Cái bẫy tư duy "Tất cả hoặc Không gì cả"

Những từ ngữ mang tính tuyệt đối có thể là dấu hiệu tinh tế của trầm cảm và lo âu.

Dưới sức nặng của lo âu hay sự tự ti, việc nhìn nhận cuộc sống qua lăng kính tuyệt đối có thể khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn. "Tư duy tuyệt đối dẫn đến những phán đoán phi lý—chẳng hạn như 'Sẽ không ai yêu thương tôi'—phóng đại khó khăn và đặt ra những yêu cầu cứng nhắc, không thực tế cho bản thân và người khác," Mohammed Al-Mosaiwi, nghiên cứu sinh Tiến sĩ Tâm lý học tại Đại học Reading, chia sẻ.

Triberic/Shutterstock

Mặc dù một số vấn đề sức khỏe tinh thần có liên quan đến ngôn ngữ tiêu cực, nghiên cứu của Al-Mosaiwi và các đồng nghiệp cho thấy rằng việc sử dụng những từ mang tính tuyệt đối có thể là dấu hiệu tinh tế hơn của trầm cảm, lo âu, và cả những ý nghĩ tự tử.

Phân tích các diễn đàn trực tuyến dành cho những người đang đối mặt với những vấn đề này cho thấy, họ thường sử dụng những từ như tất cả, luôn luôn, và không bao giờ nhiều hơn so với người tham gia các diễn đàn khác. Thậm chí, ngay cả trong các diễn đàn phục hồi trầm cảm, nơi nội dung thường mang tính tích cực, tỉ lệ những từ này vẫn cao hơn đáng kể.

Những phát hiện này mang đến bằng chứng rằng ngôn ngữ mang tính tuyệt đối—và có lẽ cả lối tư duy "tất cả hoặc không gì cả", một mục tiêu quan trọng của liệu pháp nhận thức—phản ánh một cách độc đáo nhiều dạng đau khổ tâm lý khác nhau.

"Để có thể thay đổi những niềm tin và suy nghĩ mang tính tuyệt đối, trước tiên, con người cần nhận diện chúng," Al-Mosaiwi nhấn mạnh. "Và chính việc chú ý đến những từ ngữ này có thể mang lại lợi ích vô cùng lớn."

Nguồn: The All-Or-Nothing Trap – Psychology Today