Có đáng để theo đuổi không?

Chúng ta thường xuyên ganh đua để giành lấy những điều mình khao khát. Nhưng nếu đó là thứ ta vốn không mấy coi trọng thì sao? Hóa ra, chỉ riêng việc phải tranh giành cũng có thể khiến ta mong muốn nó nhiều hơn, bất kể giá trị thực sự của nó.

Hiện tượng này được gọi là "cơn sốt đấu giá" – trạng thái phấn khích khiến người tham gia sẵn sàng trả giá cao hơn dự định ban đầu. Vào tháng 9, các nhà nghiên cứu tại Đức và Úc đã công bố một nghiên cứu trên Tạp chí Bán lẻ cho thấy yếu tố cạnh tranh xã hội kết hợp với áp lực thời gian đã khiến các đối tượng tham gia đấu giá trực tuyến nâng mức giá thầu của mình lên đáng kể.

Những thí nghiệm tại Đại học California, San Diego đã khám phá hiện tượng này trong những tình huống đời thường hơn. Trong một thử nghiệm, những phụ nữ cạnh tranh để được chọn là bạn hẹn lý tưởng cho một người đàn ông lạ mặt – dựa trên cách họ mô tả buổi hẹn đầu tiên – cho biết khả năng họ chấp nhận lời mời hẹn hò cao hơn đáng kể so với nhóm không phải tranh giành. Dù vậy, cả hai nhóm đều không khác biệt nhiều trong đánh giá về mức độ hấp dẫn của buổi hẹn.

Trong một nghiên cứu khác, những phụ nữ tham gia đấu giá một chiếc loa đã cho thấy mức độ mong muốn sở hữu món đồ này tăng lên rõ rệt – nhưng điều đó không đồng nghĩa họ thực sự thích món đồ hơn.

“Con người có thể xem sự cạnh tranh là dấu hiệu của giá trị, ngay cả khi điều đó được đặt ra một cách tùy ý,” nhà tâm lý học Nicholas Christenfeld, đồng tác giả của nghiên cứu tại UC San Diego, giải thích. “Khi mọi người cố gắng lấy được con thú bông từ chiếc máy gắp trong các trò chơi điện tử, yếu tố cạnh tranh có thể khiến họ khao khát món quà đến mức họ sẵn sàng giành giật nó – dù có thể nếu nhìn thấy món đồ này bên lề đường, họ chẳng buồn nhặt.”

Chính cơn khát chiến thắng này đôi khi dẫn đến cảm giác hối tiếc khi chiến thắng – khi ta phải giữ lại một thứ mà thực lòng chẳng hề mong muốn.

Nguồn: Is It Worth It? Psychology Today