Suy ngẫm lại về giới tính

Dù chúng ta ngày càng tôn vinh sự cởi mở và khoan dung, đối với nhiều người, việc xác định bản thân chỉ thuộc về một giới tính duy nhất và gắn bó hoàn toàn với một xu hướng tính dục duy nhất vẫn là điều vô cùng quan trọng.

Chính vì vậy, không ít người cảm thấy khó chịu khi những suy nghĩ của mình dường như vượt qua ranh giới "bình thường" mà chính họ đã tự đặt ra. Ta dành rất nhiều năng lượng để đẩy lùi những cảm xúc hay khuynh hướng mà ta cho là không phù hợp với định nghĩa của bản thân về “nam” hay “nữ”. Ta lo lắng, rằng dù trên bề mặt mình thuộc về một loại người rõ ràng, nhưng thẳm sâu bên trong lại đôi lúc xuất hiện những mối quan tâm hay cảm giác hoàn toàn khác biệt – và điều đó khiến ta bối rối, thậm chí sợ hãi. Một tâm trí vốn dĩ có thể tự do khám phá bản thân lại bị giam cầm bởi nỗi sợ. Sự sáng tạo bị thui chột; ta trở nên cứng nhắc và khép kín hơn.

Trong những lúc như vậy, có lẽ sẽ hữu ích nếu ta nhớ rằng, suốt chiều dài lịch sử, rất nhiều vị thần trong các nền văn hóa đã được tôn kính vì sự hòa quyện giữa yếu tố nam và nữ.

Trong đạo Hindu, thần Ardhanarishvara là biểu tượng của sự kết hợp hoàn hảo giữa sức mạnh mãnh liệt, đầy uy lực của thần Shiva và sự dịu dàng, nhân ái của nữ thần Parvati. Ardhanarishvara được miêu tả với nửa thân bên trái mang đặc điểm nữ tính và nửa thân bên phải mang đặc điểm nam tính, như một lời nhắn nhủ rằng sự thiêng liêng nằm ở sự hòa hợp giữa hai giới.

Tương tự, trong thần thoại Hy Lạp cổ đại, Hermaphroditus – kết quả từ sự kết hợp giữa thần Hermes (thần đưa tin) và nữ thần Aphrodite (thần tình yêu) – được ca ngợi và khắc họa qua nghệ thuật điêu khắc với cả hai đặc điểm nam và nữ trên cơ thể.

Ở Ai Cập cổ đại, thần Hapi, người kiểm soát dòng chảy sông Nile – nguồn sống mang lại phì nhiêu và thịnh vượng cho cả quốc gia – lại mang hình hài với ngực nữ và thân nam. Hapi chính là sự kết hợp giữa sức mạnh nam tính và sự nuôi dưỡng nữ tính, tượng trưng cho sự cân bằng giữa hai năng lượng đối lập của dòng sông thiêng liêng.

Trong truyền thống Vodun của người Fon ở Tây Phi (Benin, Togo, Nigeria, và Ghana), thần Mawu-Lisa vượt qua mọi khuôn khổ giới tính thông thường. Mawu-Lisa đại diện cho sự hòa quyện giữa Mawu – nữ thần mặt trăng, biểu tượng của sự sinh sôi và mẫu tính, và Lisa – nam thần mặt trời, đại diện cho quyền uy và sức mạnh. Cả hai cùng tạo nên một mối liên kết thiêng liêng, tượng trưng cho sự cân bằng cần thiết giữa năng lượng nam và nữ trong vũ trụ.

Ở một khía cạnh, những vị thần này thuộc về các hệ thống tín ngưỡng phong phú của từng nền văn hóa. Nhưng ở một khía cạnh khác, họ cũng là một phần của tất cả chúng ta. Từ dòng chảy của thời gian và không gian, họ thì thầm với ta về bản chất con người nói chung. Và những gì họ muốn truyền đạt, có lẽ, là: hoàn toàn ổn, thậm chí rất đẹp đẽ, khi ta phức tạp, khi ta vừa là cái này, vừa là cái kia, khi ta giữ cho những điều tưởng như mâu thuẫn được cân bằng và dung hòa.

Trong cuộc sống thường nhật, ở nhiều nơi và nhiều thời đại, xã hội vẫn đòi hỏi những mức độ tuân thủ khắc nghiệt. Nhưng trong thế giới tinh thần được khơi mở qua trí tưởng tượng của tôn giáo và thần thoại, ta lại được dẫn dắt tới những con đường phong phú và đa dạng hơn.

Có lẽ, ta đã tự làm mình sợ hãi quá sớm – và đánh đổi bằng một cái giá quá đắt. Những phần sâu thẳm trong ta, những phần không hoàn toàn tuân theo các quy tắc thống trị hiện nay, đáng ra nên được khám phá một cách bình thản và đầy bao dung hơn.

Mỗi chúng ta, theo cách riêng của mình – mà không cần bất kỳ yếu tố thiêng liêng hay siêu nhiên nào – đều phức hợp và thiêng liêng như chính thần Ardhanarishvara, Hermaphroditus, Hapi, và Mawu-Lisa.

Nguồn: RETHINKING GENDER - The School Of Life