Tìm an yên giữa thế giới bộn bề lo lắng

Thay đổi. Đã có rất nhiều những đổi thay trong thế giới của chúng ta cho tới hiện tại. Sự thay đổi quan trọng nhất của thế giới chính là, nó đang ngày một trở nên phức tạp hơn. Sự phức tạp của cuộc sống đang chuyển biến nhanh hơn, và dù ta đang ở độ tuổi nào đi nữa, ta vẫn có thể dễ dàng nhận thấy những đổi thay này. Đúng vậy, ta có thể thấy những ví dụ của sự thay đổi ở cha mẹ và ông bà, và ta thấy mọi thứ của bây giờ đã khác xưa như thế nào so với khi ta còn nhỏ.

Có quá nhiều đổi thay

Có vô số ví dụ. Thay đổi dường như là một quy luật tất yếu mới.

Gần đây thôi, ở Nam California, nơi tôi sống, chúng tôi đã phải hứng chịu một cơn bão. Đây là cơn bão đầu tiên mà tôi có thể nhớ từ khi sống ở Nam California. Đây chỉ là một ví dụ về việc thế giới của chúng ta đang thay đổi chóng mặt đến mức nào. Thay đổi là điều duy nhất bất biến trong cuộc sống này. Thế giới của chúng ta trong 10 hoặc 20 năm sau sẽ khác với thế giới của hiện tại.

Nhưng chúng ta ở đây để kiếm tìm hạnh phúc. Chính vì vậy, hãy hít một hơi thật sau, hãy dừng lại, và hãy nói “Được rồi, thế giới đang thay đổi, chắc chắn là vậy, và có thể có nhiều lo lắng, căng thẳng, hoặc bất an.” 

Nhưng chúng ta có cách để đẩy lùi những âu lo ấy, và ta biết rằng dù thế nào đi nữa, ta vẫn có thể tìm thấy an yên và hạnh phúc. Vậy thì, cùng nói về những điều mà ta có thể làm với mọi sự thay đổi trong thế giới của chúng ta nhé.

Đừng phản kháng sự thay đổi

Điều đầu tiên gây ra những căng thẳng lo âu chính là việc ta chống lại sự thay đổi. Nếu ta nói “Tôi không muốn sự thay đổi như thế này! Biến đi”, thì chúng ta sẽ gặp chuyện đấy. Ta sẽ bồn chồn bất an, hoặc thậm chí là bực bội cáu gắt bởi vì trên nhiều mặt, thay đổi đang là một quy luật tất yếu mới.

Dù vậy, nó không đồng nghĩa với việc chúng ta phải tiếp nhận mọi sự thay đổi. Điều đơn giản mà ta cần làm chính là nhận ra rằng, những thay đổi là một phần của cuộc sống ngày nay. Chúng ta cần học cách thích nghi với thay đổi. Một trong những cách tốt nhất để thích nghi chính là thừa nhận những thay đổi của thế giới. Thay vì chống lại những thay đổi, hãy tìm cách để có một cuộc sống trôi qua thật tốt đẹp. Có vô số cách ta có thể thừa nhận sự thay đổi mà không cần phải tiếp nhận chúng.

Ví dụ nhé, chúng ta có thể chọn sống tách biệt với thế giới. Ta có thể tìm một căn nhà nhỏ trên núi và sống một đời giản dị. Như vậy tốt mà. Ta có thể không cần chạy theo tất cả những công nghệ hiện có, và khi xu hướng xe hơi thay đổi, ta vẫn có thể giữ lại những chiếc ô tô cũ của ta. Vì ta thích chúng, ta có thể sửa chúng để dùng được trong nhiều năm tới. Có thể ta không thích một chiếc máy tính thông minh vận hành chiếc xe hơi của chúng ta. 

Có vô số cách để ta chọn không chạy theo những thay đổi mà không cần phản kháng lại chúng. Nhưng quyết định là ở bạn. Và hãy nhớ, khi ta chủ động kháng cự những thay đổi, mọi thứ sẽ khó khăn hơn với chúng ta đấy.

Bí quyết là hãy đưa ra lựa chọn 

Bí quyết để sống tốt trong trường hợp này là nhận thức được rằng, đúng, cuộc sống thay đổi, và đúng, chúng ta cần lựa chọn. Đây là hai điều mà ta không thể tránh khỏi. Có những khi ta buộc phải lựa chọn, và ta vô thức tự động kháng cự việc phải đưa ra chọn lựa.

Chắc hẳn bạn và tôi không thể ngừng những thay đổi mà ta đang thấy trong thế giới hiện nay.

Nước biển ở Nam California đang ngày càng nóng lên. Khi bão đến, tôi cần bảo vệ ngôi nhà của mình trước mưa gió – tôi có thể cần phải thay đổi ngôi nhà của mình. Tôi có một căn nhà ở California. Tôi không thể quen với những kiểu thay đổi như vậy. Nhưng, để có thể thích nghi tốt, tôi cần thay đổi căn nhà. Không, tôi không cần phải như vậy. Tôi có thể chọn rời đi; tôi có thể cứ để bão đến và rồi đơn giản xây lại căn nhà. Điều ta không tránh khỏi chính là, ta lựa chọn đối mặt với những quyết định này như thế nào. Liệu ta có chống lại chúng không? Liệu ta có nổi giận khi ta buộc phải lựa chọn không? Ta phải chọn, hoặc là xây lại ngôi nhà, hoặc là rời đi. 

Và có đôi khi, cuộc sống không cho ta lựa chọn. Phức tạp là vậy nhưng đôi khi, cuộc sống thay đổi quá nhiều, ngoài sự lựa chọn ngay trước mắt, ta thực sự không còn chọn lựa nào khác. Chính vì vậy, cách chúng ta có thể làm cho lựa chọn duy nhất ấy trở nên dễ dàng chính là hãy nói “Được thôi, tôi hiểu rồi. Tôi không còn lựa chọn nào khác ngoài việc rời đi” hay “Tôi không còn lựa chọn nào khác ngoài việc thay một chiếc ô tô mới vì bang tôi ở yêu cầu tôi phải có một chiếc ô tô điện.” Có những lúc, trong cuộc sống, chúng ta không có quá nhiều lựa chọn, và đôi khi còn không có lựa chọn.

Dù vậy, đôi khi, ta lại có quá nhiều lựa chọn. Nhưng vấn đề đặt ra là cách chúng ta đối diện với những lựa chọn này như thế nào. Chúng ta có chống lại những chúng vì chúng có quá nhiều hay không? Đôi khi, việc có quá nhiều sự lựa chọn sẽ khiến ta choáng ngợp.

Ta có thể nói: “Cuộc sống à, cảm ơn vì đã để tôi lựa chọn. Cuộc sống à, hãy giúp tôi đưa ra lựa chọn tốt nhất. Giúp tôi đối diện những lựa chọn đó bằng sự điềm tĩnh và an yên. Hãy để tôi đón nhận tất cả những gì trước mắt và để tôi sống thật tốt với sự lựa chọn này.”

Một trong những chìa khoá để sống trong thế giới bộn bề lo lắng chính là: Hãy thuận theo dòng chảy cuộc sống.

Một trong những điều cốt yếu mà tôi muốn nói bạn nghe chính là, khi bạn chống đối sự thay đổi, bạn sẽ nhận lại khổ đau. Không phải chúng ta không thể tự quyết định, và cũng không phải ta không thể đứng lên bảo vệ những điều đúng đắn. Nhưng ta hãy hành động bình tĩnh và đừng nôn nóng. Ta biết ta cần lựa chọn, và chính bởi thế giới của chúng ta đang ngày một phức tạp, ta sẽ phải lựa chọn nhiều hơn trong tương lai.

Chúng ta đi qua những mùa trong một năm, và đây đơn giản là một phần của cuộc sống. Khi thay đổi đến, đó đôi khi là thay đổi của ngoại cảnh, và cũng đôi khi là thay đổi trong chính cuộc sống của ta và ở những thứ xung quanh ta.

Chúng ta sống trong một thế giới bộn bề lo âu, nhưng chúng ta không cần chấp nhận tất cả những lo lắng.

Chúng ta đang phát triển những công cụ để giúp ta đón nhận và sống thuận theo những thay đổi, thay vì chống đối lại chúng. Chúng ta không thể lựa chọn ngừng thay đổi. Thay đổi đang diễn ra. Và thậm chí chúng ta sẽ thích một vài thay đổi – giả như những tiến bộ về y tế và khoa học. Không phải lúc nào thay đổi cũng xấu.

Có nhiều thay đổi sẽ thật tuyệt, và có vài thay đổi sẽ thật khó khăn.

Học cách tập trung cho hiện tại

Ta thường có xu hướng bị choáng ngợp khi nghĩ quá nhiều về tương lai. Ta không biết thế giới sẽ trông như thế nào trong 5 đến 10 năm tới, và chính vì vậy, chúng ta không cần tập trung vào điều đó. Ta cần tập trung vào những gì ta cần làm trong hiện tại. Ta nên tự hỏi “Điều gì sẽ khiến khoảnh khắc này trôi qua thật tốt đây?”

Việc này sẽ khiến cuộc sống dễ dàng với bạn hơn nhiều đấy. Và, nếu bạn quay lại 10 năm trước, lời khuyên của tôi vẫn không đổi. Ta phiền não khi ta xử lý quá nhiều việc cùng một lúc và thấy mình bị quá tải. Ta hết phiền não khi ta xử lý từng việc tại từng thời điểm. Luôn có ít nhất một việc mà ta có thể làm để cải thiện tình hình của chúng ta.

Cách tiếp cận này thật sự là một “loại sốt bí mật” góp phần tạo nên cuộc sống hạnh phúc. Khi ta tập trung vào một quyết định tại một thời điểm, ta có thể làm rất tốt. Ta thường bị choáng ngợp khi nghĩ đến 10 việc mà ta phải làm tiếp theo. Ta có thể có một danh sách những điều cần làm, nhưng phần lớn, hãy tập trung vào việc cần làm trước mắt ta.

Chọn những quyết định quan trọng hơn

Trong cuộc sống, đôi khi chúng ra phải đưa ra những quyết định trọng đại. Có thể ta phải mua một chiếc xe hơi, phải rời đi, phải chuẩn bị cho lễ cưới sắp tới, hoặc phải quyết định nên học đại học nào – đây đều là những quyết định trọng đại. Những quyết định này cần nhiều sức lực và sự tập trung.

Tôi đề xuất thế này, bạn nên làm một việc trước, và đợi đến khi việc đó hoàn thành rồi hẵng tiếp tục xử lý công việc quan trọng tiếp theo. Đây là một cách hữu ích. Tôi đã từng sử dụng phương pháp này và đến giờ tôi vẫn đang sử dụng nó, một cách thường xuyên.

Tôi có một chiếc xe hơi cần bán. Vậy nên, tôi đã tự mình giao bán nó, và quá trình giao bán cũng có khá nhiều việc. Tôi cũng cần mua một chiếc máy tính mới bởi chiếc máy hiện tại của tôi đã cũ rồi. Vậy nên, thay vì cố gắng xử lý cả hai công việc cùng một lúc, tôi chọn bán chiếc xe hơi trước. Tuần trước tôi đã bán nó rồi, và tôi thấy rất vui. Công việc tiếp theo cần làm: mua cho mình một chiếc máy tính mới và cập nhật tất cả các thông tin. Hãy nhớ rằng, sẽ có những công việc khó nhằn nhưng lại rất dễ xử lý.

Chúng ta làm tốt hơn khi tập trung vào hiện tại. Và nếu ta phải đưa ra những quyết định quan trọng, hãy làm từng việc một, và đợi cho đến khi công việc đó hoàn thành. Sau đó, ta hẵng xử lý công việc tiếp theo.

Chung sống cùng thay đổi, đừng phản kháng thay đổi

Đúng vậy, chúng ta đang sống trong một thế giới không ngừng thay đổi. Tôi tin rằng thay đổi cũng sẽ nhanh chóng diễn ra. Một tin tốt chính là, chúng ta có thể chinh phục những làn sóng thay đổi đó. Chúng ta có thể đối mặt với những thay đổi này với sự điềm tĩnh và an yên. Khi ta ngừng phản kháng thay đổi và đưa ra từng lựa chọn ở từng thời điểm, dù lớn hay nhỏ, thì ta sẽ thấy, dù ta có thể đang sống trong một thế giới bộn bề những lo toan, ta vẫn đang sống rất tốt.

Tác giả: Robert Puff

Dịch giả: Dương Hy - Nguồn: Tâm Lý Học Tuổi Trẻ 

Bài gốc: Finding Peace in an Anxious World I Psychology Today