Đừng để mình trở thành “phương án B” của ai đó

Nghiên cứu về cách con người nhìn nhận bạn đời hiện tại so với người yêu cũ đã chỉ ra rằng nhận thức có ảnh hưởng rất lớn đến hạnh phúc.

Những ai cảm thấy người yêu hiện tại tốt hơn người yêu cũ thường hài lòng với mối quan hệ của mình.

Ngược lại, những ai xem người cũ là tuyệt vời hơn người hiện tại lại có xu hướng bất mãn.
Mà sự bất mãn trong tình yêu thì thường kéo theo hàng loạt hệ lụy không mong muốn.

Hãy thử tưởng tượng câu chuyện này:

Joe say mê Brittany. Cô ấy tốt bụng, vui tính, thông minh và có một sức hút đặc biệt. Joe cảm thấy mình bị cuốn vào cô ấy ở mọi phương diện.

Thế nhưng, qua những mẩu chuyện vụn vặt, Joe dần nhận ra Brittany từng trải qua một cuộc chia tay đầy đau khổ trước khi họ gặp nhau. Đôi khi, cô ấy còn vô tình để lộ rằng mình từng có tình cảm rất sâu đậm với người cũ.

Người đàn ông đó sống cách Brittany hơn một nghìn dặm và theo những gì Joe tìm hiểu trên mạng xã hội, anh ta đã kết hôn và có một cuộc sống hạnh phúc từ lâu trước khi Joe và Brittany bắt đầu hẹn hò. Joe chẳng mảy may bận tâm đến chuyện đó. Nhưng với Brittany thì khác. Suốt nhiều năm, cô ấy vẫn âm thầm nhớ nhung người cũ.

Khi Một Người Chỉ Là "Phương Án B" Trong Mối Quan Hệ, Bi Kịch Có Thể Ập Đến

Trong một nghiên cứu do nhóm chúng tôi thực hiện (Geher và cộng sự, 2005), những người đang trong một mối quan hệ lâu dài được yêu cầu đánh giá bạn đời hiện tại và so sánh với người yêu gần nhất trong quá khứ.

Kết quả nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng đối với sự hài lòng và thành công trong tình yêu.

Cụ thể, trong một nhóm hơn 150 người tham gia – những người đang có mối quan hệ lâu dài và từng trải qua ít nhất một mối quan hệ nghiêm túc trước đó – phần lớn đều đánh giá bạn đời hiện tại cao hơn người yêu cũ trên nhiều khía cạnh.

Chúng tôi cũng đo lường mức độ hài lòng trong tình yêu. Kết quả có phần đáng suy ngẫm.

Yếu tố lớn nhất dự báo sự không hài lòng trong một mối quan hệ chính là khi một người vẫn đánh giá người cũ cao hơn so với người hiện tại.

Nói cách khác, những ai còn lưu luyến tình cũ nhiều hơn tình hiện tại thường cảm thấy bất mãn sâu sắc trong tình yêu.

Một nghiên cứu tiếp theo còn phát hiện rằng ngay cả trên phương diện sinh lý, tác động này cũng rất rõ ràng.
Chỉ cần nghĩ đến người yêu cũ với những ký ức đẹp, cơ thể đã vô thức kích hoạt phản ứng "chiến hay chạy" – dấu hiệu của căng thẳng và bất an.

Vậy nên, nếu bạn đang ở bên một người nhưng trong lòng họ vẫn ôm bóng hình khác, hãy cân nhắc lại. Đừng để mình trở thành "củ khoai thứ hai" trong câu chuyện tình yêu của bất kỳ ai.

Trong một mối quan hệ, nếu một người vẫn nhìn về người cũ với ánh mắt trân trọng hơn so với bạn đời hiện tại, thì rất có thể đó là dấu hiệu của một cuộc tình sắp tan vỡ. Và những suy nghĩ như vậy không chỉ ảnh hưởng đến cảm xúc, mà còn có thể gây căng thẳng lên hệ thần kinh tự chủ – hệ thống chịu trách nhiệm kích hoạt phản ứng “chiến hay chạy” khi con người đối mặt với nguy cơ.

Image: Prostock-studio/Shutterstock

Những Hệ Lụy Khi Một Mối Quan Hệ Thiếu Sự Hài Lòng

Hàng chục năm nghiên cứu về yếu tố dự báo sự hài lòng trong tình yêu đã chỉ ra rằng một mối quan hệ không hạnh phúc có thể kéo theo hàng loạt vấn đề không chỉ ở mức cá nhân, mà còn lan rộng đến cả gia đình và xã hội. Những hệ lụy có thể kể đến như:

• Dự báo nguy cơ ngoại tình cao hơn – và điều này có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như bạo lực trong tình yêu, thậm chí là những kết cục bi thảm (Rokeach & Chan, 2023; Horder, 2015).
• Làm suy giảm lòng tự tôn của cả hai bên – khiến mỗi người cảm thấy ít giá trị hơn trong chính cuộc sống của mình (Richter & Finn, 2021).
• Dẫn đến xung đột trong quan hệ – khi sự không hài lòng trở thành mồi lửa cho những cuộc cãi vã kéo dài (Richter & Finn, 2021).
• Tạo ra cảm giác bất công – khi một người cảm thấy mình cho đi nhiều hơn, còn người kia thì chỉ nhận về (Sprecher, 2018).

Và còn nhiều hậu quả khác nữa. Khi một người cảm thấy không hạnh phúc trong tình yêu, rất có thể họ sẽ kéo theo cả một chuỗi vấn đề tiêu cực.

Điều Cốt Lõi

Tình yêu vốn đã không dễ dàng. Để cả hai có thể yêu thương nhau một cách trọn vẹn và cân bằng lại càng khó hơn. Sẽ thật tuyệt nếu trong bất kỳ mối quan hệ nào, cả hai đều xem nhau là “củ khoai số một” trong lòng mình.

Thế nhưng, nghiên cứu của chúng tôi về cách con người nhìn nhận người yêu hiện tại so với người yêu cũ (Geher và cộng sự, 2005) đã chỉ ra rằng không phải lúc nào điều đó cũng xảy ra. Và khi một người chỉ là “phương án B” trong mắt đối phương, thì mối quan hệ đó có lẽ đang đứng trên nền tảng lung lay. Điều này không chỉ dẫn đến sự bất mãn trong tình yêu mà còn kéo theo hàng loạt vấn đề khác như xung đột, cảm giác bất công, ngoại tình, và thậm chí là sự tan vỡ.

Các nhà nghiên cứu về tiến hóa trong tình yêu (như Buss, 2017) đã chỉ ra rằng việc chọn bạn đời là một trong những quyết định quan trọng nhất mà con người từng đưa ra trong suốt chiều dài lịch sử.

Vậy nên, nếu bạn cảm thấy mình chỉ là một sự thay thế, một lựa chọn tạm bợ trong lòng ai đó, hãy dành thời gian suy nghĩ. Hãy kiên nhẫn. Hãy đợi một người mà khi ở bên họ, bạn và họ đều thấy nhau là “phương án số một.”

Cuộc đời này không có nhiều cơ hội để bạn đưa ra quyết định quan trọng ấy. Vì thế, đừng vội vã chấp nhận một vị trí mà bạn không xứng đáng. Và quan trọng nhất – đừng bao giờ quên rằng bạn xứng đáng với một tình yêu trọn vẹn hơn thế.

Nguồn: Don't End Up as Someone's Second Potato – Psychology Today