Kiểu người nào hay bị chó cắn - Mối liên hệ giữa tính cách và khả năng bị chó tấn công

"Tôi không hiểu chuyện gì đang diễn ra, nhưng mấy con chó cứ luôn tìm cách cắn tôi." Cậu thanh niên đang nói chuyện với tôi trạc 25 tuổi, và cậu ấy nói tiếp, "Chẳng hạn như thứ ba vừa rồi, tôi đang vội xuống đường cho kịp một cuộc hẹn ăn trưa. Lúc tôi chạy ngang qua một phụ nữ đang dắt theo chú chó chăn cừu Đức, thì con chó bất ngờ cắn vào chân tôi.

May mà vết thương không nặng lắm, chỉ có một chiếc răng chó làm xước da, chảy tí máu. Người phụ nữ xin lỗi tôi rối rít, cho biết cô nuôi con chó này được 2 năm rưỡi rồi, và nó chưa từng cắn ai - nó có vẻ chỉ cắn mỗi tôi thôi. Ông có thể giải thích chuyện gì đang diễn ra ở đây không?"

Trong lúc cậu ấy nói, với một chút kĩ năng tâm lý lâm sàng, tôi quan sát được ngôn ngữ cơ thể của cậu. Khi cậu ấy nói chuyện, tay thì xoa má, sau đó luồn tay qua tóc. Suốt buổi nói chuyện, cậu nháy mắt liên tục. Cậu đứng với đôi môi mím chặt và tay siết chặt với nhau. Tôi nhận ra đó là một số dấu hiệu không lời của sự lo lắng và căng thẳng.

Điều gây ấn tượng với tôi là khi quá nhiều dấu hiệu cơ thể đó xuất hiện cùng một lúc thì đó là điều bất thường. Nhiều nhà tâm lý học lâm sàng tin rằng nếu bạn thấy một ai đó bộc lộ một số kiểu hành vi gắn liền với cảm xúc, và chúng tồn tại đủ lâu thì bạn hãy xem đó là một tính cách chứ không phải là một phản ứng trước một tình huống tức thời. Cho nên một suy nghĩ loé lên trong đầu tôi ngay lúc đó, rằng có lẽ không phải do nghĩ về việc bị chó cắn làm cậu ấy căng thẳng lo lắng, mà khả năng cao cậu ấy là người có tâm lý bất ổn (neuroticism)

Lý do tôi đi đến kết luận này chẳng là tôi vừa mới đọc xong một bài báo đăng trên tạp chí Journal of Epidemiology and Community Health. Bài báo được viết bởi một nhóm các nhà nghiên cứu đến từ đại học University of Liverpool, nhà dịch tễ học Carri Westgarth đứng đầu. Nghiên cứu này tìm cách thu thập thông tin về tần suất chó cắn người, và liệu có những tính cách nào ở người làm tăng/giảm khả năng họ bị chó tấn công hay không. Đây không phải là công việc dễ dàng vì nhiều trường hợp chó cắn người như ví dụ tôi kể trên, không cần đến bệnh viện và do đó không được thông báo. Vì vậy các nhà nghiên cứu trên nhắm vào một cộng đồng gồm 1,280 hộ gia đình ở Cheshire Anh Quốc. Họ cố gắng phỏng vấn càng nhiều cư dân ở đó càng tốt. Rõ ràng là không một nghiên cứu nào đủ khả năng đo lường tất cả mọi người trong một cộng đồng to lớn; tuy nhiên, tỷ lệ hợp tác của cư dân khá tốt, và họ thu thập được dữ liệu từ 694 cư dân.

Những phát hiện chung của nghiên cứu đó là tỷ lệ các vụ chó cắn tại Cheshire đã vượt quá mức so với con số chính thức lấy từ hồ sơ bệnh viện, thì nó cũng không quá nhiều. Họ ước tính chỉ có khoảng 19 vụ chó cắn trên 1000 dân mỗi năm, và chỉ một phần rất nhỏ trong số những người bị chó cắn cần phải đi bệnh viện. Họ cũng phát hiện thấy 55% vết cắn gây ra bởi con chó mà nạn nhân chưa bao giờ gặp.

Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy một số tính cách quan trọng liên quan đến chuyện bị chó cắn. Xác nhận các kết quả từ những nghiên cứu trước, họ phát hiện thấy trẻ dưới 15 tuổi có nguy cơ bị chó cắn cao nhất và chiếm 44% tổng số vụ chó cắn. Họ cũng cho biết đàn ông có khả năng bị chó cắn cao gần gấp đôi so với phụ nữ. Các nhà nghiên cứu còn cho các tình nguyện viên làm một bài test tính cách ngắn, nhằm đánh giá 5 nét tính cách phổ biến nhất ở con người.

Theo như tôi biết thì đây là nghiên cứu đầu tiên cố gắng tìm ra mối quan hệ giữa chuyện chó tấn công người với những nét tính cách của nạn nhân bị chó cắn. Điều thú vị nhất là quả thực họ đã phát hiện thấy một chiều kích quan trọng. Đó là chiều kích "ổn định vs bất ổn," chỉ về tính cách tâm lý bất ổn (neuroticism).

Những bản kháo sát nhằm đo lường kiểu tâm lý bất ổn thường đặt ra những câu hỏi tập trung vào: tính khó chịu, tức giận, sợ hãi, buồn bã, lo lắng, xung hấn, tự ý thức và tính dễ tổn thương. Người nào có số điểm cao trong chiều kích tính cách tâm lý bất ổn, chẳng hạn như thường xuyên có những phản ứng cảm xúc tiêu cực và quá mức trước những tác nhân gây stress thông thường trong cuộc sống và môi trường của họ. Các nhà nghiên cứu thường chỉ về nét tính cách tâm lý bất ổn như một khuynh hướng nghiêng về những cảm xúc tiêu cực nói chung. Gần như người có tâm lý bất ổn cao đi qua cuộc đời với một bầu không khí bất an, sợ hãi, tự ý thức và lo âu.

Nghiên cứu gần đây cũng cho thấy người có điểm số cao về tính cách tâm lý bất ổn thì cũng gánh chịu nhiều vấn đề khác nhau về tinh thần và thể chất hơn những người có tâm lý ổn định. Những vấn đề đó bao gồm phụ thuộc rượu, ma tuý và những dạng thức khác nhau của lo âu, rối loạn hoảng sợ. Về mặt cơ thể, chúng tôi phát hiện thấy tỷ lệ mắc bệnh hen suyễn, bệnh tim mạch và hội chứng ruột kích thích tăng lên.

Nghiên cứu mới này dường như tăng thêm gánh nặng cho những người tâm lý bất ổn, vì nó cho thấy những cá nhân có tâm lý bất ổn cao thì khả năng bị chó cắn cao hơn 22% so với những người có cảm xúc ổn định, cân bằng. Đây là một phát hiện quan trọng vì nó là phát hiện đầu tiên về mối liên quan giữa tính cách của một người và khả năng họ sẽ bị chó cắn.

Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu không lý giải được tại sao người có tâm lý bất ổn cao lại có xu hướng trở thành đối tượng bị chó tấn công. Có thể vì sự lo lắng và bất an của người đó làm cơ thể họ toả ra các chất pheromone (các phân tử mùi có ý nghĩa sinh học). Vài nghiên cứu cho rằng một số chất pheromone có thể làm chó bình tĩnh. Nên không loại trừ khả năng có những chất pheromone khác có thể kích thích khiến chó hung dữ, và trạng thái bất ổn liên tục ở người có tâm lý bất ổn cao có thể làm sinh ra nhiều chất pheromones. Vài nhà nghiên cứu khác thì cho rằng có một số kiểu hành vi nào đó ở những người có tâm lý bất ổn có thể khiến con chó chú ý tới họ và nhắm vào họ.

Tôi nhìn chàng trai đứng trước mặt tôi một cách khổ sở, bồn chồn, khoanh tay trước ngực như thể đang tự bảo vệ mình, xoa xoa tay và v.v..- đó đều là dấu hiệu của sự lo lắng, thường thấy ở những người có tâm lý bất ổn cao. Rất dễ quan sát những dấu hiệu của stress và lo lắng nếu bạn tìm kiếm chúng, và loài chó là chuyên gia trong việc đọc vị ngôn ngữ cơ thể, nên có thể chúng cũng nhận ra được những dấu hiệu đó.

Khi chúng ta nhìn một người có những hành vi cho thấy họ đang bất an và sợ hãi, thì ta có thể cảm thấy không được thoải mái lắm — hiện tượng này được gọi là 'sự lây lan cảm xúc' (emotional contagion). Biết đâu những chú chó cũng cảm nhận giống chúng ta, dù chúng không có được hiểu biết về tâm lý như chúng ta, thì sự khó chịu của chúng thôi thúc chúng cắn ai đó. Từ góc nhìn đơn giản của chó, chúng có thể nghĩ rằng cách thức hiệu quả nhất để đuổi thằng cha khó ưa đó ra xa khỏi chúng là bằng một cú đớp cảnh cáo. Vì thế, các bạn có tâm lý bất ổn cao có thể trở thành đối tượng bị chó cắn đơn giản vì chú chó cảm thấy không thoải mái khi gần họ.

---------
* Bạn nào muốn tìm hiểu thêm về Mô Hình 5 tính cách lớn và làm test xác định xem mình có Tâm lý bất ổn cao hay không thì vào link này nhé : http://tamlyhoctoipham.com/mo-hinh-nam-yeu-to-va-kiem-tra-tinh-cach-tam-ly

Dịch: Rubi
Nguồn: https://www.psychologytoday.com/us/blog/canine-corner/201804/your-personality-may-affect-the-likelihood-dog-bite