Đừng phí thời gian tìm ra lý do tại sao người khác bạo hành mình bằng lời nói

Hành vi thể hiện sự coi thường rất khó để nhận diện, bởi nó tồn tại dưới các cử chỉ thái độ rất nhỏ. Nó khiến bạn cảm thấy tụt mood, bối rối dù không rõ tại sao. Hãy cùng nhau nghiên cứu hành vi này trong mối quan hệ giữa “Ellen” và “Ernie”:

“Tôi đã dành ra vài tuần để lục lại các giấy tờ và các tập tài liệu cũ mà tôi và Ernie cất giữ trong suốt 20 năm qua. Sau đó, tôi bắt đầu phân loại mọi thứ dựa theo mã màu: Kinh doanh, Y tế, Bảo Hiểm, Cá nhân, vv Kết quả là tất cả chúng được xếp gọn trong 3 ngăn tủ của một cái tủ mới toanh. Đó là một công việc đòi hỏi sự tỉ mỉ và rất tốn thời gian. Trong suốt quá trình làm, tôi kể cho Ernie nghe rằng tôi đã làm đến đâu rồi. Cuối cùng, sau vài tuần, tôi tự hào rằng mình đã hoàn tất công việc. Tôi nói “Ernie ơi, em đã xếp xong đống giấy tờ. Đó quả là một công việc khó nhằn đấy.” Tôi mở các hộc tủ để anh ấy thấy thành quả của mình. Anh ấy đáp lại “Wow! Không thể tin được.” Tôi nhớ rằng anh ấy chưa từng công nhận việc tôi làm như vậy trước đây. Tôi mỉm cười “Anh thấy tuyệt chứ?” Anh ấy lạc giọng “Anh bị ấn tượng vì cái cách mà em đã làm cho mấy cái tên này vừa y trên máy cái mác bé tí tẹo này.” Tôi nói “Ôi Ernie, em chỉ đánh nó lên rồi in ra thôi mà. Cái việc bé tí này có đáng gì so với việc phân loại đống này đâu.” Anh ấy nhìn tôi đầy nghiêm túc “Ờ thì anh nghĩ là nó cũng đòi hỏi công sức nhiều như mấy cái kia.” - The Verbally Abusive Relationship, Evans Patricia (2009) -

Nguồn: SpeedKingz/Shutterstock

Việc bạo hành bằng lời nói có thể vô cùng khó nhận biết, như trong câu chuyện mà Evans mới kể. Thế nhưng nó lại khiến cho nạn nhân cảm thấy đau buồn và bối rối. Nạn nhân thường tìm các lý do nghe có vẻ hợp lý để lý giải những hành vi khác lạ của đối phương, thế nhưng thực tế rằng thỉnh thoảng người ta hành động không tốt với nhau chẳng vì lý do gì cả, chẳng phải vì nạn nhân không đủ tốt hay vì cô ấy đã làm sai điều gì.

Thế nhưng nạn nhân lại cố gắng lý giải được chuyện này, cố gắng tìm ra nguyên nhân mà đối phương đã đối xử với mình như vậy. Nạn nhân có thể nghĩ rằng do chính bản thân mình đã làm gì đó sai trước, dẫn đến tình huống này.

Bởi vì nạn nhân không hiểu rằng hành động này là việc bạo hành bằng lời nói - một sự bạo hành ở mức độ tinh thần, nên cô/anh ấy nghĩ rằng hẳn phải có một lời giải thích hợp lý nào đó.

Thế là, nạn nhân sẽ chất vấn hành vi mới diễn ra, nhưng thay vì chỉ chất vấn hành vi đơn thuần, cô/anh ấy mặc định là mình đang chất vấn một hành vi đúng. Nạn nhân yêu cầu lời giải thích, đòi những ví dụ khái quát về hành vi này, và muốn đối phương phải hợp lý hóa được hành vi bạo hành.

Nhưng nạn nhân nào có biết rằng mình đang thua. Việc bạo hành bằng lời nói và tâm lý chả cần một lý do hợp lý nào để diễn ra. Tìm kiếm lý do chả đưa sự việc đi đến đâu cả. Đối phương chả có lý do tốt đẹp nào cho cái hành vi mà họ đã làm cả. Họ sẽ chỉ đáp trả bằng những hành vi bạo hành nhiều hơn mà thôi.

Bạn không thể tìm ra lý do người ta bạo hành mình.

Chỉ có một số ít người thực sự hiểu về việc bạo hành bằng lời nói. Số còn lại thường trải qua nó mà không hề ý thức được. Và họ khao khát đối phương hành động một cách hợp lý. Họ nhìn ra được cơn giận dữ và sự khó chịu khi họ biết tại sao nó lại như vậy. Họ hiểu được tại sao con người ta không phải lúc nào cũng hòa hợp. Thế nhưng họ lại thất bại trong việc chấp nhận rằng hành vi bạo hành bằng lời nói chả xuất phát từ một lý do nào cả.

Để có thể phản hồi lại việc bị bạo hành bằng lời nói, trước hết bạn cần phải nhận diện được nó và chấp nhận rằng chả thể nào tìm được lý do/nói lý với đối phương.

Kẻ bạo hành sẽ vẽ ra hiện trạng của bạn trong đầu, quyết định rằng bạn có thể và không thể làm gì, sau đó đối xử với bạn như thể là một phần thịt thừa, phần không tốt đẹp gì cho cam. Hiển nhiên là với những cái thừa thải xấu xa, người ta thường muốn loại bỏ nó đi, để giữ cái phần tốt đẹp của mình được vẹn nguyên.

Chỉ có một cách duy nhất để chấm dứt việc lạm dụng bằng lời nói: gọi tên nó để đối phương nhận thức được việc mình đang làm.

Nếu điều này không có tác dụng, bạn buộc phải rời đi, nhanh nhất có thể.

Berit “Brit” Brogaard là tác giả của cuốn On Romantic Love

Dịch: Hạnh Nguyên

Nguồn: https://www.psychologytoday.com/blog/the-mysteries-love/201504/why-you-can-t-reason-verbally-abusive-partner