Chúng Ta Có Thể Biết (Rất) Ít Về Hạnh Phúc Hơn Chúng Ta Tưởng Đấy!

Hạnh phúc là thứ đã quá quen thuộc đối với con người. Hạnh phúc là thứ ai ai cũng có một khái niệm cho riêng mình - một hệ quy chiếu riêng biệt, không giống với bất kỳ người nào khác. Nhưng, suy cho cùng, đó cũng chỉ là thứ “hạnh phúc” xuất phát từ chủ quan của mỗi người, do tự bản thân cảm nhận nên. Vậy, xét theo một góc nhìn học thuật hơn, hạnh phúc thực chất là như thế nào?

Tâm Lý Tích Cực - khoa học của sự hạnh phúc - là một lĩnh vực đang dần có được vị thế vững chắc của mình trong cuộc sống ngày nay, sinh ra để làm sáng tỏ rằng điều gì thực sự làm cho cuộc sống trở nên đáng sống, dựa trên những nghiên cứu tường tận và tỉ mỉ.

Có Tồn Tại Một Thứ Gọi Là Thuyết Hạnh Phúc?

Hầu hết chúng ta đều tin vào những gì mà Sonya Lyubomirsky - một trong những nhà nghiên cứu dẫn đầu về lĩnh vực hạnh phúc - gọi là thuyết hạnh phúc. Thuyết này cho rằng những thành tựu nhất định trong cuộc sống sẽ giúp ta giữ được mãi niềm vui và ngược lại là có những thất bại sẽ khiến ta đau khổ mỗi khi nhớ đến. Con người tin rằng họ sẽ cảm thấy hạnh phúc một khi họ đạt được những thành công nhất định trong cuộc sống như: kết hôn, có công việc và thu nhập ổn định.... Cũng như vậy, nhiều người có xu hướng tin rằng các vấn đề về sức khỏe và tiền nong sẽ khiến họ rơi vào trạng thái buồn bực.

Sở dĩ những đức tin này được gọi là thuyết hạnh phúc bởi vì các nghiên cứu gần đây đều cho rằng chúng là sai. Không có một dấu mốc nào trong cuộc đời có thể thay đổi cảm xúc của một người mãi mãi. Thuyết này chẳng qua chỉ là chuyện khi không đạt được ước mơ thì sẽ dễ khiến chúng ta phải chán nản. Chắc hẳn là vậy rồi. Thuyết này vô hình chung khiến cho chúng ta có xu hướng nghĩ rằng niềm hạnh phúc sẽ kéo dài mãi mãi một khi ta đã đạt được. Tuy nhiên, vấn đề ở đây là niềm hạnh phúc mà ta có được sẽ không mãnh liệt hay kéo dài mãi mãi như ta tưởng tượng.

Vậy đây là hai kiểu thuyết hạnh phúc mà bạn thường thấy. Một là niềm tin sai lệch, rằng ta cần những sự kiện, dấu mốc hay tình huống nhất định trong cuộc đời thì mới hạnh phúc được. Có thể tóm gọn lại bằng mẫu câu sau đây: “Tôi sẽ hạnh phúc khi ...” (điền vào chỗ trống). Ví dụ như là tôi sẽ hạnh phúc khi được thăng chức, khi tôi có con, khi tôi giàu... và với hàng tỉ lí do khác nữa. Một kiểu thuyết hạnh phúc nữa cũng sai lầm không kém là niềm tin: “Tôi không thể hạnh phúc khi ...” (tiếp tục điền vào chỗ trống). Chẳng hạn như là tôi không thể hạnh phúc khi bị vỡ nợ hay khi tôi không có người yêu, hoặc là tôi không thể hạnh phúc khi quá thừa cân.

Khi có điều gì đó tiêu cực xen vào cuộc sống của mọi người, họ thường có xu hướng làm quá lên. Họ cho rằng bản thân mình không thể có được hạnh phúc một lần nữa và cuộc đời đến đây là chấm dứt. Đây chính là minh họa điển hình cho thuyết hạnh phúc thứ hai và tất nhiên điều này hoàn toàn sai. Con người vô cùng mạnh mẽ, họ có thể tự thích ứng bản thân trong hầu hết bất cứ hoàn cảnh nào. Lấy ví dụ như những người trúng xổ số cũng chỉ hạnh phúc như những người chưa trúng bao giờ thôi. Thậm chí nhiều người bị liệt phần thân dưới - sau một thời gian - trở lại mức độ hạnh phúc mà họ có trước khi họ trở thành người tàn tật.

Nói Một Cách Chính Xác Và Vĩ Mô Hơn, Hạnh Phúc Đem Lại Những Điều Gì?

Chỉ trong những năm gần đây, các nhà tâm lý học đã đã bắt đầu đánh giá cao những lợi ích của hạnh phúc và những cảm xúc tích cực - những lợi ích mà bao gồm tất cả mọi thứ từ cải tiến óc sáng tạo đến cải thiện chức năng của hệ miễn dịch. Tiến sĩ Barbara Fredrickson tại trường đại học Bắc Carolina, người đi tiên phong trong lĩnh vực tâm lý học tích cực, đặt câu hỏi, ‘Cảm xúc tích cực dùng để làm gì?’, và cô đã đưa ra các khả năng sau.

Hạnh phúc mở rộng sự tập trung và suy nghĩ của bạn

Cảm xúc tích cực - tính hiếu kỳ, tình yêu, niềm vui, sự mãn nguyện, thắc mắc, kích động - mở rộng tiêu điểm của chú ý trong bạn. Khi bạn giận dữ, sự tập trung của bạn sẽ bị thu hẹp và dễ dẫn đến sự thất vọng. Cũng như tâm trí của bạn giống như tên lửa, nhất quyết muốn hủy diệt điều làm bạn cảm thấy không hài lòng.

Điều này hoàn toàn ngược lại với những phản ứng sẽ xảy ra khi bạn nhận được phấn khởi về vấn đề đó - tâm trí của bạn sẽ cởi mở và tiếp đó sẽ là sự ‘tuôn trào’ không ngừng của các ý tưởng và các khả năng về trí tuệ. Bên cạnh đó cũng có rất nhiều sự tò mò, hiếu kỳ. Đây chính là câu trả lời cho câu hỏi tại sao đam mê là điều cực kì thiết yếu để sáng tạo nghệ thuật. Và đây cũng là lý do khiến bạn cần tỷ lệ cao của cảm xúc tích cực trong nơi làm việc nếu bạn muốn nâng cao năng suất và đạt được tiến độ ổn định.

Jon Kabat-Zinn, một chuyên gia tâm lý tại Đại học Y của Massachusetts, dạy bệnh nhân của anh ấy nghệ thuật thiền như một phương tiện để mở rộng nhận thức của họ về những thứ mà họ sợ nhất, chẳng hạn, đau kinh niên và suy thoái. Bệnh nhân của anh ấy sẽ vừa thư giãn cơ thể trong khi đó cũng vừa khai thông tâm trí của họ. Điều trớ trêu ở đây là khi bạn nghĩ càng nhiều về nỗi đau của bạn, thì nó lại càng ít gây hại đến bạn. Khi Kabat-Zinn và những người khác nghiên cứu hoạt động của não kèm theo loại suy tưởng này, họ thấy rằng chính thuỳ trán trái của não được ‘khởi động’ - bộ phận đó được các nhà khoa học gọi là ‘phần não hạnh phúc’.

Hạnh phúc cải thiện khả năng của bạn về giải quyết vấn đề

Khi bạn thất vọng và đang gặp khó khăn trong việc giải quyết một số vấn đề mà bạn đang phải đối đầu, điều mà bạn cần làm chính là cười. Tiếng cười xoá tan việc ‘kẹt’ não. Cứ nghĩ tính hài hước là một phép bôi trơn cho ‘bánh xe’ - quá trình suy nghĩ của bạn - để di chuyển về phía giải pháp. Cơ chế nằm dưới cách giải quyết vấn đề hiệu quả là óc sáng tạo, là khả năng của não của bạn để nghĩ ra tiểu thuyết, câu trả lời duy nhất để đương đầu với nhiều thách thức của cuộc sống.

Hạnh phúc xây dựng nguồn lực thể chất, trí tuệ và xã hội

Những cảm xúc tích cực xây dựng các tài nguyên sau:

• Tài nguyên vật lí: Mọi người sẽ vui tươi hơn khi họ đang hạnh phúc, họ sẽ quan tâm đến golf, quần vợt, chạy marathon, lặn với bình dưỡng khí... Những người hạnh phúc có nhiều khả năng để thực hiện những điều này một cách thường xuyên. Phần này xuất phát từ lòng tự trọng cao hơn trong những người hạnh phúc. Trong một khoảng thời gian ngắn hạn, hạnh phúc sẽ chuyển sang thể dục thể chất, phát triển cơ bắp, cải thiện chức năng tim-phổi và tăng tính linh hoạt;
• Tài nguyên sở hữu trí tuệ: Con người tìm hiểu tốt hơn khi họ đang ở trong một tâm trạng tích cực. Những người giáo viên giỏi là những người tìm cách để làm cho bài giảng trở nên thú vị. Tiếng cười làm cho trẻ em chú ý và quan tâm hơn, và đó chính là chìa khóa để học tập. Điều đó cũng tương tự khi bạn đi đến một buổi thuyết giảng về kinh nghiệm giảng dạy; bạn muốn có một diễn giả không chỉ nói đến mỗi kiến thức về chuyên môn của mình, mà còn là người có thể giải trí;
• Nguồn lực xã hội: Con người luôn bị hút về phía những người tích cực và tránh xa khỏi những người được cho là tiêu cực.

Hạnh phúc chống lại những cảm xúc tiêu cực

Hạnh phúc là một liều thuốc giải cho cơn thịnh nộ. Lạc quan có thể là thuốc giải độc cho nỗi sợ hãi và hoài nghi. Niềm vui là sự tương phản của đau khổ. Hài hước làm xoa dịu mong muốn trả thù. Cảm xúc tích cực và tiêu cực không thể tồn tại cùng một thời điểm. Nó luôn tồn tại sự phủ định của yếu tố còn lại.

Lần tới khi bạn thấy mình có những cảm giác tiêu cực như buồn bã, giận dữ... hãy thử thay thế chúng bằng một cảm giác tích cực và chờ xem những gì sẽ xảy ra. Hãy nghĩ về một người làm cho bạn cười, một cái gì đó kích thích bạn, một số hoạt động làm bạn vui, đó chính là những điều bạn cần làm để thoát khỏi những cảm xúc tiêu cực.

Hạnh phúc bảo vệ sức khỏe của bạn

Có lẽ bạn đã biết rằng buồn bã hoặc giận dữ có thể làm tăng huyết áp của bạn, và trong trường hợp xấu nhất nó sẽ dẫn đến một cơn đau tim hay đột quỵ. Nhưng bạn có biết rằng những cảm xúc tích cực có thể làm giảm huyết áp và nguy cơ cho bệnh tim mạch của bạn? Vâng, họ có thể.

Nghiên cứu đầu tiên của tiến sĩ Barbara Fredrickson cho biết rằng khi người dân căng thẳng trong lúc theo dõi một bộ phim mà nội dung làm cho họ có cảm giác thích thú, điều đó dẫn đến phục hồi chức năng tim nhanh hơn. Cô trình bày trong luận án của mình là rằng ‘Những cảm xúc tích cực hoàn tác những tác động của sự căng thẳng, và do đó, bảo vệ sức khỏe của một con người’. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng một cái gì đó đơn giản như nhận được một cảm ứng ánh sáng trên bàn tay của bạn, hay hành động vuốt ve con vật yêu thích của bạn cũng có thể làm giảm huyết áp mà không hề đòi hỏi một toa thuốc nào.

Con người hoàn toàn chịu trách nhiệm trước những cảm xúc, suy nghĩ và hành động của mình. Kỹ năng làm chủ cảm xúc bao gồm nhận thức đúng về cảm xúc của mình, hiểu cảm xúc của người khác, kiềm chế và kiểm soát và điều chỉnh cảm xúc sao cho thích hợp với từng tình huống xảy ra. Jack Canfield cho rằng: ‘Không ai có thể bảo bạn phải cảm nhận thế nào. Chỉ bạn mới là người đưa ra quyết định đó.’. Trước vô số lần thử nghiệm thất bại trong quá trình nghiên cứu, Thomas Edison vẫn luôn cảm thấy niềm vui, ông nói: ‘Trong đời mình tôi chưa bao giờ phải làm việc một ngày nào, vì ngày nào cũng đầy niềm vui.’. Phải chăng Thomas Edison có thể đạt được con số kỷ lục - một nghìn không trăm chín mươi ba - về bằng phát minh sáng chế là nhờ luôn nuôi dưỡng cảm xúc tích cực trong tâm hồn? Những cảm xúc tích cực là động lực mạnh mẽ thúc đẩy hành động, là thanh nam châm hút những gì tốt đẹp và những người có cùng những cảm xúc tích cực. Đừng bao giờ dìm tâm hồn vào màn sương u ám như câu cảm thán của nhà thơ nào đó: “Tôi buồn không biết vì sao tôi buồn”. Có câu mỉm cười với cuộc sống, ánh mặt trời càng thêm rực rỡ. Vậy, hãy luôn là nốt nhạc vui trong cuộc sống.

Vậy, Để Thực Hiện "Quyền Mưu Cầu Hạnh Phúc", Ta Nên Làm Như Thế Nào?

Thực hành lòng biết ơn

Việc luyện tập lòng biết ơn nhắc nhở chúng ta nói lời cảm ơn cho một món quà. Nhưng để có được sự biết ơn thì không chỉ đơn giản vậy. Nhà nghiên cứu về lòng biết ơn hàng đầu, Robert Emmons cho rằng đó như là một cảm giác kì diệu, sự biết ơn và lòng cảm kích với cuộc sống. Nghiên cứu của ông trong thập kỷ qua đã cho thấy một loạt những lợi ích, từ việc có một hệ miễn dịch khỏe mạnh hơn, những giấc ngủ ngon hơn cho đến niềm vui sống cùng các mối quan hệ trở nên tốt đẹp hơn.

Con người luôn thích những điều mới lạ và chúng ta thích nghi một cách nhanh chóng khi có những sự thay đổi về hoàn cảnh như sống trong một căn hộ mới hay khi được đề bạt lên một vị trí khác trong công việc. Lòng biết ơn giúp chúng ra rất nhiều vì nó cho phép ta hiểu được, cảm nhận một cách sâu sắc những điều mà hằng ngày, vì cuộc sống bộn bề mà lãng quên mất. Có rất nhiều những điều trong cuộc sống, dù là lớn lao hay nhỏ bé, thì chúng ta đều cần phải dành cho chúng lòng biết ơn. Khi chúng ta học được cách biết ơn cho một điều gì đó, ta sẽ hiểu được giá trị thật sự mà thường bị ẩn giấu đi. Và cũng vì lẽ đó, luyện tập lòng biết ơn với những điều thường nhật cơ bản hằng ngày cho phép ta có thể khám phá ra được những mặt tích cực nhiều hơn và lạc quan hơn trong cuộc sống.

Nhưng còn nhiều điều tốt đẹp nữa mà lòng biết ơn có thể mang lại, ví dụ như ngăn chặn những cảm xúc tiêu cực như ghen ghét và oán hận. Bạn không thể nào có thể cảm thấy đố kị và biết ơn cùng một lúc. Cứ thử cảm thấy chân thành biết ơn và đồng thời đố kị với một người có những thứ mà bạn không có, bạn sẽ thấy đó là điều không thể. Hai cảm xúc này là những trạng thái không thể hòa hợp với nhau.

Nếu bạn muốn một điều để có thể tự cam kết với bản thân, hãy thực hành một bài tập nhỏ này: Trong ngày hôm nay, hãy chú ý tới những điều mà bạn có thể cảm thấy biết ơn. Tạo một danh sách về những việc đó bất kể lớn nhỏ. Tới cuối ngày, hãy dành thời gian để xem lại danh sách ấy, sau đó đặt câu hỏi cho bản thân mình rằng: ‘Cuộc sống của tôi sẽ thế nào nếu thiếu đi những điều này?’. Bằng cách ấy, bạn sẽ cảm thấy biết ơn với những thứ tưởng chừng như nhỏ nhặt đã bị bạn lãng quên từ trước tới giờ.

Viết một lá thư cảm ơn

Một khi những chiến lược bạn đề ra không còn sự nhiệt huyết và mới mẻ, đừng ngần ngại thay đổi. Có thể là thời gian, địa điểm, phương thức... hoặc bất cứ thứ gì mang lại nguồn cảm hứng mới mẻ cho bản thân. Và nếu bạn đã nhận ra rằng, lòng biết ơn cũng là một trong những cách để tiếp cận với hạnh phúc phù hợp với mình nhất, đó chính là khi bạn nên sẵn sàng hành động và quyết tâm khiến điều đó trở nên tuyệt vời hơn.

Lòng biết ơn đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong việc tạo lập và duy trì các mỗi quan hệ trong xã hội. Khi ta thực sự nhận thức được giá trị của gia đình, bạn bè và những người xung quanh, ta sẽ có những cư xử đúng mực với họ hơn. Đó chính là sự bắt đầu, là khởi điểm để mỗi người có thể tự thay đổi và hoàn thiện, tìm kiếm hạnh phúc. Có rất nhiều cách để thể hiện lòng biết ơn, phụ thuộc vào tính cách cá nhân, mục tiêu và yêu cầu của mỗi người. Tuy nhiên, theo một cuộc khảo sát, sẽ có tới 80% mối quan hệ cảm thấy hài lòng khi nhận được thư cảm ơn. Chỉ là một hành động nhỏ và đơn giản, nhưng nó vô cùng hiệu quả trong việc tạo được ấn tượng tốt, khiến bản thân hài lòng với kết quả mình đạt được.

Nếu bạn thực sự yêu thích công việc viết lách và cảm thấy mình có thể làm tốt, bạn nên cố gắng thực hiện nó. Chỉ cần bỏ ra 15 đến 30 phút một ngày và cùng thư giãn đầu óc, đó là tất cả những gì bạn cần chuẩn bị để bắt đầu viết một lá thư bày tỏ sự cảm ơn. Đầu tiên, hãy nhắm mắt lại và nghĩ đến một người nào đó đã giúp bạn một việc vô cùng quan trọng, hoặc có thể đã đưa ra lời khuyên khiến cuộc đời bạn thay đổi, mà bạn chưa kịp cảm ơn họ theo cách xứng đáng nhất. Điều đó không hẳn là những gì quá xa xôi hay lớn lao, nó có thể xảy ra và trôi qua trong chính cuộc sống thường ngày mà bạn không hề hay biết. Đó có thể là bức thư bày tỏ là sự biết ơn đối với cô giáo đã truyền cho bạn cảm hứng diễn xuất, giúp bạn thêm động lực để thi vào một trường năng khiếu khi mà bạn còn mơ hồ chưa nhận ra được năng lực bản thân, hoặc bạn bè luôn ở bên mỗi khi bạn cảm thấy khó khăn và áp lực. Giáo sư Martin Seligman - Chủ tịch Hiệp hội Tâm lý học Mỹ và đồng nghiệp của mình đã kiểm tra những lợi ích trong việc thể hiện lòng biết ơn thông qua phương thức này. Họ đã thiết kế một trang web để mọi người thuộc tất cả các tầng lớp có thể đăng nhập và nhận được sự hướng dẫn của các chuyên gia, trong một tuần để viết thư cảm ơn. Sau đó, những lá thư sẽ được chuyển đến những người có ý nghĩa quan trọng với cuộc đời họ, nhưng lại chưa từng được họ nói lời cảm ơn. Và kết quả thu được từ một số lượng người tham gia vô cùng đông đảo, đó là họ đã giảm được tỉ lệ mắc trầm cảm và trở nên hạnh phúc hơn sau một tuần, thậm chí là một tháng.

Sẽ có những trường hợp, bạn viết một bức thư nhưng sẽ không gửi đến người nhận. Tuy nhiên, đã có những cuộc thí nghiệm cho thấy rằng, chỉ cần viết một lá thư tỏ lòng biết ơn và chọn không gửi đã đủ để tạo ra sự hạnh phúc. Những người tham gia được yêu cầu xác định một số cá nhân đặc biệt tốt với  họ trong vài năm qua và trải qua mười lăm phút một lần một tuần (hơn tám tuần) viết thư tri ân cho họ đã trở nên hạnh phúc hơn trong và sau khi nghiên cứu. Việc tăng thêm niềm hạnh phúc đã được khẳng định nếu người viết thư thực sự đặt mục tiêu, tình cảm và công sức của họ trong mỗi bức thư được tạo ra.

Bạn sẽ có cơ hội để thể hiện sự biết ơn đối với những người xung quanh một cách ý nghĩa và chân thành nhất. Hãy dành thời gian để xây dựng và duy trì việc làm này, nó sẽ trở thành thói quen giúp cho bản thân tiếp cận và xây dựng thêm được hạnh phúc chính từ những điều giản dị nhất.

Thưởng thức và suy ngẫm

Sự thưởng thức là việc hoàn toàn trải nghiệm một kinh nghiệm hay là một kỷ niệm. Sự thưởng thức chỉ đòi hỏi chúng ta phải tập trung và thưởng thức những trải nghiệm của bản thân. Nó có thể là món ăn chúng ta đang ăn, có thể là âm nhạc mà chúng ta đang nghe, là tâm trạng thoải mái khi nằm trên giường vào sáng chủ nhật hoặc bất kì thứ gì khiến bạn cảm thấy vui thích. Sự thưởng thức tập trung vào những mặt tích cực. Hãy nghĩ về một chuyên gia rượu vang đang thưởng thức một ly rượu vang đắt đỏ. Cô ấy bắt đầu bằng việc nhìn ly rượu, cầm ly rượu ngược chiều ánh sáng. Cô ấy cố gắng chú ý vào màu sắc và độ sánh của rượu. Bước tiếp theo là ngửi mùi rượu, hít thật sâu mùi thơm của nó. Chỉ đến lúc đó cô ấy mới nhấp một ngụm. Cô ấy thưởng thức tất cả những mùi hương cũng như hương vị của rượu trong miệng. Đó là một cái thú và tất cả sự chú ý của cô dồn vào việc cảm nhận rượu vang. Sau khi cô ấy nuốt xuống, cô ấy hoàn toàn tập trung vào trải nghiệm ấy và thưởng thức nó từ đầu đến cuối. Việc mà chuyên gia rượu đã làm, những nhà tâm lý học gọi nó là sự thưởng thức.

Bài học chìa khóa là đó ‘thưởng thức ngay bây giờ’. Chúng ta thường nghĩ về một tương lai hạnh phúc hơn và thường nói với bản thân mình những câu như ‘Một khi tôi hoàn thành dự án này, thì cuối cùng tôi cũng được thoải mái hơn’. Điều này khiến chúng ta tập trung vào thứ khiến chúng ta sẽ vui vẻ hơn trong tương lai hơn là niềm vui trong cuộc sống hiện tại. Nếu chúng ta có thể tận hưởng hiện tại, thì chúng ta không cần phải sống dựa vào những niềm hạnh phúc của tương lai.

Một số nghiên cứu khẳng định những tác động tích cực của thưởng thức sự hạnh phúc và hài lòng với cuộc sống. Những người thưởng thức thường xuyên cũng ít bị trầm cảm và lạc quan hơn. Tận hưởng các trải nghiệm giúp chúng ta hạnh phúc hơn, biết trân trọng hơn và nhiều hy vọng hơn, đồng thời nó cũng giúp chúng ta giảm căng thẳng, tội lỗi và chân thành. Nó củng cố những phần não kiểm soát sự hạnh phúc. Ngày hôm nay, hãy thưởng thức một trải nghiệm trong ít nhất một vài phút. Có rất nhiều thứ bạn có thể thưởng thức như đi dạo, đọc một cuốn sách, ăn bữa tối, nghe một bản nhạc yêu thích, chơi game.... Nó không nhất thiết phải là thứ gì đặc biệt. Nhớ rằng sự thưởng thức là một quá trình, không phải là một kết quả. Hãy hoàn toàn tập trung và tận hưởng mọi cảm giác theo quá trình sau:

• Chậm lại;
• Tập trung vào những gì mình đang làm;
• Sử dụng mọi giác quan;
• Tập trung vào những điều nhỏ nhất của trải nghiệm;
• Và, suy ngẫm về sự thưởng thức của bạn.

Cảm thông cho chính mình

Liệu bạn có đối xử với chính mình tốt như khi đối xử với bạn bè thân thiết hoặc gia đình bạn? Những người cảm thấy dễ dàng hơn trong việc hiểu và giúp đỡ người khác thì lại tự phản đối chính mình đến ngạc nhiên. Họ tự hạ thấp bản thân vì những thất bại nhỏ như thừa cân hoặc không tập thể dục. Một trong những cách giải quyết với sự tự đối xử với bản thân khắt khe này đó là trở nên vị tha với chính mình hơn. Chính điều này sẽ dẫn chúng ta đến với ranh giới của sự tự cảm thông.

Để dễ dàng hiểu được sự tự cảm thông, trước hết chúng ta phải hiểu nó giống như sự cảm thông dành cho những người khác vậy. Sự cảm thông cơ bản bao gồm ba thành phần: Khi chúng ta có sự cảm thông, đầu tiên chúng ta sẽ cảm nhận được sự đau khổ của người khác; sau đó ta sẽ đối xử với họ đầy tử tế và quan tâm; cuối cùng, ta thường nhắc họ rằng họ không đơn độc và tất cả mọi người đều đã trải qua những điều như vậy.

Giả dụ bạn có một người bạn thân, người đó kể với bạn về một vài sai lầm trong cuộc sống của cô ấy. Nếu bạn có lòng trắc ẩn, bạn sẽ hiểu được nỗi đau của cô ấy. Bạn sẽ đối xử tử tế với bạn mình, cố gắng xoa dịu nỗi đau ấy, ủng hộ cô ấy và thậm chí có thể tặng cô ấy một cái ôm. Rồi sau đó, bạn có thể nói với người bạn của mình rằng cô ấy không hề cô đơn và đó đơn giản là những cảm xúc mà ai cũng từng nếm trải mà thôi.

Tự cảm thông cũng tương tự như thế. Thay vì tự hạ gục bản thân khi chúng ta không ăn kiêng hay bị điểm kém trong một bài kiểm tra quan trọng, cảm thông, hiểu chính mình sẽ hiệu quả hơn rất nhiều. Đầu tiên, ta cần phải hiểu rằng ta đang buồn. Điều này thường khó hơn nhiều so với những gì ban đầu chúng ta nghĩ. Bởi vì trong một tình huống khó khăn hoặc căng thẳng, ta hầu như không có đủ thời gian để nhìn lại và nhận ra mọi thứ đã khắc nghiệt với chúng ta như thế nào trong thời điểm ấy. Thứ hai, ngừng việc phán xét và hãy yêu thương chính mình. Thường thì nỗi đau của chúng ta thường bắt nguồn từ việc ta quá khắt khe với chính mình. Khi ta tự ái, ta nhớ rằng nó thực sự rất khó để cảm thấy thỏa đáng hoặc đáng xấu hổ. Và thứ ba, hãy nhớ rằng việc đau khổ hay sự không hoàn hảo là những điều tất yếu của cuộc sống con người. Không phải tất cả mọi thứ trong cuộc sống đều hoàn hảo - tất cả loài người trên trái đất này đều gây ra lỗi lầm và trải qua những xúc cảm tiêu cực.

Tal Ben-Shahar, cựu giáo sư Harvard, đã chỉ ra rằng chỉ có hai loại người không phải trải qua những cảm xúc tiêu cực. Nhóm thứ nhất là những người bị tâm thần. Theo định nghĩa, họ không trải qua cảm giác xấu hổ hay ngượng ngùng. Và nhóm thứ hai là những người đã chết. Vậy nếu chúng ta nhìn từ khía cạnh này, có thể thấy việc trải qua những cảm xúc tiêu cực còn là một điềm tốt. Bởi vì nó chứng minh rằng ta vẫn còn sống và không phải một kẻ tâm thần.

---------------------------

Tác giả: Manuel Kraus

Link bài gốc: The Science Of Happiness

Dịch giả: Màu 54AAAA - YBOX.VN