Mẹ tôi yêu thương con cái người khác hơn chính con ruột của mình

Tình huống của tôi

Tôi là một người mẹ ba con, có cuộc sống hôn nhân hạnh phúc. Tôi yêu chồng, yêu các con, có gia đình và bạn bè luôn ủng hộ, có cả công việc khiến tôi cảm thấy mãn nguyện. Mọi thứ tưởng như rất ổn.

Nhưng điều khiến tôi trăn trở lại là mối quan hệ giữa tôi và mẹ mình. Bà đã ngoài 70 và từng một mình nuôi nấng tôi cùng các anh chị em. Mẹ luôn là người khuấy động bầu không khí mỗi buổi tiệc. Bà là kiểu người “hướng ngoại chính hiệu”, luôn chủ động làm quen, kết bạn và gần gũi với con cháu của bạn bè. Thế nhưng, tình cảm của mẹ với chính các con ruột thì lại luôn có một khoảng cách lạnh lùng khó nói.

Tôi thường xuyên đến thăm mẹ, nhưng bà hầu như chưa bao giờ ghé nhà tôi, dù chúng tôi nhiều lần mời. Ngày còn nhỏ, mẹ thường hay đi du lịch xa – đến những nơi nghe tên đã thấy kỳ thú. Còn chúng tôi, hoặc ở nhờ nhà họ hàng, hoặc nếu đã lớn, thì ở nhà một mình.

Tôi không nhớ có lần nào mẹ chơi với bọn tôi hay ôm chúng tôi vào lòng. Từ rất sớm, tôi đã phải lo cho các em – đánh thức, chuẩn bị quần áo, đưa đón đi học. Còn mẹ thì vẫn nằm ngủ, có khi đến chiều vẫn chưa về. Việc nấu nướng cũng do tôi gánh. Mẹ chưa bao giờ đánh đập hay nặng lời, bà đơn giản chỉ là… vắng mặt – cả về thể xác lẫn cảm xúc. Và giờ đây, sự thờ ơ với các cháu ngoại như đang moi lại một vết thương cũ chưa từng lành da.

Mẹ không nhớ sinh nhật của bất kỳ đứa cháu nào – trong khi bà vẫn mua quà cho cháu của bạn bè. Mỗi lần tôi nhắc, mẹ sẽ bảo tôi mua hộ món gì rồi nói là “quà của bà”.

Chúng tôi đã từng nói rõ rằng điều đó làm mình tổn thương. Mẹ sẽ ngạc nhiên, thay đổi vài hôm, rồi lại trở về như cũ. Tôi thấy thật mệt mỏi khi cứ phải lặp lại rằng: “Mẹ đang làm con buồn”.

Giờ mẹ còn hay nhờ tôi chở đi khám bệnh, và tôi bắt đầu lo rằng bà mặc định tôi sẽ chăm bà lúc tuổi già.

Photograph: Catherine Falls Commercial/Getty Images

Trả lời của Philippa Perry

Có vẻ như mẹ bạn yêu thương con cái của người khác hơn chính những đứa con của mình. Tôi tự hỏi tại sao lại như vậy. Dưới đây là vài giả thuyết.

Có thể bà xem các con ruột là điều hiển nhiên – bởi khi còn bé, chúng không thể không lệ thuộc vào bà. Còn với người ngoài, bà phải nỗ lực để giữ lấy sự yêu quý và kết nối, bởi đó là những mối quan hệ mang tính điều kiện, khác với mối liên kết “mặc định” của gia đình.

Cũng có thể chính mẹ bà ngày trước đã từng hờ hững với bà, và bà chỉ đang tái hiện cách mà bà từng được yêu thương – hay đúng hơn là từng không được yêu thương – thời bé và cả khi lớn lên. Và để bù đắp cho sự thiếu thốn đó, mẹ bạn đã xây dựng một hình ảnh vui vẻ, hòa đồng, dễ mến – để được mời đến các bữa tiệc, những chuyến du lịch – như một bằng chứng rằng: mình có giá trị, điều mà bà chưa bao giờ cảm nhận được từ mẹ mình.

Cũng có thể mẹ bà ngày xưa gắn bó quá mức, khiến bà cảm thấy ngột ngạt – và vì vậy, mẹ bạn đã quyết định cho bạn nhiều tự do hơn bằng cách… không gắn bó.

Những điều trên chỉ là suy đoán. Ai mà biết chắc được?

Tôi nghĩ nếu bà từng thử nhìn sâu vào lý do vì sao mình cư xử lạnh nhạt với chính người thân, bà sẽ phải đối mặt với nỗi đau rất lớn. Có thể bà sợ rằng nếu chạm vào những lý do đó, bà sẽ vỡ vụn. Vậy nên bà chọn lờ đi – chọn không nghĩ đến.

Tôi tin rằng bạn – khác với mẹ mình – đã có lựa chọn trong cách cư xử với người thân, và bạn đã chọn đúng. Nhưng có thể bạn đang nghĩ rằng mẹ bạn cũng có quyền lựa chọn giống bạn. Tôi không chắc bà biết điều đó.

Giờ mẹ nhờ bạn đưa đi khám. Bạn nghĩ rất hợp lý: “Tại sao lại là tôi? Sao mẹ không nhờ bạn thân – người mà mẹ quý hơn tôi rõ ràng?”. Có thể vì bà không dám xem nhẹ bạn bè, nên luôn phải gồng mình chiều lòng họ. Còn bạn – bà coi như một phần kéo dài của bản thân – không tách biệt, không cần nỗ lực.

Vậy giờ phải làm gì? Mỗi lần bạn nói chuyện, mọi thứ chỉ thay đổi được vài hôm rồi đâu lại vào đấy. Bạn đau, là vì bạn còn yêu.

Vậy nên, có lẽ hãy thử hiểu. Dù bà không biết vì sao bà như vậy, bạn có thể tìm hiểu thay bà. Có thể một trong những giả thuyết trên đúng, hoặc có lý do khác mà tôi chưa nghĩ đến.

Nhưng điều tuyệt vời là: dù có điều gì bị truyền lại từ thế hệ trước, bạn đã không truyền nó đi nữa. Đôi khi, cần đến một thế hệ sau mới sửa được sai lầm của thế hệ trước.

Bạn có thể tìm đọc quyển The Book You Wish Your Parents Had Read and Your Children Will Be Glad That You Did. Biết đâu bạn hiểu rõ hơn về mẹ mình. Sẽ thật tốt nếu bà cũng chịu đọc hoặc nghe cuốn đó. Vì nếu bà hiểu mình đang làm gì, và biết cách thay đổi, thì mọi người – cả bà, bạn và các cháu – sẽ đều cảm thấy nhẹ nhõm hơn.

Tôi mong bạn có thể đưa mẹ đi khám, bởi nếu là bạn bè, có lẽ bà sẽ phải “gồng” nhiều hơn – phải mua quà, tỏ ra vui vẻ, và điều đó sẽ bào mòn sức bà.

Tôi biết, việc mẹ là tâm điểm mọi cuộc vui – nhưng lại là một cuộc vui mà bạn hiếm khi được mời – thực sự đau đớn. Gửi đến bạn tình yêu và sự cảm thông.

Nguồn: My mum loves other people’s children more than her own | The Guardian