Cách nhanh gọn để ngăn chó sủa

Dạo này, nhiều người trong chúng ta làm việc ở nhà, suốt ngày ở cạnh cún yêu. Và rồi ta mới nhớ ra rằng... chó sủa! Mà có lúc, chúng sủa rất nhiều luôn. Bình thường thì tôi cũng chẳng quá để tâm đến mấy tiếng sủa lẻ tẻ của cún nhà mình, nhưng mà với một số người, đó đúng là "thảm họa". Ví dụ như hôm trước, anh bạn Wilson của tôi gọi điện trong tình trạng khủng hoảng toàn diện. "Chester (con Border Collie nhà tớ) làm tớ phát điên rồi! Nó cứ sủa ầm ĩ ở cửa sổ, cửa ra vào, tớ chịu hết nổi!"

Tôi bình tĩnh trả lời Wilson, bằng giọng điệu kiểu nhà tâm lý học chuyên nghiệp (rất điềm tĩnh), "Kể tớ nghe chi tiết nào, cậu đã làm gì và Chester phản ứng ra sao?"

"À thì, lúc đầu tớ chỉ bảo nó im thôi. Ý tớ là, tớ cũng kiểu hét lên mấy câu như 'Không!' 'Dừng lại ngay!' Có khi tớ còn gào lên kiểu, 'Câm ngay, đồ chết tiệt!' nữa ấy chứ."

Từ góc nhìn của hành vi học, tôi biết ngay đó là sai lầm. Trong tình huống này, người chủ rõ ràng chưa hiểu ngôn ngữ của chó. Đối với cún, mấy từ ngắn gọn và to tiếng như "Không!", "Im ngay!", "Đừng sủa!" nghe chẳng khác gì... tiếng sủa cả.

Cứ tưởng tượng thế này: con chó sủa để báo động. Và rồi cậu tiến đến, cũng sủa theo. Điều này rõ ràng làm nó hiểu rằng cậu hoàn toàn đồng tình, và đây là thời điểm thích hợp để… hú còi báo động! Chester tất nhiên hiểu theo cách đó và kết quả là... nó còn sủa to hơn!

Wilson kể tiếp, giọng có chút tội lỗi, "Sau đó tớ lên YouTube, thấy một anh chỉ cách ngăn chó sủa bằng cách đứng cạnh chó, rồi dùng tay vỗ nhẹ dưới mõm nó — vừa đủ mạnh để hàm nó đập lại với nhau trong giây lát. Ờ thì, nó im được vài giây đấy, nhưng khi tớ bước đi, Chester ra khỏi tầm tay vỗ và bắt đầu sủa lại như thường."

Sử dụng biện pháp trừng phạt để kiểm soát hành vi của chó thực ra không phải là lựa chọn hay ho đâu, nhưng nếu bạn lướt qua mấy trang trên mạng như YouTube, thì hầu hết các mẹo ngăn chó sủa đều liên quan đến việc… phạt. Bạn sẽ thấy súng nước, bình xịt nước, nước chanh, rọ mõm, băng dính, báo cuộn, lon lắc, vòng cổ điện… đều được khuyến cáo để “giảm âm lượng” chó sủa. Thỉnh thoảng mấy cách này có tác dụng, nhưng phần lớn thì không. Và ngay cả khi hiệu quả, chúng thường khá khắc nghiệt, có thể làm rạn nứt tình cảm giữa bạn và cún yêu.

Chó sủa là để cảnh báo về một điều gì đó. Có thể nó cảm nhận được nguy hiểm, đang cố gắng cảnh báo bạn. Cũng có khi nó cảm thấy có ai đó "lấn sân" lãnh thổ của mình và nó nghĩ mình đang bảo vệ gia đình.

Dù lý do là gì, trong đầu nó, việc sủa là để bảo vệ những người nó yêu thương. Hãy thử nghĩ xem, nếu hành động hết lòng của nó lại bị đáp trả bằng bạo lực thì nó sẽ cảm thấy thế nào? Giống như bạn phát hiện khói trong nhà, chạy ra cảnh báo bạn bè để sơ tán, nhưng lại bị ăn ngay một cú đấm vào mặt kèm câu quát "Im ngay!"

Những hành động hung hăng kiểu này chỉ làm hỏng quan hệ giữa bạn và cún cưng thôi. Thêm vào đó, mấy cách “sửa sai” hung bạo này chỉ là giải pháp tạm thời cho một vấn đề mà nếu hiểu cách chó giao tiếp, bạn hoàn toàn có thể giải quyết dễ dàng.

Chúng ta đã biết, chó hoang khi trưởng thành không sủa nhiều, nhưng khi còn nhỏ thì sủa liên tục. Trong hang thì chẳng sao, nhưng khi chó con lớn lên, bắt đầu theo đàn đi săn, việc sủa lại gây phiền phức. Một chú sói con hay sói non mà sủa không đúng lúc thì con mồi sẽ phát hiện đàn sói từ xa và chạy biến, trước khi đàn có cơ hội tấn công. Hoặc tệ hơn, tiếng sủa có thể thu hút sự chú ý của những kẻ săn mồi lớn hơn.

Các nhà nghiên cứu về sói, như Erik Zimen, đã quan sát thấy rằng để ngăn tiếng sủa này, sói hoang đã phát triển một cách giao tiếp rất đơn giản. Rõ ràng, cách này không bao gồm tiếng động lớn, vì mục tiêu là dừng tiếng ồn mà. Nghĩa là, một con sói không ngăn con khác sủa bằng cách… sủa lại! Tín hiệu dừng lại không nên là hành động tấn công trực tiếp vào con gây ồn. Cắn hay táp vào con đang sủa chỉ khiến nó kêu đau, gầm gừ, hoặc chạy loạn xạ để tránh. Mấy tiếng động hỗn loạn này còn dễ khiến loài khác phát hiện hơn cả tiếng sủa ban đầu. Thế nên, cách yêu cầu "Im lặng!" phải thật nhẹ nhàng và không hung hăng chút nào.

Cách mà sói hoang áp dụng để ngăn tiếng sủa rất đơn giản. Mẹ sói, hoặc bất kỳ thành viên nào trong đàn có quyền, sẽ ra tín hiệu im lặng. Để dừng tiếng sủa, mẹ sói sẽ đặt miệng lên mõm của con gây ồn, không cắn hay dùng lực, rồi gầm nhẹ, ngắn và trầm. Tiếng gầm này sẽ không vang xa, chỉ cần ngắn gọn là đủ. Và thường thì sự im lặng sẽ lập tức xảy ra.

Con người chúng ta cũng có thể làm tương tự. Với giọng bình thản, nghiêm túc và không cảm xúc, bạn chỉ cần nói "Im nào." Nói kèm theo ánh mắt nghiêm nghị. Tùy theo giống chó, có thể sẽ mất từ vài lần đến vài chục lần để con chó liên kết mệnh lệnh “Im nào” với việc dừng sủa. Câu nói nhẹ nhàng này giống như tiếng gầm trầm và ngắn của loài sói.

Tiến sĩ Ilana Reisner cũng khuyên rằng "sử dụng máy phát tiếng ồn trắng, che nửa dưới cửa sổ bằng phim dán tạm thời, và cho chó làm việc gì đó để suy nghĩ, như lấy thức ăn đông lạnh từ Kong, có thể rất hữu ích."

Điều quan trọng cần nhớ là chúng ta đã thuần hóa chó để chúng sủa, vì tiếng sủa là tín hiệu cảnh báo hữu ích. Nếu chó của bạn báo động khi có người lạ tới gần, hay chỉ là thấy một con mèo bên ngoài cửa sổ, đừng quát mắng nó. Nếu không có gì đáng lo ngại, bạn chỉ cần gọi nó lại, xoa đầu nó một chút. Khi sủa, chó của bạn chỉ đang làm đúng công việc của mình - một công việc mà loài người đã thiết kế cho nó từ hàng ngàn năm trước.

Image: Source: dahancoo / Pixabay

Nguồn

https://www.psychologytoday.com/intl/blog/canine-corner/202008/a-quick-fix-for-a-barking-dog