Những bức ảnh cũ của cha mẹ

Mẹ bạn đang đứng trên một bãi biển, mặc bộ đồ tắm một mảnh, cười tươi rạng rỡ, trông đầy tự hào vì điều gì đó. Đứng cạnh bà là một cậu bé lạ mặt – phải chăng là người anh họ Kenneth? Đó là hình ảnh của mẹ bạn khi bà khoảng bảy hoặc tám tuổi (và có lẽ là tám rưỡi, bởi sinh nhật bà vào tháng Mười Hai, và bà chưa bao giờ ra nước ngoài cho đến năm 23 tuổi, khi bà dạy học tại một trường ở Brisbane trong vòng một năm). Bạn cố gắng đoán xem bức ảnh được chụp vào năm nào. Trong khi mẹ đang xây những lâu đài cát – thứ mà bà vẫn rất thích làm cùng cháu gái nhỏ của bạn – và nghịch nước cùng bạn bè, thì có phải ở đâu đó, những sinh viên đang ném đá vào cảnh sát trên những con đường nhỏ ở Paris? Cũng vào thời khắc ấy, liệu các nhà khoa học của NASA có đang gấp rút giải quyết vấn đề tên lửa đẩy cho chuyến hạ cánh lên mặt trăng đầu tiên vào mùa thu năm đó? (Gia đình vẫn thường kể rằng mẹ bạn từng được phép thức khuya để xem sự kiện này trực tiếp trên TV.) Cảm giác khi sống trong thời kỳ ấy là như thế nào nhỉ? Khi những sự kiện vĩ đại của lịch sử chỉ đơn giản là phông nền mơ hồ cho một kỳ nghỉ hè bên bờ biển?

Trong một bức ảnh khác, cha bạn trông gầy đến khó tin, nhưng vai ông hơi khom xuống – vẫn đúng với phong thái của ông. Ông ngồi trước một quán bar – hình như là ở Venice – với mái tóc nâu rối bù kỳ lạ. Ngay cả khi còn tóc, ông cũng chẳng thể nào thuần phục được nó. Ai đã chụp bức ảnh này nhỉ? Có lẽ bạn nên hỏi ông một ngày nào đó, dù trò chuyện với ông không phải là điều bạn đang thích thú lắm lúc này. Chắc chắn bức ảnh được chụp nhiều năm trước khi ông gặp mẹ bạn, bởi trong ảnh cưới của họ, ông đã bắt đầu tăng cân và đường chân tóc thì đã lùi dần. Khi đó, ông còn đang đi học chăng? Hay ông đang hẹn hò với ai đó? Bạn nhớ mẹ từng nhắc đến một người tên Sandra, và cha bạn trả lời: “Bố thật sự không muốn biết giờ cô ấy sống ra sao” – rồi rơi vào im lặng. Nhưng ông vốn hay im lặng, nên cũng khó mà biết điều đó có gì đặc biệt không. Ấy vậy mà trong bức ảnh, ông trông đầy háo hức và hoạt bát, như thể sắp thốt ra một câu nói hài hước nào đó.

Cha mẹ chúng ta – theo một nghĩa nào đó – là những người mà ta biết rõ nhất trên đời. Ta đã sống cùng họ trong một khoảng thời gian rất dài. Ta đã dùng bữa với họ nhiều hơn cả những người bạn thân nhất của họ. Ta hiểu họ theo cách ta hiếm khi hiểu ai khác: ta đã thấy họ khi vừa thức dậy lúc bảy giờ sáng, đã chứng kiến họ lo âu và đôi lúc giận dữ, đã được bế ẵm trong vòng tay họ, đã nhìn thấy ngăn kéo đựng đồ lót của họ, và cả móng chân họ nữa. Ta thậm chí có thể đánh giá khả năng dựng lều hay nấu món macaroni phô mai của họ một cách chuẩn xác.

Thế nhưng, khi nhìn những bức ảnh cũ, ta nhận ra rằng, ở một khía cạnh khác, ta hầu như chẳng biết gì về họ. Cuộc sống của họ thực sự như thế nào? Nếu được gặp họ khi họ ở cùng độ tuổi với mình, liệu ta có thích họ không? Liệu ta có cảm thấy một mối đồng cảm kỳ lạ nào đó? Và ngày hôm nay, khi ở cạnh bạn bè, họ thực sự là những con người như thế nào? Liệu có những phần tính cách của họ mà ta vẫn chưa thực sự hiểu thấu?

Niềm vui sâu xa khi ngắm nhìn những bức ảnh này chính là tình yêu dành cho họ trở nên nhiều hơn. Đương nhiên, trong mối quan hệ cha mẹ và con cái, luôn có những điều khiến ta cảm thấy khó chịu về họ – lớn lên mà không có cảm giác thất vọng với cha mẹ mình ở một khía cạnh nào đó dường như là điều không tưởng. Nhưng lỗi lầm ấy không hoàn toàn thuộc về họ – nhất là khi họ đã cố gắng rất nhiều để trở thành những người cha, người mẹ tốt. Lỗi là ở chỗ, khi ta trưởng thành, họ không thể nào đáp ứng được thứ tình yêu ngưỡng mộ, nồng nhiệt mà ta từng dành cho họ khi còn bé. Người mà khi ta lên sáu tuổi từng là hình mẫu vĩ đại, thông thái, hài hước và rộng lượng, theo thời gian, sẽ lộ ra những điểm yếu: họ cầu kỳ quá mức, đôi lúc lười biếng hoặc bồn chồn, họ có những mối bận tâm kỳ quặc, họ làm ta xấu hổ, họ bối rối trước những vấn đề vụn vặt, và trong những khoảnh khắc quan trọng nhất, họ đôi khi thất bại một cách sâu sắc – mà không hề cố ý.

Những bức ảnh này khiến ta nhận ra điều mà khi còn nhỏ, ta gần như không bao giờ nghĩ đến: cuộc đời cha mẹ ta không xoay quanh ta. Họ không dành cả cuộc đời để chuẩn bị cho sự xuất hiện của ta. Trong những bức ảnh này, họ hoàn toàn không biết trước tương lai sẽ ra sao. Người đã nuôi dạy bạn là một cô gái với nụ cười nghịch ngợm và một chàng trai nhút nhát – không phải những người trưởng thành hoàn hảo, chẳng may mắc một vài sai lầm lớn. Nhờ những hình ảnh này, ta – dù chỉ trong chốc lát – trở nên bao dung hơn, dễ chấp nhận hơn với hai con người kỳ lạ và đáng mến đã mang ta đến với cuộc đời này.

Một ngày nào đó, có lẽ ai đó cũng sẽ nhìn vào một bức ảnh của bạn – một bức ảnh mà với bạn, mọi chi tiết đều hiển nhiên, mọi cảm xúc trong bức hình đều rõ ràng, sống động – và cảm thấy cùng một sự tò mò trìu mến như thế. Có lẽ, họ cũng sẽ tự hỏi: cha mẹ mình khi còn trẻ là những người như thế nào? Và họ thực sự là ai trong toàn bộ chiều sâu và sự phức tạp của cuộc đời họ?

Nguồn: OLD PHOTOS OF ONE’S PARENTS - The School Of Life