Tin tưởng và Phản bội

Sẽ không thể có nền văn minh, sức khỏe bền bỉ, hoặc tinh thần khỏe mạnh nếu không có sự tin tưởng. Các tương tác giữa các cá nhân, thương mại, y tế và pháp lý bình thường nhất sẽ là không thể diễn ra nếu không có sự tin tưởng ở một mức độ nào đó.

Ngược lại, sự không tin tưởng thường đi kèm với lo lắng và phẫn uất. Không có sự cô đơn nào đơn độc hơn sự ngờ vực.

Sự phản bội thân mật — lạm dụng, không chung thủy, lừa dối, thao túng tài chính—làm suy yếu khả năng tin tưởng bất cứ ai ở gần chúng ta, bao gồm bạn bè, người thân, thậm chí cả trẻ em. Tuy nhiên, nhu cầu tin tưởng của con người vẫn tồn tại, tạo ra một cơn bão lòng về việc muốn tin tưởng trong khi khiếp sợ về nó.

Hầu hết mọi người phản ứng với tình trạng hỗn loạn nội tâm này theo một trong ba cách.

1. Tin tưởng mù quáng: đặt niềm tin vào ai đó mà không quan tâm đến độ tin cậy đã được kiểm chứng hay uy tín của họ. Thà trải qua sự nghi ngờ, lo lắng và cô đơn của sự ngờ vực còn hơn là kiểm chứng những phẩm chất tốt hơn của người kia.
2. Đa nghi: thường chăm chăm vào các khả năng có thể bị phản bội. Nó khiến chúng ta luôn trong tình trạng tăng cường cảnh giác và làm mất đi những mối liên hệ chặt chẽ với những người khác. 
3. Tin tưởng khôn ngoan: đánh giá xác suất phản bội, thừa nhận rằng tất cả chúng ta đều là những sinh vật yếu đuối có khả năng phản bội trong những thời điểm yếu ớt hơn. Thực tế, có thể ai trong chúng ta cũng có thể phản bội một người mà chúng ta yêu mến. Sự tin tưởng mù quáng phủ nhận đặc điểm đen tối này của bản chất con người; đa nghi phóng đại nó. Một sự tin tưởng khôn ngoan là tin tưởng khi đánh giá rằng xác suất phản bội thấp.

Con đường chậm rãi dẫn đến lòng tin khôn ngoan: Lòng trắc ẩn đối với bản thân và người khác

Bí mật của sự tin tưởng một cách khôn ngoan là quên đi sự tin tưởng. Bộ não của bạn sẽ không cho phép bạn duy trì nó nếu bạn bị tổn thương, vì hầu hết các biện pháp phòng thủ là vô thức và hầu như chỉ chạy trên chế độ điều khiển tự động. Nói cách khác, bạn sẽ có thể tin tưởng trong một thời gian ngắn nhưng nó sẽ sụp đổ trong thời gian ngắn. Và mỗi khi niềm tin đó sụp đổ, việc xây dựng lại càng khó hơn.

Niềm tin thực sự không phải là một mục tiêu giống như một sản phẩm phụ trợ của khả năng tạo ra giá trị và ý nghĩa trong cuộc sống của bạn. Trước tiên, hãy tập trung vào lòng từ bi với bản thân và sau đó là lòng trắc ẩn đối với người khác, và bạn sẽ thấy rằng sự tin tưởng sẽ đến với bạn, vào thời điểm thích hợp.

Người mẹ quá cố của tôi là hình mẫu về cách nhân ái trong khi vẫn giữ lòng tin. Một ngày Lễ Tạ ơn, tôi đi từ trường đại học về và phát hiện rằng mẹ tôi đã cưu mang một vài người anh em họ xa đang thất nghiệp.

Tôi không ngạc nhiên khi thấy mọi người sống trong ngôi nhà của chúng tôi. (Mẹ tôi đã vượt qua những đòn roi nặng nề mà bà phải chịu dưới bàn tay của cha tôi trong suốt thời thơ ấu của tôi để trở thành một người giàu lòng nhân ái với lòng bác ái và sự hào phóng to lớn).

Điều khiến tôi bị sốc là một ngày tủ quần áo và ngăn kéo trong tất cả các phòng, kể cả phòng ngủ của tôi, đều bị khóa. Tôi khăng khăng muốn biết tại sao.

Mẹ tôi bối rối giải thích rằng anh em họ của tôi - những người cháu xa của bà - đã lấy trộm tiền của bà, cùng với một vài món đồ trang sức và thậm chí là một số quần áo của bà. 

Điên tiết vì sự phản bội này, tôi sẵn sàng ném ra đường những tên tội phạm vô ơn, phóng túng, nhỏ nhen. Nhưng bà ấy đã ngăn tôi lại một cách lạnh lùng.

"Không khó để giữ mọi thứ được khóa", bà nói. "Sẽ khó hơn nếu khiến họ rời đi khi họ không còn nơi nào để đi."

Tôi đã nhiều lần sử dụng bài học của mẹ tôi, trong cuộc sống của tôi và trong công việc của tôi với những khách hàng đang đấu tranh với sự phản bội thân thiết: Bạn có thể từ bi mà không cần tin tưởng.

Sự tin tưởng khôn ngoan không thể được kỳ vọng sẽ quay trở lại hoàn toàn cho đến khi lòng trắc ẩn và giá trị cốt lõi của bản thân đã lớn hơn nỗi sợ bị tổn thương một lần nữa.

Xác suất của niềm tin bị phản bội

Sự phản bội thân mật thường xảy ra nhất khi đối tác vi phạm các giá trị sâu sắc hơn của họ để đạt được cảm giác tự tôn tạm thời. Cách mà đối tác tiềm năng cho phép bản thân họ làm khi cảm thấy dễ bị tổn thương là cách chính xác nhất để đánh giá xác suất phản bội.

Tất nhiên sẽ rất hữu ích khi biết về hành vi quá khứ của họ trong các mối quan hệ mật thiết. Nhưng điều đó không phải lúc nào cũng khả thi. May mắn thay, có những manh mối tinh tế có thể giúp bạn đánh giá xác suất này.

Những người trở nên tức giận, bực bội hoặc trầm cảm khi cảm thấy dễ bị tổn thương, có nhiều khả năng sẽ khép kín, trừng phạt, kiểm soát (lạm dụng tình cảm) hoặc tìm kiếm một số hình thức thúc đẩy bản ngã tạm thời thông qua sự không chung thủy hoặc lừa dối. Ngược lại, đối tác tiềm năng phản ứng với viễn cảnh bị tổn thương bằng cách cố gắng cải thiện tình hình, cảm kích, kết nối hoặc bảo vệ thì ít có khả năng phản bội bạn hơn.

Sử dụng thông tin sau để đánh giá xác suất sự phản bội lòng tin sẽ xảy ra trong mối quan hệ hiện tại. Nếu mối quan hệ là mới, hãy điền vào nó vài tuần một lần, cho đến khi bạn tìm hiểu thêm về đối tác tương lai.

Khoanh tròn tất cả những điều phù hợp. Khi cảm thấy dễ bị tổn thương (ví dụ, lo lắng, mất giá, bị từ chối, bất lực, thiếu thốn, không thể yêu thương), đối tác của tôi có khả năng:

• Cải thiện
• Đánh giá đúng tình hình
• Kết nối
• Bảo vệ
• Khép kín
• Trở nên tức giận
• Lừa dối
• Gian lận
• Lạm dụng chất kích thích
• Ngược đãi tôi

Lòng trắc ẩn có nghĩa là chậm rãi tin tưởng

Sự tin tưởng đó quay trở lại càng chậm thì càng tốt; tin tưởng chậm thì càng có cơ sở vững chắc và lâu bền. Hãy kiên nhẫn với chính mình. Bản chất đáng tin cậy của bạn không bị mất; nó chỉ là một chút thương tích. 

Những người đáng để bạn tin tưởng phải có hiểu biết trực quan ít nhất về những điều sau: Ba trong bốn cảm xúc gắn bó tích cực—quan tâm, từ bi và yêu thương—vô điều kiện trong các mối quan hệ lành mạnh. Nhưng điều thứ tư, đó là sự tin tưởng, phải được vun đắp theo thời gian.

Nguồn: https://www.psychologytoday.com/us/blog/anger-in-the-age-entitlement/201401/trust-and-betrayal