Những con người không thể yêu
Không phải ai cũng có khả năng yêu thương. Đó là một sự thật đơn giản, nhưng tâm trí không muốn thừa nhận điều này.
Không phải ai cũng có khả năng yêu thương. Đó là một sự thật đơn giản, nhưng tâm trí không muốn thừa nhận điều này. Thậm chí việc đọc điều đó ở đây cũng thật sốc. Đó là một ý tưởng đáng sợ. Nó nói đến trò chơi may rủi và chấp nhận đầu hàng, điều này chi phối nhiều hơn trong cuộc sống so với những gì chúng ta muốn thừa nhận. Điều gì sẽ xảy ra nếu tôi thấy mình cần tình yêu từ một người không có khả năng đó? Điều gì sẽ xảy ra nếu tôi được sinh ra bởi một người như vậy? Điều gì sẽ xảy ra nếu tôi kết hôn với một người không thể hiện xu hướng cơ bản này đối với người khác? Chúng ta thích giả định rằng tình yêu thương được định sẵn trong bản chất của mỗi trái tim con người, và nếu nó đang ngủ yên, nó chỉ cần được mở khóa bằng cách nào đó. Tuy nhiên, chúng ta có thể dành hàng thập kỷ trong cuộc đời tìm kiếm chiếc chìa khóa, cố gắng hoàn thiện bản thân, chơi đúng trò theo đúng luật, chỉ để đổi lại một sự thật đau lòng rằng người mình yêu thương không hề yêu thương mình.
“Bố mẹ bạn không yêu bạn,” tôi đã nói ra bản chất với các bệnh nhân của mình. Đó là một điều khung khiếp để nói ra. Nhưng đó là sự thật; việc bố mẹ họ không yêu họ là vấn đề định hình cả cuộc đời họ. Ngay sau đó, họ đã mô tả rất chi tiết và thường là trong nhiều năm, những cách mà họ đơn giản là không cảm thấy được yêu, cách thức mà tấm lòng đơn sơ của họ bị bỏ qua, cách thức mà họ bị coi thường, bỏ rơi hoặc lạm dụng. Một số bậc cha mẹ không yêu con mình. Chúng ta kinh hãi trước ý nghĩ đó. Điều gì có thể trái với tự nhiên hơn vậy chứ? Điều gì có thể sai lệch hơn? Nhưng sự thật vẫn là sự thật.
“Bố mẹ bạn không yêu bạn. Bạn đã tưởng tượng rằng họ có thể yêu bạn, nếu chỉ là... Nếu họ hòa hợp hơn. Nếu họ hạnh phúc hơn. Nếu có nhiều tiền hơn. Đặc biệt là, nếu bạn khác đi. Nhưng họ không yêu bạn vì họ không có khả năng yêu thương.”
Thật buồn đến mức không thể diễn tả được. Và thật là một vấn đề sâu sắc. Tuy nhiên, vấn đề của việc phụ thuộc (hoặc đã từng phụ thuộc) vào một người không có khả năng yêu thương khác hẳn với việc cố gắng mở khóa một tình yêu vẫn còn xa vời. Nhiều năm bị lãng phí vào vấn đề trên, nút thắt không thể gỡ bỏ, nơi mà sự cố gắng chỉ dẫn đến tuyệt vọng và sự hổ thẹn tột cùng.
Tình yêu có nghĩa là gì? Ở đây tôi không nghĩ về nó như một trạng thái cảm xúc - thường là cách chúng ta nói về nó. Tôi tưởng tượng tình yêu như một vị trí đối với người khác, một vị trí của sự khẳng định và cảm thông. Sự cảm thông lớn đến mức ranh giới của cái tôi được mở rộng để chấp nhận một phần của người khác, để những biểu hiện của sự ích kỷ và phủ định đơn giản là không thể xuất hiện. Sự mở rộng của cái tôi này dường như xảy ra một cách tự nhiên giữa nhiều người và có lẽ tự nhiên nhất ở nhiều bậc cha mẹ với con cái của họ. Nhưng chắc chắn nó không xảy ra tự nhiên với tất cả mọi người. Cách thức này thường không xảy ra rõ ràng, mặc dù có lý do để tưởng tượng rằng khả năng không yêu thương thường là một sự thừa kế bi thảm.
Có lẽ một số người sẽ chùn bước trước ý niệm rằng không phải ai cũng có thể yêu. Có lẽ một số người sẽ lập luận rằng ý tưởng đó thiếu sự đồng cảm hoặc hy vọng. Hoặc rằng nó nhìn thẳng vào vấn đề một cách không cần thiết mà tốt hơn nên tiếp cận gián tiếp. “Anh ấy yêu tôi theo cách của anh ấy,” một số người có thể thích nói vậy. Tôi đã nghe điều đó nhiều lần đến nỗi không thể đếm xuể. Bây giờ khi ai đó nói vậy, tôi chỉ nghe thấy: “Anh ấy không yêu tôi nhiều chút nào.”
Nếu chúng ta không may mắn mà cần tình yêu từ một người không có khả năng đó, chúng ta chẳng đạt được gì khi tự lừa dối mình bằng hy vọng giả tạo hoặc một sự phản kháng không trung thực. Cái giá của việc làm như vậy chắc chắn là một cảm giác giằng xé nội tâm: Có lẽ chúng ta không đủ tốt để xứng đáng nhận được tình yêu mà chúng ta khao khát; có lẽ chúng ta quá nhạy cảm khi bị tổn thương như vậy.
Sự thật là, đối với nhiều người trong chúng ta, chúng ta bị tổn thương sâu sắc, vì còn gì đau đớn hơn việc bị đối xử không tốt bởi những người mà chúng ta cần nhất?
Nhận thức là điều kiện tiên quyết cho sự đồng cảm. Làm sao chúng ta có thể cảm thông cho chính mình nếu không gọi tên được những gì chúng ta đã trải qua? Và làm sao chúng ta có thể tiến tới sự đồng cảm với những người đã làm tổn thương chúng ta sâu sắc? Rốt cuộc, liệu chúng ta (cùng với nỗi đau buồn và tức giận lẫn oán hận) có thể bắt đầu cảm thông cho người hoàn toàn không có khả năng yêu thương tốt, điều thỏa mãn và đáng giá nhất của một con người có thể có không?
Cảm thông là điều kiện tiên quyết cho tình yêu. Nếu chúng ta được yêu thương một cách kém cỏi, làm sao chúng ta có thể bắt đầu trao cho bản thân những gì chúng ta chưa được nhận, khi chúng ta không cho phép mình hiểu đầy đủ sự thật về trải nghiệm của mình?
Tác giả: Tiến sĩ Eric S. Jannazzo
Dịch giả: Hoàng Phúc - Nguồn: Tâm Lý Học Tuổi Trẻ
Bài gốc: Some People Can't Love | Psychology Today
Nguồn ảnh: Canva
Tìm đọc cuốn sách: Những gã đàn ông ghét phụ nữ và những người phụ nữ yêu họ (Tựa gốc: Men who Hate Women & the Women who Love Them) (tác giả Susan Forward- cùng tác giả cuốn sách Cha mẹ độc hại)