố hết sức.
Mel: Nếu lỡ mất phần nghi lễ, em sẽ thấy rất xấu hổ.
Andre: Anh biết em hay lo lắng chuyện đó lắm.
Mel: Không phải em lo quá đâu. Anh mới là người thiếu tôn trọng.
Andre: Em nghĩ trễ vài phút là hỏng cả đám cưới sao?
Mel: Không, nhưng với em thì hỏng rồi đấy.
Andre: Vậy thì đó là vấn đề của em. Em nhạy cảm quá mức.
Mel: Vậy có lẽ anh nên sống với ai đó ít nhạy cảm hơn đi.

Cuộc tranh cãi ấy lặp đi lặp lại mỗi khi họ chuẩn bị tham gia một sự kiện. Ai cũng khăng khăng mình đúng, người kia sai, và sự gắn kết giữa họ dần rạn nứt. Đôi khi họ còn quyết định không đi nữa, rồi giận nhau cả tuần. Đó là điều mà không ai mong muốn trong một mối quan hệ thân thiết.

Thay vào đó, khi hai người nỗ lực một cách lành mạnh để giải quyết sự khác biệt, chính hành động ấy đã là một biểu hiện của sự thân mật. Nó giúp mối quan hệ vững vàng hơn, tăng thêm cảm giác đồng hành và gần gũi.

Dưới đây là hai công cụ để giúp bạn và người bạn đời cùng nhau vượt qua những điểm không tương thích ấy.

Source: Image by Ilona Ilyés from Pixabay

1. Thỏa hiệp – Biến không hợp thành hợp nhau

Andre có thể đề xuất việc hai người đi hai xe riêng. Như vậy, Melinda có thể tự chủ thời gian và đến đúng giờ, còn Andre đến lúc nào thì đến.

Nếu Melinda thấy cách này ổn thì có thể tạm được. Nhưng nó không lý tưởng. Cô ấy sẽ phải xuất hiện một mình, và dù không đi chung, cô vẫn có thể cảm thấy ngượng khi Andre đến muộn.

Quan trọng hơn, giải pháp này dễ khiến một trong hai người cảm thấy mình đang chịu đựng hoặc hy sinh, thay vì cùng nhau vượt qua một thử thách. Cách tốt nhất sẽ đòi hỏi nhiều nỗ lực hơn từ cả hai, nhưng... chẳng phải tình yêu luôn xứng đáng với những cố gắng ấy sao?

2. Cùng nắm giữ vấn đề – Cùng tìm ra giải pháp

Điều này có nghĩa là cả hai cùng chịu trách nhiệm về vấn đề và giải pháp, thay vì chỉ trích nhau hoặc đòi người kia phải thay đổi.

Đây là cách để cùng bước qua khác biệt, để cả hai có cảm giác là một đội, cùng giải quyết vấn đề, chứ không phải “dù sao thì cũng vượt qua được mà”.

Ba bước để cùng nhau hóa giải sự khác biệt:

Bước 1: Gọi tên vấn đề đúng cách

Đừng nói rằng Andre thiếu tôn trọng, cũng đừng quy kết Melinda là quá nhạy cảm. Hãy nhìn thẳng vào thực tế: hai người có sự khác biệt trong việc coi trọng thời gian và khả năng đúng giờ. Và giờ đây, họ cần tìm ra một giải pháp cùng thực hiện được với tư cách là bạn đời của nhau.

Bước 2: Cùng lên chiến lược

Cả hai cần cùng nhau xây dựng một kế hoạch khả thi để giải tỏa căng thẳng. Kế hoạch ấy nên đặt trọng tâm vào sức khỏe cảm xúc của từng người và sự lành mạnh của mối quan hệ. Một mối quan hệ chỉ có thể bền vững nếu cả hai người trong đó đều ổn.

Bước 3: Cùng thực hiện

Đến bước này, sự phối hợp và hỗ trợ lẫn nhau là chìa khóa. Mỗi người cần giúp đỡ đối phương thực hiện thỏa thuận đã đề ra – không phải để kiểm soát, mà là để đồng hành.

Dưới đây là một ví dụ về cuộc trò chuyện sau khi cả hai áp dụng ba bước trên:

Andre: Anh hiểu với em, việc đúng giờ là điều quan trọng. Và anh lại khiến chuyện đó khó khăn hơn.
Mel: Em biết anh không cố tình làm em khó xử. Em thấy anh cũng gặp khó khăn tương tự với công việc hay bạn bè.
Andre: Anh sẽ cố gắng hơn để đúng giờ. Nhưng nếu lỡ có trễ, anh sẽ chịu trách nhiệm với bạn bè em – đó là lỗi của anh.
Mel: Em có thể giúp anh đúng giờ hơn không? Có điều gì em có thể làm được không?
Andre: Em tắm trước và để anh dùng phòng tắm một lúc không bị gián đoạn thì sẽ giúp anh nhiều lắm.
Mel: Em làm được.
Andre: Và nếu em giảm bớt áp lực cho anh một chút thì càng tốt. Anh không muốn làm em buồn, nhưng áp lực khiến anh càng chậm hơn.
Mel: Biết anh sẽ đứng ra nhận trách nhiệm nếu trễ giúp em thấy nhẹ lòng hơn. Em cũng đồng ý là mình không nên tự đánh giá bản thân chỉ vì đến muộn hay đúng giờ.
Andre: Chính xác là như vậy.

Trong cuộc đối thoại ấy, Andre và Melinda đã tôn trọng cảm xúc và khó khăn của nhau, rồi cùng xây dựng một chiến lược mà cả hai đều cảm thấy thoải mái. Nếu họ kiên trì áp dụng, cả hai sẽ cùng trưởng thành và mối quan hệ giữa họ cũng trở nên sâu sắc hơn.

Trong tình yêu đích thực, nên tránh sự ganh đua – mà hãy cùng nhau học cách hợp tác, cùng bước qua khác biệt và tìm lại sự hòa hợp. Vì điều kỳ diệu nhất trong tình yêu không phải là không có mâu thuẫn, mà là biết nắm tay nhau thật chặt, kể cả khi bước đi không cùng nhịp.

Nguồn: If You and Your Spouse Are Incompatible, Who Should Change? | Psychology Today