Ngừng lo lắng về danh tiếng

Hầu hết chúng ta đều từng trăn trở về danh tiếng của mình: người khác nghĩ gì về ta, liệu ta có được cộng đồng xem là tốt hay xấu…

Những suy nghĩ này dễ dàng trở thành ngọn lửa thiêu đốt tâm trí. Chuyện gì sẽ xảy ra nếu ta bị buộc tội điều gì đó? Nếu ta bị xa lánh và chế giễu? Nếu ta trở thành kẻ bị xã hội ruồng bỏ?

Photo by Aubrey Odom-Mabey on Unsplash

Một lối thoát đầy hữu ích khỏi những nỗi lo âu này đã được các triết gia phái Khắc kỷ ở Hy Lạp và La Mã cổ đại đề xuất từ hàng thế kỷ trước. Họ khuyên chúng ta nên chia chủ đề danh tiếng thành hai phần:

Thứ nhất, chúng ta là ai và chúng ta nghĩ gì về chính mình.
Thứ hai, người khác có thể chọn nói gì hay nghĩ gì về ta.

Phái Khắc kỷ nhắc nhở ta một chi tiết rất quan trọng: ta không bao giờ có thể chắc chắn kiểm soát được phần thứ hai. Ta không thể điều khiển thế giới ngoài kia một cách tuyệt đối. Luôn luôn có khả năng ai đó đầy ác ý, ích kỷ hay bất ổn tinh thần nói điều gì đó nhằm tổn hại ta. Và ta không bao giờ có thể đảm bảo rằng điều đó sẽ không xảy ra.

Nghe có vẻ đáng sợ, nhưng phái Khắc kỷ muốn ta tiếp nhận sự thật này với lòng can đảm. Họ khuyến khích ta tìm thấy sức mạnh bằng cách tập trung vào phần đầu tiên: chúng ta nghĩ gì về chính mình.

Và ở đây, mọi thứ trở nên sáng sủa hơn rất nhiều, bởi vì chúng ta nắm quyền kiểm soát nhiều hơn. Ta có thể bình tĩnh xem xét những gì mình đã làm, trái tim mình có thiện lương hay không — và từ đó đưa ra kết luận về bản thân. Điều này sẽ tạo nên một nền tảng vững chắc, giúp ta đứng vững trước những cơn sóng dữ từ dư luận. Ta có một điểm tựa kiên cố: ta biết mình là ai.

Tâm lý học hiện đại sẽ bổ sung thêm một chi tiết quan trọng vào phân tích này. Cảm giác về bản thân ta thường bị bóp méo tiêu cực bởi quá khứ, khiến ta trở nên lo lắng hơn mức cần thiết về dư luận. Cảm giác giá trị bản thân của ta thường là kết quả của cách những người xung quanh nhìn nhận ta khi ta còn nhỏ, đặc biệt là cha mẹ hoặc người chăm sóc. Một số người bước vào cuộc đời với cảm giác xấu hổ và nghi ngờ bản thân một cách không đáng có, rồi vô thức phóng chiếu nỗi sợ hãi ấy lên những người khác. Điều này chủ yếu xảy ra bởi ta từng bị đối xử khinh miệt trong những năm tháng đầu đời.

Ta sẽ cảm thấy vững vàng hơn, bớt bị lung lay bởi những lời đồn đại và đánh giá, khi ta nhận thức được xu hướng tự phán xét tiêu cực của mình, đồng thời xác định rõ ràng giá trị bản thân — bất kể những gì người từ quá khứ từng nói hay những gì ai đó xung quanh ta hiện tại có thể đột ngột quyết định.

Con đường dẫn đến sự bình yên khỏi nỗi lo danh tiếng nằm ở chỗ ta phải hiểu rõ giá trị của chính mình, một cách công bằng và vững chắc hơn.

Nguồn: STOP WORRYING ABOUT YOUR REPUTATION - The School Of Life