10 điều phiền phức người không có con hay nghe phải

Các thế hệ gần đây vẫn đang vật lộn với những kỳ vọng gắn liền giới tính về việc sinh con. Dù có ý tốt, những câu nói như vậy vẫn vô tình truyền đi thông điệp về việc tuân theo những mong đợi truyền thống.

Năm 2013, Time Magazine đã đăng một bài viết tiêu điểm mang tên "None is Enough: Why Americans are Choosing Not to Have Children" (Không con là đủ: Tại sao người Mỹ chọn không có con). Dù gần một thập kỷ đã trôi qua kể từ khi bài báo này được xuất bản, nội dung của nó vẫn đúng. Tỷ lệ sinh tiếp tục giảm, với nghiên cứu chỉ ra rằng tỷ lệ sinh ở Hoa Kỳ đã “giảm 20% kể từ năm 2007” (Kearney et al., 2022). Rõ ràng, ngày càng có nhiều người chọn sống không con.

Nghiên cứu đã chứng minh rằng những cá nhân và cặp đôi chọn sống không con thường cảm thấy thoải mái và tự tin với quyết định của mình (Konnert et al., 2002). Tuy nhiên, chính những người khác trong xã hội lại thường cảm thấy không thoải mái. Dưới đây là 10 câu nói phổ biến mà những người chọn không có con thường xuyên phải nghe, dựa trên kinh nghiệm cá nhân và lâm sàng của tôi.

Photo: mandyme27-pixaby

“Ôi, thật tiếc. Rồi sẽ đến lượt bạn thôi!”

Thành thật mà nói, tôi hy vọng là không! Xin đừng giả định rằng tất cả chúng tôi đều đang chờ đợi và mong mỏi có con.

Có rất nhiều người không thể có con vì nhiều lý do khác nhau, và điều này thực sự gây đau lòng với họ. Nhưng cũng có rất nhiều người không cố gắng và không buồn bã vì không có con. (Với những ai đang cố gắng, tôi chúc bạn mọi điều tốt đẹp nhất trên hành trình này, và không hề có ý xem nhẹ những khó khăn của bạn).

“Tôi sẽ không cảm thấy là phụ nữ nếu không có con.”

Điều này cực kỳ xúc phạm đến tất cả phụ nữ không thể có con, và cả những người đã có con nhưng không phải là phụ nữ.

Nhiều người trong chúng ta lớn lên với những thông điệp về kỳ vọng giới tính, đặc biệt là nữ giới, rằng họ nên muốn có con và nếu không, họ sẽ bị coi là "khác thường."

Trẻ em xứng đáng được sinh ra trong một môi trường mà chúng được mong đợi, yêu thương và trân trọng—chứ không phải chỉ vì đó là nghĩa vụ hay trách nhiệm.

“Nhưng em bé dễ thương quá! Đây, xem ảnh con của bạn dì anh trai của bạn tôi này.”

Đây là lúc tôi đưa ra ảnh của những “đứa trẻ bốn chân” của mình.

Nói đùa vậy thôi, tôi yêu trẻ em—thỉnh thoảng. Tôi hạnh phúc khi những người thân yêu đạt được giấc mơ này khi họ muốn. Tôi luôn mong chờ được gặp các cháu của mình và trân quý những khoảnh khắc đáng yêu khi kết nối với trẻ em xung quanh mình.

Nhưng điều đó không có nghĩa là tôi muốn trở thành phụ huynh toàn thời gian cho một em bé sơ sinh. Hơn thế nữa, nhiều người nhận nuôi trẻ không phải là trẻ sơ sinh, và điều này cũng cần được coi trọng và khuyến khích như việc nhận nuôi trẻ nhỏ. Đúng là em bé rất đáng yêu—nhưng trẻ em ở các độ tuổi khác cũng cần được yêu thương.

“Nhỡ chồng/bạn trai/vị hôn phu của bạn muốn có con thì sao?”

Vậy thì anh ấy có thể tự mình làm điều đó.

Tôi luôn ngạc nhiên khi mọi người nghĩ rằng những người không có con chưa từng thảo luận điều này với bạn đời của họ. Thực tế, hãy giả định rằng những người không con đã bàn bạc kỹ lưỡng với nửa kia của mình—nếu họ có.

Cũng cần nhớ rằng, việc có con không phải là nghĩa vụ của một người trong mối quan hệ để làm hài lòng người kia.

“Nhưng bạn không muốn truyền lại họ tên/di truyền của mình sao?”

Câu nói này có thể gây tổn thương cho những gia đình nhận nuôi hoặc gia đình đa thành phần.

Nhiều người không có con ruột hy vọng một ngày nào đó sẽ nhận con nuôi. Gen di truyền của chúng ta không quan trọng hơn những đứa trẻ trong các trung tâm nuôi dưỡng đang cần một mái ấm.

“Thời gian không chờ đợi đâu. Bạn đang ở tuổi (thêm vào đây một con số hoàn toàn do xã hội áp đặt).”

Khi tôi bước vào tuổi giữa 30, tôi đã chính thức đạt đến giai đoạn mà những cuộc trò chuyện về việc sinh con không còn mang tính giả định hay tương lai nữa. Điều này có thể gây khó khăn vì nhiều lý do. Với những người gặp vấn đề về sinh sản, câu nói này như một lời nhắc nhở đau lòng rằng cơ thể họ không thể làm điều họ mong muốn. Còn với những người chọn không sinh con, nó ngụ ý rằng quyết định của họ hiện tại là sai lầm và sớm muộn gì họ cũng phải thay đổi.

“Rồi bạn sẽ yêu đứa con của mình thôi mà!”

Đây là kiểu lập luận gì thế nhỉ? Tôi không bao giờ muốn bước vào hành trình làm cha mẹ với suy nghĩ rằng mình sẽ học cách yêu nó sau này.

“Đừng nói với tôi là bạn thuộc kiểu nữ quyền, chỉ lo sự nghiệp nhé.”

Mỗi khi tôi tiến một bước trong sự nghiệp, tôi vẫn nghe những người họ hàng xa nói: “Thật tốt đấy, nhưng giờ là lúc ổn định, sinh con và ngừng vui chơi rồi.” Tôi nghĩ mình đã hết lời để phản hồi cho câu này. Có lẽ chúng ta cần nhìn lại xem tại sao một điều lại được coi trọng hơn điều kia. Tại sao chúng ta không thể làm cả hai? Tại sao sự nghiệp và những lựa chọn khác trong cuộc sống lại không được tôn vinh ngang bằng?

“Nhưng bạn sẽ làm cha/mẹ tuyệt vời đấy!”

Vậy thì một ngày nào đó, tôi sẽ làm một người cô, chú, bố mẹ kế, bạn, hoặc cha/mẹ đỡ đầu thật tốt.

“Chắc là thích lắm khi có nhiều thời gian rảnh như thế.”

Với tôi, đây là một lựa chọn mà tôi đã cân nhắc kỹ lưỡng và nhất quán trong suốt cuộc đời trưởng thành của mình. Tôi lên kế hoạch và đưa ra các quyết định phù hợp. Tôi thường xuyên nhận những câu kiểu như “Chắc thích lắm khi được đi du lịch (hoặc tập trung vào sự nghiệp, ngủ nướng, v.v.).” Nhưng họ hiếm khi nghĩ rằng chính tôi đã chọn cách sống này và những quyết định đó đã định hình cuộc sống của tôi.

Tôi muốn được tự do đi du lịch ở giai đoạn này của cuộc đời, nên tôi đã lên kế hoạch từ trước—khi nhiều bạn bè của tôi đang xây dựng gia đình, tôi tập trung vào sự nghiệp. Một con đường không hơn hay kém con đường kia; chúng chỉ là những lựa chọn khác nhau.

Cảm nhận cá nhân

Những năm tháng trẻ hơn, những câu nói này từng khiến tôi khó chịu. Khi bước sang tuổi giữa 30, tôi cố gắng nhắc nhở bản thân rằng hầu hết những câu nói đó xuất phát từ ý định muốn lịch sự. Đa số mọi người chỉ nói từ góc nhìn của riêng họ, và điều này không phải chuyện cá nhân. Nhưng để có được suy nghĩ như hiện tại, tôi đã mất khá nhiều thời gian, và thỉnh thoảng vẫn có lúc tôi không kìm được cảm xúc.

Khi ai đó thực sự buồn bã vì tôi không có ý định sinh con, tôi cố gắng nhớ rằng đây là điều quan trọng với họ, nhưng nó không cần phải quan trọng với tôi. Điều này cũng không có gì tiêu cực về tôi khi chúng tôi có những giá trị và mong muốn khác nhau trong cuộc sống.

Tôi thực sự biết ơn vì được sống trong thời đại và nơi chốn mà tôi có thể đưa ra những quyết định này, dù điều đó đôi khi đồng nghĩa với việc phải đối mặt với vài lời phán xét, dù là vô tình hay cố ý.

Nguồn: 10 Aggravating Things Childfree Adults Hear All the Time – Psychology Today