Tại sao nhiều người ngoại tình lại không cảm thấy cắn rứt lương tâm?

Những điểm chính:

• Nhiều người cho rằng nguyên nhân chính của việc ngoại tình là do mối quan hệ không hạnh phúc.
• Theo một nghiên cứu mới, sự không hạnh phúc có thể không phải là nguyên nhân, mà là hệ quả của một kiểu đạo đức nhất định.
• Tránh xa những người "vô cảm về đạo đức" có thể giúp bạn tránh được sự phản bội mà họ dễ dàng phạm phải.

Image: Prostock-studio/Shutterstock

Nếu bạn đã từng là nạn nhân của sự phản bội, bạn sẽ biết nó đau đớn và bất an như thế nào. Khi kẻ phản bội là người bạn đời của bạn, cảm giác còn thất vọng hơn. Bạn không chỉ tin tưởng họ sẽ trung thực, mà bản thân bạn cũng đã nỗ lực để duy trì lòng chung thủy. Vậy tại sao lại xảy ra chuyện này?

Có nhiều hình thức ngoại tình, nhưng ngoại tình trong một mối quan hệ tình cảm thân mật dường như gây tổn thương sâu sắc hơn cả. Khi hai người gần gũi và cam kết với nhau, sẽ là điều hiển nhiên khi họ đặt nền tảng đạo đức cao nhất cho mình. Tuy nhiên, những người ngoại tình dường như không tuân theo quy tắc đó.

Một cách nhìn mới về ngoại tình trong mối quan hệ

Bạn có thể nghĩ rằng ngoại tình là hệ quả của một mối quan hệ tồi tệ, nơi người ngoại tình cảm thấy họ xứng đáng tìm kiếm sự an ủi từ người khác ngoài bạn đời. Tuy nhiên, theo nghiên cứu của Verena Aignesberger và Tobias Greitemeyer từ Đại học Innsbruck (2024), ngoại tình phổ biến một cách đáng kinh ngạc trong các mối quan hệ thân mật. Ngoài lý do không hài lòng với bạn đời, một yếu tố ít được xem xét là "sự vô cảm về đạo đức" (Moral disengagement – MD). MD là khi người ta tách biệt hành động của mình khỏi các tiêu chuẩn đạo đức nội tại, cho phép họ hành động trái với lương tâm mà không cảm thấy tội lỗi.

MD dựa trên giả định rằng có thể có sự mâu thuẫn giữa những gì bạn biết và những gì bạn làm. Sự khác biệt của MD là ở chỗ bạn trải qua một loạt quá trình tư duy để giải quyết mâu thuẫn đó. Khi nói đến ngoại tình, bạn có thể xem một mối quan hệ qua đêm không tệ bằng một mối quan hệ kéo dài nhiều tháng. Hoặc bạn có thể cho rằng, nếu bạn đời không biết, thì chẳng có gì sai trái cả.

Tuy nhiên, điều gì sẽ xảy ra nếu bạn không nghĩ rằng điều sai trái đó là sai? Và nếu như bạn đời của bạn cũng có quan điểm tương tự về đạo đức? Nghiên cứu của họ nhằm tìm hiểu liệu ngoại tình có thể được hiểu rõ hơn khi cả hai đối tác đánh giá niềm tin đạo đức của mình và xu hướng tách biệt đạo đức.

Nghiên cứu về các cặp đôi ngoại tình dưới góc nhìn đạo đức

Sử dụng dữ liệu từ 236 cặp đôi đang hẹn hò (tuổi trung bình 29), Aignesberger và Greitemeyer đã sử dụng mô hình "Actor-Partner Interdependence Model" (APIM) để dự đoán ngoại tình từ sự kết hợp giữa các điểm số MD của cả hai thành viên trong mỗi cặp đôi. Kết quả cho thấy những người có điểm MD cao hơn có xu hướng ngoại tình nhiều hơn và cũng nghi ngờ rằng bạn đời của họ cũng ngoại tình.

Người có mức độ vô cảm về đạo đức cao thường cảm thấy những hành vi mà họ biết là sai trái vẫn có thể chấp nhận được. Khi những người này kết hợp với nhau, mối quan hệ của họ không thực sự hạnh phúc. Và không ngạc nhiên khi họ có xu hướng ngoại tình nhiều hơn, đồng thời nghi ngờ đối phương cũng làm như vậy.

Có thông điệp tích cực nào không?

Tuy số liệu về ngoại tình có thể khiến bạn lo lắng, nhưng tin tốt lành là nếu bạn không phải là người "vô cảm về đạo đức", thì khả năng bạn bị phản bội cũng giảm đi. Miễn là cả bạn và đối tác của bạn đều chia sẻ cùng một hệ giá trị đạo đức và cam kết tuân thủ nó, thì khả năng xảy ra ngoại tình sẽ thấp hơn rất nhiều.

Hiểu về "sự vô cảm về đạo đức" có thể giúp bạn nhận diện những người có thái độ lỏng lẻo về đạo đức trong cuộc sống. Điều này không chỉ bảo vệ bạn khỏi những người không đặt lợi ích của bạn lên hàng đầu, mà còn giúp bạn xây dựng các mối quan hệ tốt đẹp hơn dựa trên lòng tin và đạo đức.

Tài liệu tham khảo

Verena Aignesberger, Tobias Greitemeyer. Morality in romantic relationships: The role of moral disengagement in relationship satisfaction, definitions of infidelity, and committed cheating. Personal Relationships. 2024. DOI: 10.1111/pere.12552

Bài gốc: Why Many Cheaters Don't Feel That Bad About It | Psychology Today