Giải pháp một từ dành cho những đứa con trưởng thành hay thao túng

NHỮNG ĐIỂM CHÍNH

• Những đứa con trưởng thành có hành vi thao túng không phải là người xấu. Chúng đang tổn thương.
• Yêu thương sâu sắc và đặt ra giới hạn không hề mâu thuẫn với nhau.
• Với cha mẹ, sự thấu cảm rất quan trọng, nhưng chăm lo cho chính mình cũng vậy.

Là một chuyên gia tâm lý và huấn luyện cha mẹ, tôi đã đồng hành cùng rất nhiều người mẹ, người cha đang đau đáu vì con cái trưởng thành có xu hướng thao túng. Đó là một mối quan hệ đầy tổn thương, rối rắm và khó hiểu. Có thể bạn từng tự hỏi: “Mình đã sai ở đâu?” hay “Làm sao giúp con mà không bị lợi dụng?” Câu trả lời không phải là buông bỏ con mình, mà là tìm lại ranh giới. Và đôi khi, điều đó bắt đầu chỉ bằng một từ, vững vàng và đầy yêu thương.

Từ ấy chính là: đủ rồi.

Hãy rõ ràng: Những đứa con trưởng thành hay thao túng không phải là quái vật. Chúng đang đau. Chúng thường dùng cảm giác tội lỗi, đe dọa cảm xúc, thậm chí là gây áp lực, không phải vì chúng xấu xa, mà vì chúng mắc kẹt, thậm chí có khi còn chưa trưởng thành về mặt cảm xúc. Sự cảm thông của bạn là cần thiết, nhưng chăm sóc chính mình cũng rất quan trọng. Và nói “đủ rồi” không phải là nhẫn tâm. Đó là cách làm người.

Lắng nghe một vài câu chuyện từ những bậc phụ huynh tôi từng làm việc cùng. (Tên nhân vật đã được thay đổi để bảo vệ sự riêng tư):

Image: fizkes/Shutterstock

Lời lẽ xúc phạm núp bóng bộc lộ cảm xúc

Camille, một người mẹ đầy tình yêu thương ở tuổi lục tuần, liên tục nhận những cuộc gọi giận dữ, đầy chỉ trích và những tin nhắn cay nghiệt, vô lý từ con gái 28 tuổi – Rachel.

“Suốt đời mẹ chẳng làm được gì cho con cả,” Rachel thường hét lên hoặc nhắn như vậy.

Camille chỉ biết khóc, xin lỗi và gánh hết lỗi về mình. Khi tôi hỏi Camille có bao giờ cảm thấy như thể mình đang đeo một tấm biển “Hãy đá tôi đi” mỗi khi tiếp xúc với Rachel không, cô bỗng như bừng tỉnh, một khoảnh khắc làm thay đổi cả mối quan hệ.

Camille cuối cùng đã nói với Rachel: “Đủ rồi. Mẹ không cho phép ai nói với mẹ như thế. Con cũng xứng đáng, Rachel, như mẹ vậy, được học cách nói chuyện với người khác bằng sự tôn trọng.”

Và rồi, điều gì đó đã thay đổi. Rachel cúp máy. Nhưng vài tuần sau, cô gửi một tin nhắn khiến mẹ mình sửng sốt: “Con không thích điều đó đâu. Nhưng cảm ơn mẹ vì cuối cùng đã dám đứng lên. Con cần điều đó.”

Lợi dụng tài chính núp bóng nhu cầu

Tom và Lisa đã chi trả tiền thuê nhà, thẻ tín dụng cho con trai 32 tuổi, Jared, suốt một thời gian dài, trong khi cậu ta mãi không tự lo được cho bản thân.

“Mẹ bố chỉ không muốn con thành công thôi,” Jared cáu gắt mỗi khi họ do dự.

Nhưng sau những đêm mất ngủ triền miên và khoản tiết kiệm dần cạn kiệt, Lisa nhẹ nhàng nhưng dứt khoát nói với con: “Bố mẹ đã làm đủ rồi.”

Ban đầu, Jared phản ứng dữ dội, nhưng một năm sau, với công việc ổn định trong tay, cậu đã cảm ơn bố mẹ: “Nhờ có cú hích đó mà con mới thay đổi được.”

Thao túng cảm xúc núp bóng sự phụ thuộc

Con trai 26 tuổi của Linda, Marco, gọi điện cho cô nhiều lần mỗi ngày, trách móc mỗi khi cô dành thời gian cho bạn bè hay đi chơi cuối tuần.

“Mẹ là tất cả con có,” cậu ta thường nói.

Nghe thì đau lòng, nhưng Linda cảm thấy bị bóp nghẹt. Cuối cùng, cô nói với Marco: “Mẹ yêu con. Nhưng mẹ cũng cần có không gian cho chính cuộc đời mình.”

Lúc đầu, Marco im bặt. Nhưng sau đó, cậu thừa nhận: “Con không nhận ra con đang dựa dẫm vào mẹ nhiều đến thế. Con sẽ cố thay đổi.”

Từ “đủ rồi” có thể được nói thành tiếng hoặc thì thầm trong tâm trí như một lời nhắc nhở. Đó là một ranh giới, không phải sự từ chối.

Yêu con thật lòng và đặt giới hạn cho con không hề trái ngược nhau. Chúng thường đi cùng nhau. Bạn vẫn có thể là một người cha, người mẹ đầy cảm thông, yêu thương mà vẫn bảo vệ được cảm xúc, tài chính và sự lành mạnh tinh thần của mình.

Lời kết

Ranh giới không phải là những bức tường ngăn cách. Chúng là những cây cầu, đưa ta đến những mối quan hệ lành mạnh hơn, sự tôn trọng chân thành hơn, và đôi khi là sự hồi phục mà chính đứa con trưởng thành của bạn cũng không ngờ mình cần.

Tác giả: Jeffrey Bernstein, Ph.D

Nguồn: The One-Word Solution for Manipulative Adult Children | Psychology Today