Một nguyên tắc để giúp mối quan hệ trở nên tốt đẹp hơn

Một nguyên tắc cơ bản để bảo đảm sức khỏe cho bất kỳ mối quan hệ nào là hãy cố gắng bám sát sự thật về cảm xúc thật của mình – và truyền đạt điều đó đến người kia theo cách mà họ có thể hiểu, điều này đồng nghĩa với việc phải gom góp mọi sự tử tế và lịch thiệp mà ta có thể có được.

Nhưng thường thì ta không làm như vậy. Ta nói:

• “Anh về lúc nào cũng được, em chẳng quan tâm đâu, em ngủ mất rồi,”
  khi sự thật là:
• “Em nhớ anh rất nhiều và thật lòng cảm thấy buồn khi anh cứ đi chơi với bạn mãi.”

Hay ta quát lên:

• “Cút đi mà chết, tôi ghét anh,”
  trong khi điều ta thật sự muốn nói là:
• “Em sợ hãi đến tột cùng vì em phụ thuộc vào anh quá nhiều.”

Hoặc ta lao vào một cuộc tranh cãi nảy lửa về chính trị, khi tất cả những gì ta cần chỉ là một cái ôm. Ta chỉ trích họ vì không đúng giờ, trong khi điều ta mong mỏi là họ hỏi thăm nhiều hơn về ngày hôm nay của ta. Ta bực bội với mẹ của họ, vì ta đang giận họ đã từ chối ta trong những giây phút thân mật. Ta nói:

• “Ngừng ngay việc lăng xăng trong bếp chuẩn bị mấy món em chẳng cần đi!”
  khi ý thật sự là:
• “Em đang tổn thương, nhưng em không biết cách nào khác để diễn đạt điều đó ngoài cách trở nên độc ác.”

Pablo Picasso, Arlequin, 1923

Việc này không đơn giản chỉ là ngớ ngẩn. Thật sự, nó vô cùng phức tạp. Trong một thế giới lý tưởng, chúng ta có thể có những kỳ Thế Vận Hội dành riêng để tập trung vào và tôn vinh kỹ năng này, với những phần thưởng là những ngôi nhà lớn và những lần xuất hiện trên truyền hình. Vì nói thật lòng nhưng vẫn nhẹ nhàng, tử tế chẳng khác nào chơi violin: nó cần rèn luyện, thậm chí còn hữu ích và đẹp đẽ hơn (những nghệ sĩ violin có lợi thế là họ có trường học và chương trình đào tạo bài bản, còn tình yêu lại không được ưu ái như vậy).

Chúng ta không nói ra sự thật bởi lẽ xung quanh ta, ít ai làm được điều này. Ta có thể lớn lên trong một gia đình nơi cha mẹ nói những câu như:

• “Con lớn rồi, bố mẹ chẳng quan tâm con làm gì nữa,”
  trong khi thực chất ý của họ là:
• “Bố mẹ rất nhớ con, chỉ mong con gọi về nhiều hơn.”

Chúng ta cũng không dám nói điều mình thực sự cảm nhận, vì như thế là đối diện với sự thật kinh hoàng: ta phụ thuộc vào một con người khác, với mọi tổn thương và yếu đuối kéo theo. Ta giận dữ, im lặng, mỉa mai, cay nghiệt, hay thậm chí cuồng loạn chỉ để né tránh việc phải thú nhận trạng thái mong manh của mình. Những điều ta không dám nói thật lòng có khi đơn giản chỉ là:

• “Hãy giúp em. Em đang cảm thấy nhỏ bé và buồn bã như một đứa trẻ.”
• “Hãy yêu em nhiều hơn.”
• “Xin đừng bỏ rơi em.”
• “Hãy trân trọng em.”
• “Đừng làm em ngộp thở, nhưng cũng đừng rời xa em.”

Không có gì lạ khi đôi khi ta chọn cách thể hiện mình bằng cơn giận dữ hơn là đối diện với những mong mỏi tận sâu trong lòng.

Vấn đề cốt lõi nằm ở việc ta thiếu kinh nghiệm trong kỹ năng truyền đạt sự thật bằng sự tử tế, lịch thiệp, và đôi khi – nếu đạt đến đỉnh cao – bằng sự hài hước. Ta thường nghĩ rằng mình chỉ có hai lựa chọn: hoặc là giữ vẻ ngoài vui vẻ giả tạo, hoặc là bùng nổ trong cơn giận. Nhưng sự thật, ta có thể biến những cảm xúc thô ráp bên trong thành những câu nói chân thành mà vẫn nhẹ nhàng, dễ hiểu.

Hãy thử tập luyện – điều mà đáng lý ra ta nên được dạy từ những năm cuối cấp trung học – cách biến hỗn loạn nội tâm (A) thành một hình thức dễ tiếp nhận hơn (B):

• A: “Ngừng ngay việc nói về mấy đứa bạn ngu ngốc của anh!”
  B: “Em thấy mình đang hơi bị lạc lõng. Ngớ ngẩn thật, nhưng em không tránh khỏi cảm giác ghen tị vì anh dành nhiều thời gian cho Andy và Mo quá.” (cười) “Anh có ghét em vì nói điều này không?”
• A: “Tôi không muốn gặp lại anh nữa, đồ tồi!”
  B: “Có vẻ em đang rất buồn, đến mức muốn tránh xa anh một chút. Sâu thẳm trong lòng, em sợ anh sẽ rời xa em.”
• A: “Tôi không quan tâm anh nói chuyện với ai ở bữa tiệc.”
  B: “Hình như em hơi khó chịu khi thấy anh dành nhiều sự chú ý cho người khác, nhưng em chỉ cần anh cho em cảm giác an tâm hơn.”
• A: “Tại sao anh không dọn bếp đi?”
  B: “Em thấy hơi mệt vì phải dọn dẹp một mình, và điều đó khiến em không vui lắm.”
• A: “Cút đi mà chết!”
  B: “Em đang rất tổn thương, và điều đó khiến em giận dữ. Em sợ mất anh.”

Ta dễ bị cuốn theo những kế hoạch to lớn cho tương lai, nhưng sự thật, cuộc sống có thể tốt đẹp hơn rất nhiều chỉ bằng một lời hứa nhỏ mà khó:

“Trong những khoảnh khắc quan trọng, tôi sẽ tạm dừng và tự hỏi: Nếu tôi vừa chân thành, vừa tử tế, vừa lịch sự, tôi nên nói gì bây giờ?”

Lời hứa nhỏ này có thể thay đổi cả cuộc đời ta – và cả mối quan hệ của ta.

Nguồn: A RULE TO HELP YOUR RELATIONSHIP - The School Of Life