Dùng tình dục để tiếp thị: vấn đề nằm ở mục đích

Chúng ta đã quen với việc tình dục được sử dụng để quảng bá sản phẩm. Điều này diễn ra khắp nơi, thường là với ô tô, nước hoa – hoặc thậm chí những thứ ít liên quan hơn như kem.

Đó là một thực trạng đáng buồn.

Khai thác sự gợi cảm của con người để tạo sự hào hứng với hàng hóa không chỉ làm hạ thấp giá trị của người mua mà còn cả người bán. Nó khiến ta cảm thấy cuộc sống trở nên hời hợt và thiếu chiều sâu.

Nhưng trước khi ta vội vàng trách cứ sự nông cạn của mình, hãy quay ngược thời gian vài thế kỷ, về thời kỳ Phục Hưng Ý, để lắng nghe những suy ngẫm về giáo dục của một triết gia lỗi lạc: Marsilio Ficino.

Marsilio Ficino và sự khởi đầu của đam mê

Ficino không hề bối rối trước xu hướng con người bị cuốn hút bởi tình dục. Theo ông, đó chỉ là một hệ quả tất yếu của bản năng tự nhiên. Là những thực thể có thân xác, chúng ta không thể tránh khỏi việc các giác quan và ham muốn trở thành điểm khởi đầu cho mọi sự quan tâm.

Tuy nhiên, Ficino tin rằng tình dục không phải là điểm kết. Thực ra, nó chỉ là khởi đầu cho một hành trình lớn hơn. Theo ông, sự quan tâm thường bắt đầu từ sự hấp dẫn mang tính xác thịt, sau đó chuyển hóa thành một giai đoạn cao hơn mà ông gọi là "tình yêu".

Và từ tình yêu, ta có thể vươn tới cấp độ thứ ba: khao khát và khả năng thấu hiểu trí tuệ.

Ficino lập luận rằng mọi đam mê, nếu được chăm sóc đúng cách, đều có xu hướng tự nhiên đi theo con đường từ tình dục, đến tình yêu, rồi đến sự đam mê khám phá trí tuệ. Điều này không chỉ áp dụng với mối quan tâm về con người mà còn về các giá trị đạo đức và cả những ý niệm trừu tượng.

Là một nhà giáo dục, Ficino luôn suy nghĩ sâu sắc về cách con người học hỏi và làm sao để dạy họ một cách hiệu quả nhất. Kết luận của ông thật thú vị: cách tốt nhất để gieo một ý tưởng vào tâm trí ai đó không phải là lạnh lùng đánh thức lý trí của họ ngay lập tức. Mà chính là khơi gợi sự hứng thú qua các giác quan – đặc biệt là thông qua sức hấp dẫn của tình dục.

Ficino là người được Lorenzo de Medici – một nhà bảo trợ nghệ thuật và chính trị gia vĩ đại thời Phục Hưng – tuyển dụng để thực hiện sứ mệnh giáo dục. Cả Ficino và Lorenzo đều mong muốn truyền bá trí tuệ và đạo đức đến với người dân Florence, dựa trên các bài học từ cổ điển Hy Lạp và Cơ Đốc giáo. Họ nhận ra rằng nghệ thuật chính là công cụ hoàn hảo để làm điều đó, biến nó thành một chiến dịch quảng bá rộng lớn cho những mục tiêu cao cả nhất.

Điều khiến ý tưởng của Ficino khác biệt là cách tiếp cận độc đáo của ông. Ficino khuyến nghị rằng các nghệ sĩ của Lorenzo nên tập trung vẽ những nhân vật xinh đẹp hoặc thậm chí mang nét gợi cảm.

Nếu bạn từng thắc mắc vì sao nghệ thuật Phục Hưng lại tràn ngập những hình ảnh đầy quyến rũ, thì câu trả lời chính là đây: đó không phải sự tình cờ. Đó là một chiến lược được Ficino định hướng. Các nghệ sĩ, dưới sự hướng dẫn của ông, được khuyến khích dùng tình dục để tiếp thị – nhưng không phải để bán những thứ tầm thường. Thay vào đó, họ dùng nó để quảng bá những điều cao quý như lòng mộ đạo, đức hạnh, sự khiêm nhường, sự say mê tri thức và niềm đam mê học hỏi.

Đáng tiếc là, trong thời đại ngày nay, ta vẫn dùng tình dục, nhưng chỉ để tiếp thị những thứ thấp hèn. Còn những điều cao quý, ta lại coi chúng vượt khỏi "nhiệm vụ bẩn thỉu" của việc quảng bá – và kết cục, chúng bị lãng quên.

Với bài học từ Ficino, chúng ta nên có chiến lược hơn. Ta cần nhận ra rằng không có gì sai khi sử dụng tình dục để tiếp thị, miễn là mục đích của nó là cao cả. Thực tế, việc dùng tình dục để quảng bá cho những giá trị cao đẹp là một hành động hào phóng, bởi nó thừa nhận cách thức tâm trí con người vận hành. Chúng ta không thể – và không nên – mong đợi ai đó học hỏi mà không thông qua sự kích thích giác quan ban đầu.

Vấn đề không nằm ở việc dùng tình dục, mà ở chỗ ta đang bán thứ gì. Không phải ô tô hay kem, mà có thể là một cuốn sách về trí tuệ và triết học.

Ficino hẳn sẽ rất hài lòng.

Nguồn:  ON USING SEX TO SELL – The School Of Life