Làm thế nào để tận dụng thời gian một cách ý nghĩa nhất

Làm sao để sử dụng thời gian một cách khôn ngoan?  Đó là một câu hỏi nghe tưởng đơn giản, nhưng lại ẩn chứa câu trả lời vô cùng phức tạp. Vấn đề làm thế nào để tận dụng thời gian sao cho tốt luôn là điều tôi từng đề cập ở nhiều nơi, trong nhiều năm, nhưng tôi chưa từng thực sự đi sâu vào một câu hỏi cốt lõi:

Sử dụng thời gian thế nào mới được gọi là tốt? Và làm sao để biết điều đó?

Có một điểm khởi đầu khá thú vị để trả lời câu hỏi này: Việc cải thiện và phát triển bản thân không phải lúc nào cũng mang lại hiệu quả tương xứng, kiểu "một đổi một", trong cuộc đời mỗi người.

Chẳng hạn, nếu bạn chơi golf giỏi hơn 10%, điều đó không có nghĩa là bạn sẽ hạnh phúc hơn 10%. Nhưng nếu bạn cải thiện 10% trong mối quan hệ hôn nhân, có thể bạn sẽ hạnh phúc hơn tận 50%. Việc nâng cao kỹ năng nghề nghiệp hay một kỹ năng cụ thể nào đó thêm 10% cũng chưa chắc giúp bạn tăng lương đáng kể. Thế nhưng, nếu bạn giỏi hơn 10% trong việc quản lý dự án phức tạp hay quản lý con người, thu nhập của bạn có thể tăng lên gấp nhiều lần trong suốt sự nghiệp.

Đòn Bẩy Trong Cuộc Đời

Thực ra, trong đời, có những điểm gọi là "điểm đòn bẩy". Và điều trớ trêu là ta không phải lúc nào cũng nhận ra được chúng nằm ở đâu.

Dành thời gian để kết bạn thêm với hai người mới có thể thay đổi cả cuộc đời bạn… nếu trước đó bạn chẳng có ai bên cạnh. Nhưng cũng có thể là lãng phí hoàn toàn thời gian và năng lượng, nếu bạn chỉ dùng đời sống xã hội như một cách để trốn tránh trách nhiệm và né tránh việc làm điều gì đó thật sự ý nghĩa.

Dành thêm thời gian bên con cái có thể làm nên điều kỳ diệu, giúp con bạn phát triển tốt về mặt cảm xúc trong những năm tháng sau này. Nhưng cũng có thể gây ra tác dụng ngược lại, làm tổn hại tinh thần của trẻ, nếu trước đó bạn đã dành quá nhiều thời gian bên con mà thiếu sự cân bằng.

Xung quanh ta, có những điểm đòn bẩy vô cùng tinh tế, khó nhận biết – nơi mà chỉ cần nỗ lực hơn 1%, bạn có thể gặt hái phần thưởng gấp 10%, 20%, thậm chí 100%.

Nhưng cũng có những điểm đòn bẩy tiêu cực – nơi mà dù bạn có cố gắng gấp đôi, kết quả bạn nhận được cũng chỉ là thêm 1% chút ít. Những điểm đòn bẩy này thoắt ẩn thoắt hiện, lẩn khuất ngay trước mắt ta.

Có lẽ, một kỹ năng bị xem nhẹ và ít được bàn đến, đó là khả năng của một số người – như thể bản năng – có thể cảm nhận và nắm bắt được những khoảnh khắc quyết định ấy, trong khi phần lớn người khác thì không. Bởi lẽ, những lợi ích vượt trội trong một lĩnh vực thường lan tỏa, cộng hưởng và mang lại ích lợi cho nhiều mặt khác của cuộc sống.

Tôi cho rằng đây là một chủ đề đáng để khám phá sâu hơn. Thế nên, tôi đã hỏi độc giả của mình chia sẻ những ví dụ mà họ từng nghĩ ra. Dưới đây là những trường hợp đáng chú ý và phổ biến nhất mà các bạn đã gửi về.

Những Điểm Đòn Bẩy Trong Cuộc Đời

Sức Khỏe Thể Chất

Giữa muôn vàn những chế độ ăn kiêng “hot trend” hay những bài tập điên cuồng ngoài kia, thì việc duy trì một lối sống vận động vừa phải lại chính là một trong những điểm đòn bẩy quan trọng nhất mà bất kỳ ai cũng có thể chạm tới. Từ một người hoàn toàn lười vận động, không hề đụng đến thể dục thể thao, chỉ cần bạn chuyển sang mức hoạt động cơ bản – như đi bộ 30 phút mỗi ngày, tập nhẹ vài buổi mỗi tuần – thì đây đã là cú hích lớn nhất giúp cải thiện sức khỏe thể chất lẫn tinh thần: đầu óc tỉnh táo hơn, tâm trạng vui vẻ hơn, cảm xúc ổn định hơn, phòng tránh được bệnh tật, giấc ngủ ngon hơn, và… trông cũng quyến rũ hơn hẳn.

Chỉ cần một chút vận động thôi cũng đem lại lợi ích vượt xa những gì bạn có thể tưởng tượng. Bạn không cần phải chạy marathon – chỉ cần ngừng việc nằm ườn trên ghế sofa cả ngày là đủ rồi.

Thức Ăn

Việc bỏ chút công sức để tìm kiếm nguồn thực phẩm chất lượng mang lại những lợi ích không hề đơn giản – mà là gấp bội lần.
Tôi ước tính, sự khác biệt giữa việc ăn một món siêu chế biến, đầy đường và muối, so với ăn một món tươi ngon, sạch sẽ, được nuôi trồng tại địa phương, có thể mang lại ít nhất 50% năng lượng, cải thiện tâm trạng, tăng khả năng tập trung và sự minh mẫn tinh thần trong vòng 6-8 giờ sau bữa ăn. Chưa kể, bạn còn tránh được cảm giác “tụt đường huyết” hay cảm giác mệt mỏi cần phải chợp mắt sau đó.

Thật lòng mà nói, bây giờ mỗi lần tôi ăn đồ ăn vặt công nghiệp, cảm giác như đang bị… say nhẹ vậy. Khác biệt rõ ràng đến mức đó.
Chưa kể, việc ăn thực phẩm sạch, có nguồn gốc rõ ràng còn mang lại nhiều ảnh hưởng tích cực khác cho môi trường, cho kinh tế địa phương, và cho cả cộng đồng nữa.

Học Vấn

Nhiều năm trước, tôi từng xem một buổi phỏng vấn với Warren Buffett, trong đó người phỏng vấn hỏi ông: “Đâu là khoản đầu tư tốt nhất cho người trẻ hiện nay?” Có vẻ như người hỏi đang mong đợi một câu trả lời kiểu như: một mã cổ phiếu hot nào đó, hay một quỹ hưu trí nào đấy… Nhưng Buffett chỉ trả lời gọn lỏn: “Kiến thức.”

Ông giải thích: tiền bạc sẽ đến rồi đi trong suốt cuộc đời bạn. Nhưng một khi bạn học được một điều gì hữu ích, nó sẽ theo bạn mãi mãi. Vậy nên, cách sử dụng thời gian có giá trị nhất đối với một người trẻ chính là đầu tư cho việc học.

Ở góc độ xã hội mà nói, chỉ cần cải thiện một chút về mặt giáo dục thôi cũng có thể tạo ra ảnh hưởng sâu rộng trong đời sống của một con người. Học hành tốt không chỉ giúp bạn tăng khả năng kiếm tiền mà còn là một trong những yếu tố mạnh mẽ nhất để dự báo khả năng tránh xa bạo lực hay tội phạm.

Các Mối Quan Hệ

Nếu bạn tìm hiểu sâu vào những nghiên cứu về hạnh phúc và sức khỏe tinh thần, thì yếu tố nổi bật nhất lặp đi lặp lại chính là chất lượng các mối quan hệ của một người. Nếu bạn có thể gìn giữ được những mối quan hệ tốt đẹp – với gia đình, bạn bè, hay người bạn đời – thì tinh thần và cảm xúc của bạn sẽ ổn định hơn, bạn ít lo âu, ít trầm cảm hơn, và nhìn chung, bạn sẽ cảm thấy hài lòng hơn với cuộc sống của mình.

Kỹ Năng Xã Hội

Và tất nhiên, kỹ năng xã hội tốt sẽ là chìa khóa để xây dựng nên những mối quan hệ tốt đẹp. Nhưng không chỉ dừng lại ở đó – kỹ năng xã hội tốt còn có thể tạo ra ảnh hưởng vượt xa trong nhiều lĩnh vực khác của đời sống. Bạn sẽ tiến xa hơn trong sự nghiệp, bạn sẽ thương lượng giỏi hơn, làm việc nhóm tốt hơn, trở thành một người cha, người mẹ tốt hơn, và còn nhiều điều tuyệt vời khác nữa.

Tài Chính Cá Nhân

Tài chính cá nhân, cũng giống như việc tập thể dục, nằm trên một đường cong thú vị: Làm được một chút đã tốt hơn rất nhiều so với không làm gì, nhưng làm nhiều hơn thì cũng chỉ nhỉnh hơn chút ít so với làm vừa đủ. Chỉ cần hiểu được những điều cơ bản về tiết kiệm, lãi suất, tín dụng và nợ nần, bạn đã có thể nâng cao đáng kể mức tài sản mà mình tích lũy được trong suốt cuộc đời.

Quản Lý Thời Gian

Đây là gợi ý mà tôi yêu thích nhất trong số những chia sẻ của độc giả. Tôi đã từng sống gần năm năm ở nước ngoài, tại những nền văn hóa mà… ờm, nói sao cho tế nhị nhỉ… họ không thể đúng giờ ngay cả khi mạng sống của họ phụ thuộc vào điều đó.

Nhiều người đến từ các nước phát triển thường nói rằng: “Sống ở những nơi ấy giúp bạn học được cách thả lỏng và bớt lo lắng về thời gian.” Nhưng đối với tôi, trải nghiệm ấy lại dạy tôi điều ngược lại: nó khiến tôi càng trân quý việc quản lý thời gian hơn bao giờ hết. Thật sự đáng kinh ngạc khi mọi thứ trong cuộc sống – từ công việc, gia đình, cho đến các mối quan hệ bạn bè – đều bị ảnh hưởng tiêu cực chỉ vì ta quản lý thời gian kém, dù chỉ một chút thôi.

Nếu bạn không thể có mặt đúng nơi, đúng lúc như mình đã hứa, bạn sẽ dần trở thành người không đáng tin cậy. Không biết quản lý thời gian không chỉ khiến mọi dự định của bạn đổ bể, kéo theo nhiều căng thẳng và mệt mỏi, mà còn làm bạn thiếu tôn trọng thời gian của người khác, từ đó bào mòn và làm tổn thương các mối quan hệ xung quanh.

Sức Khỏe Tinh Thần 

Sức khỏe tinh thần vừa là nguyên nhân, vừa là kết quả của hầu hết những điều đã nói ở trên. Những người không quản lý tốt cảm xúc của mình thường gặp khó khăn trong các mối quan hệ, thiếu động lực để tập luyện hay ăn uống lành mạnh, không biết quản lý thời gian hay tiền bạc… Và chính những thất bại ấy lại càng khiến họ thêm bất ổn, căng thẳng, và rối bời hơn. Vì vậy, bạn hoàn toàn có thể lập luận rằng: làm chủ được cảm xúc – hay nói rộng ra, làm chủ được tâm trí – chính là điểm đòn bẩy tối thượng trong cuộc đời này. Khi tâm trí bạn ổn định, mọi thứ khác trong cuộc sống cũng trở nên nhẹ nhàng, suôn sẻ hơn rất nhiều. 

Nguồn: How to Make the Most of It | Mark Manson