Dừng gây tổn thương cho bản thân bởi việc xem tin tức

Đa số mọi người sẽ lấp đầy đầu óc họ với những hình ảnh của sự chết chóc và huỷ diệt mỗi ngày khi theo dõi “tin tức”. Và bạn thậm chí không biết là thói quen xem tin tức của bạn dẫn đến nỗi lo lắng sâu sắc. Bạn có thể cho rằng bạn phải theo dõi “tin tức” để trở thành một người tốt. Hãy xem xét khả năng là việc theo dõi tin tức là một thói quen giống như bất kì thói quen nào khác. Nó bắt đầu vì bạn mong đợi là cảm thấy vui, và khi cảm thấy buồn, bạn không biết làm thế nào để dừng lại. Hiểu được những động lực đó giúp bạn tự do lựa chọn liệu có nên tiếp tục sống trong ảo tưởng được tạo ra bởi các phóng viên.

Tôi đã cố ý phớt lờ “tin tức” trong nhiều thập kỷ, nhưng tôi tình cờ bị nó tấn công vào cuối tuần qua. Tôi tham dự một hội nghị với một radio phát tin tức trong thang máy. Hội nghị được tổ chức ở tầng thứ 18, thang máy chạy chậm, và tôi có nhiều giờ giải lao trong suốt sự kiện kéo dài ba ngày, vì vậy tôi kết cuộc nhận được hàng đống tin tức về giết người và thương tật. Những tin tức khác đến với tôi tại sân bay lúc tôi về nhà. Tôi đứng cạnh một radio phát tin tức khi chuyến bay của tôi bị hoãn, và tôi không dời đi được vì tôi phải kiểm tra lịch bay từng phút. 5 phút sau, trong đầu tôi đầy ắp tin tức toàn cầu và tôi cảm thấy kinh khủng. Nó là một sự nhắc nhở về việc tôi đã cảm thấy thế nào trước khi tôi bỏ thói quen này.

Bạn có thể bị sốc bởi ý nghĩ phớt lờ “tin tức.” Tôi sử dụng dấu ngoặc kép vì nó chỉ là một mẩu thông tin hơn là thông tin. (Những thông tin tốt bị xoá đi trừ khi nó có lợi cho biên tập viên.) Bạn có thể cho rằng bạn đang đóng góp cho xã hội bằng việc chìm đắm bản thân trong nỗi đau của những người khác. Bạn có thể cho rằng những người xấu sẽ cai trị vũ trụ nếu bạn dừng giám sát họ trên “tin tức”. Tôi tin vào những điều đó cho đến khi tôi hiểu được những hoá chất của não bộ đã thúc đẩy tôi.

Dopamine

Bộ não của bạn phóng thích dopamine khi nó thấy được một cách để đáp ứng những nhu cầu của bạn hoặc tránh né nguy hiểm. Cảm giác tuyệt vời của dopamine được phóng thích khi bạn tìm thấy thông tin giúp thoả mãn những nhu cầu của bạn. Dopamine kết nối các nơ ron làm bạn mong đợi những cảm xúc tốt hơn khi bạn lặp lại hành vi. Chúng ta học cách cảm thấy tốt bằng việc tìm kiếm thông tin có liên quan đến những nhu cầu sinh tồn của chúng ta. Tất nhiên chúng ta phải ra các quyết định về việc tập trung vào thông tin nào vì khả năng xử lý thông tin của chúng ta có giới hạn. Bạn càng tiêu tốn nhiều khả năng xử lý thông tin vào những tin tức, thì bạn càng có ít khả năng xử lý cho những thông tin khác liên quan đến sự sinh tồn.

Vậy tại sao lại dành quá nhiều khối chú ý của bạn cho “tin tức”? Đầu tiên, vì thông tin này có sẵn một cách dễ dàng, và các nhà báo liên tục đảm bảo với bạn rằng nó là điều bạn cần. Bạn bị dụ dỗ giao phó cho họ làm công việc tìm kiếm và lựa chọn thông tin thay vì tự bản thân làm điều đó. Thứ hai, bạn xây dựng một con đường mòn dopamine từ việc theo dõi tin tức trong quá khứ, do đó bạn mong đợi cảm thấy vui khi bạn khám phá ra một số câu chuyện thành ra như thế nào. Nó có thể không đáp ứng được những nhu cầu thực tế của bạn, nhưng con đường mòn thì lại thật. Cuối cùng, bạn mong đợi đáp ứng được những nhu cầu xã hội bằng cách theo dõi “tin tức”. Dù nó có đáp ứng được những nhu cầu xã hội của bạn hay không, thì kỳ vọng này là bẩm sinh, vì vậy bạn tiếp tục tìm kiếm “tin tức” để đáp ứng các nhu cầu xã hội.

Oxytocin

Bộ não động vật có vú (mammal brain) luôn luôn tìm kiếm sự an toàn trong một thế giới của những mối đe doạ tiềm tàng. Oxytocin tạo ta cảm giác an toàn bạn có được trong sự hiện diện của những người mà bạn tin tưởng. Các động vật kích thích oxytocin bằng cách sống thành bầy đàn, và tin tức kích thích oxytocin bằng cách tạo ra một bầy đàn ảo. Nó cám dỗ bạn dựa vào một bầy đàn ảo để đáp ứng nhu cầu oxytocin của bạn vì những người khác thường làm bạn thất vọng ngoài đời thật.

Trong thế giới động vật, các bầy đàn thúc đẩy sự sinh tồn vì có nhiều mắt và tai để cảnh giác các con thú săn mồi và nghe báo động. Các con vật tìm thấy sự an toàn trong bầy đàn bằng cách nghe những tiếng báo động của những con trong đàn. Tin tức là một dòng những tiếng gọi báo động. Chúng có thể không giúp bạn vượt qua những mối đe doạ trong cuộc sống cá nhân của bạn vì chúng được thiết kế để thu hút một lượng độc giả lớn. Nhưng chúng lại kích thích oxytocin khi tạo cảm giác bạn được bảo vệ bởi bầy đàn. Cảm giác này đem đến một cái giá đắt. Bầy đàn mà bạn đi theo với mong đợi bạn chia sẻ sự cảnh giác của họ. Bạn có thể đánh mất cảm giác thuộc về này nếu bạn phớt lờ tin tức. Và bầy đàn của bạn có thể xa lánh bạn nếu bạn dừng tập trung vào mối đe doạ chung. Oxytocin của bạn sẽ giảm xuống, gây ra một cảm giác của mối đe doạ sự sinh tồn khẩn cấp mà một con cừu cảm nhận khi bị tách khỏi đàn. Bị thôi thúc quay lại nhóm và hướng sự chú ý của bạn như những người còn lại trong nhóm. Các nhà báo làm điều này thật dễ dàng bằng cách liên tục khuyên bạn giao phó sự an toàn của bạn cho họ.

Serotonin

Tin tức là một nguồn kích thích serotonin đáng tin vì nó luôn luôn đặt bạn trong vị trí chiếm ưu thế hơn. Các nhà báo luôn luôn tìm ra lỗi lầm ở những nhân vật quyền lực, và điều đó làm tăng quyền lực của bạn, làm bạn vui sướng. Bộ não động vật có vú phóng thích serotonin khi bạn tăng sự thống trị xã hội của bạn. Thấy bản thân đạo đức hơn và thông minh hơn kích thích cảm giác thú vị đó. “Tin tức” sẽ liên tục làm điều đó cho bạn.

Các nhà báo cho rằng sự chống đối các nhà lãnh đạo là một dấu hiệu của trí tuệ cao hơn của bạn. Tuy nhiên, những con khỉ không đuôi cũng có sự thù địch, chống đối tương tự. Những con khỉ không đuôi chung sống với những con khỉ quyền lực thống trị nguồn thức ăn và cơ hội kết đôi của chúng. Tức giận trước người khác là một động lực nguyên thuỷ, không phải là một chiến thắng về trí tuệ. Trí tuệ cao hơn là thứ giúp bạn nhận ra những câu trả lời đơn giản không giải quyết được những vấn đề phức tạp. Bạn cảm thấy vui khi tưởng tượng về việc có quyền lực để làm điều đúng khi bạn xem “tin tức”. Nhưng trí tuệ cao hơn giúp bạn nhận ra bạn không thể làm các vấn đề biến mất nếu bạn điều hành sự việc. Bạn có thể có được một cảm giác mình quan trọng trong ngắn hạn khi bạn theo dõi tin tức. Nhưng cảm giác đó hơi giống với sự chống đối ở thanh niên, ngay cả khi bạn nói với bản thân nó là phân tích chính sách phức tạp. Một chế độ theo dõi tin tức đều đặn không giúp bạn cảm thấy mình quan trọng về lâu dài. Bạn có nhiều khả năng cảm thấy mình bị giẫm đạp và bất lực nếu bạn dựa vào “tin tức” để có cảm giác bạn quan trọng, vì bạn không thể nâng cao giá trị bản thân bằng cách khinh thường những người khác.

Tin tức thu hút sự tìm kiếm những thông tin liên quan đến sự sinh tồn của tâm trí bạn, nhưng nó không hẳn đã đáp ứng được nhu cầu đó. Nó phung phí sự chú ý của bạn vào những dấu hiệu đe doạ chung chung mà bạn không thể thực sự hành động theo. Bạn tốt hơn là nên thu thập thông tin của riêng bạn để vượt qua những chướng ngại vật của bạn. Bạn có thể cho rằng thật đáng tôn trọng khi tập trung vào nỗi đau của những người khác hơn là tập trung vào những nhu cầu của riêng bạn, nhưng điều ngược lại mới đúng, làm bản thân tê liệt với nỗi lo lắng không giúp bạn đóng góp cho xã hội. Bạn có thể đóng góp được nhiều hơn khi bạn tập trung vào những chướng ngại vật cụ thể trước mắt bạn thay vì chú ý đến những mối đe doạ trừu tượng ở khắp mọi nơi.

Bạn có thể kích thích để nhận được nhiều dopamine bằng cách tìm kiếm thông tin bạn cần hơn là mải mê theo những tiếng gọi khẩn cấp của tin tức. Bạn có thể kích thích được nhiều oxytocin bằng cách tăng cường mối gắn bó tin tưởng với những con người thật trong cuộc sống của bạn. Bạn có thể kích thích được nhiều serotonin bằng cách xây dựng sự tự tin vào khả năng của bạn để vượt qua những chướng ngại vật. Tin tức thu hút sự chú ý của bạn bằng cách làm bạn cảm thấy vui trong ngắn hạn, nhưng khi bạn hiểu được những hoá chất hạnh phúc của bạn (là dopamine, oxytocin và serotonin), thì bạn có thể thiết kế những con đường khác để cảm thấy hạnh phúc. Khi đó bạn được tự do để quyết định khi nào “tin tức” là một cách sử dụng tốt sự chú ý của bạn.

Rubi dịch

Nguồn: Stop Traumatizing Yourself by Watching the News